TY - JOUR ID - 78208 TI - اثر کاربرد لجن‌فاضلاب شهری، ازتوباکتر و آزوسپریلیوم بر برخی اسیدهای چرب و شاخص‌های نیتروژن درکلزا JO - به زراعی کشاورزی JA - JCI LA - fa SN - 2008-8337 AU - طاهری اصغری, مهدی AD - استادیار، گروه کشاورزی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران. Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 23 IS - 3 SP - 502 EP - 485 KW - اسید اروسیک KW - اسید اولئیک KW - اسید لینولئیک KW - اسید های چرب اشباع KW - کارایی زراعی نیتروژن DO - 10.22059/jci.2020.299969.2373 N2 - به‌منظور بررسی اثر لجن­فاضلاب شهری و باکتری­های ازتوباکتر و آزوسپریلیوم بر برخی شاخص­های نیتروژن و ترکیب اسیدهای چرب کلزا، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار، طی سال­های زراعی 96-1395 و 97- 1396 در اراضی شرکت آب و فاضلاب جنوب استان تهران اجرا شد. عوامل آزمایشی شامل تلقیح بذر کلزا (بدون تلقیح، تلقیح با ازتوباکتر، تلقیح با آزوسپریلیوم) و استفاده از لجن­فاضلاب آبگیری‌شده شهری (شاهد، کود شیمیایی نیتروژن، ١٠ ،٢٠ و٣٠ تن لجن­فاضلاب در هکتار) بود. نتایج نشان داد اثر برهم کنش تیمار­های تلقیح و لجن­فاضلاب بر اسید­های چرب ایکوزانوئیک، پالمیتیک و آراشیدونیک در سطح یک درصد و اسید استئاریک در سطح پنج درصد معنی­دار شد. تیمار ازتوباکتر و 30 تن لجن­فاضلاب (2680 کیلوگرم در هکتار) بیش‌ترین عملکرد دانه را به‌خود اختصاص داد که نسبت به تیمار شاهد (2170 کیلوگرم بر هکتار) 5/23 درصد افزایش عملکرد داشت. بیش‌ترین مقدار اسید اولئیک و لینولئیک از تیمار 30 تن لجن­فاضلاب به‌ترتیب با مقادیر 23/61 و 41/18 درصد به‌دست آمد. کارایی جذب نیتروژن در تیمار توصیه کودی همراه با ازتوباکتر (79/16 درصد) دارای بیش‌ترین مقدار بود. اثر متقابل تیمار­های تلقیح و لجن‌فاضلاب بر هر دو صفت کارایی مصرف و کارایی بهره­وری (زراعی) بر حسب زیست‌توده و عملکرد دانه در سطح یک درصد معنی­دار شد. نتایج بیان‌گر این است که استفاده از کود نیتروژنه به مقدار مناسب و در اختیار قراردادن به‌موقع آن به‌همراه تلقیح، توانست اثر بیش‌تری بر شاخص کارایی بهره‌وری (زراعی) داشته باشد. می‌توان گفت با استفاده محاسبه‌شده از لجن­فاضلاب، البته با در نظرگرفتن احتیاط­های مورد لزوم، می‌توان جایگزین خوبی برای کود­های نیتروژنه قرار داد.    UR - https://jci.ut.ac.ir/article_78208.html L1 - https://jci.ut.ac.ir/article_78208_5c48a7cd890a69b369ddccbdce959516.pdf ER -