فاطمه رشیدی؛ نادعلی باقری؛ نادعلی بابائیان جلودار؛ علی دهستانی کلاگر
چکیده
به منظور شناسایی صفات مهم زراعی مرتبط با عملکرد دانه و معرفی ارقام زودرس با عملکرد بالا در جنس براسیکا، 100 ژنوتیپ از شش گونه جنس براسیکا (B. napus، B. juncea، B. nigra، B. rapa، B. carinata و B. oleracea) در سال زراعی 97-1396 در قالب طرح مربع لاتیس با دو تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس نشان ...
بیشتر
به منظور شناسایی صفات مهم زراعی مرتبط با عملکرد دانه و معرفی ارقام زودرس با عملکرد بالا در جنس براسیکا، 100 ژنوتیپ از شش گونه جنس براسیکا (B. napus، B. juncea، B. nigra، B. rapa، B. carinata و B. oleracea) در سال زراعی 97-1396 در قالب طرح مربع لاتیس با دو تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس نشان داد ژنوتیپهای مورد مطالعه از لحاظ تمام صفات زراعی، اختلاف معنیداری با یکدیگر دارند. نتایج مقایسه میانگین نشان داد ژنوتیپهای گونه B. napus بالاترین عملکرد و ژنوتیپهای گونه B. rapa زودرس‌ترین و کمترین عملکرد را به خود اختصاص دادند. دیررس‌ترین ژنوتیپها، از گونه B. juncea بود. نتایج همبستگی برای ژنوتیپهای تمام گونه‌ها نشان داد عملکرد با صفات روز تا رسیدگی، تعداد خورجین در بوته، وزن هزار دانه و تعداد دانه در خورجین همبستگی مثبت و معنیداری دارد. رگرسیون گام به گام برای تمامی صفات در تمام گونه‌ها نشان‌دهنده اهمیت و نقش تعیین کننده صفات تعداد خورجین در بوته، وزن هزار دانه، تعداد دانه در خورجین و روز تا رسیدگی بر عملکرد ژنوتیپها بود. در تجزیه به مولفه‌های اصلی، سه مولفه اول 92 درصد از تغییرات را توجیه نمودند که به‌ترتیب پتانسیل عملکرد، فنولوژی و وزن هزار دانه نامگذاری شدند. بر اساس نمودار سه بعدی این سه مولفه، بهترین گونه، B. napus و بهترین ارقام از نظر زودرسی و عملکرد بالا ارقام Janetzika، Liragold، Hayola 401و Hayola 308 از گونه B. napus معرفی شدند.
محمد صالح روان؛ علی راحمی کاریزکی؛ عباس بیابانی؛ علی نخ زری مقدم؛ ابراهیم غلامعلی پور علمداری
چکیده
به‌منظور بررسی اثر تراکم کاشت بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام جو در شرایط دیم، این آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه گنبدکاووس طی دو سال زراعی 96-1395 و 97-1396 انجام شد. فاکتور نخست تراکم در چهار سطح 200، 300، 400 و 500 دانه در مترمربع و فاکتور دوم ارقام جو شامل فردان، خرم، ماهور ...
بیشتر
به‌منظور بررسی اثر تراکم کاشت بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام جو در شرایط دیم، این آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه گنبدکاووس طی دو سال زراعی 96-1395 و 97-1396 انجام شد. فاکتور نخست تراکم در چهار سطح 200، 300، 400 و 500 دانه در مترمربع و فاکتور دوم ارقام جو شامل فردان، خرم، ماهور و صحرا بود. در صفات تعداد دانه در سنبله و تعداد سنبله در مترمربع به‌ترتیب رقم صحرا در حداقل تراکم و ماهور در حداکثر تراکم برترین ارقام بودند. بالاترین وزن هزاردانه نیز در رقم فردان مشاهده شد. حداکثر عملکرد دانه در سال اول و دوم آزمایش به‌ترتیب از ارقام ماهور با تراکم 300 و خرم با تراکم 200 دانه در مترمربع به‌دست آمد. بین تعداد سنبله در مترمربع با تعداد دانه در سنبله همبستگی منفی (**67/0-r= و **83/0- r= به‌ترتیب در سال اول و دوم آزمایش) مشاهده شد، اما این همبستگی با عملکرد دانه مثبت بود. بالاترین همبستگی مثبت و معنیدار نیز بین عملکرد دانه با شاخص برداشت و عملکرد زیستی مشاهده شد. با توجه به نتایج افزایش عملکرد دانه ناشی از افزایش در هر دو صفت شاخص برداشت و عملکرد زیستی بود، در هر دو سال آزمایش تراکم مطلوب به‌منظور دست‌یابی به حداکثر عملکرد دانه در ارقام فردان، خرم و صحرا 200 و برای رقم ماهور 300 دانه در مترمربع بود.
مریم سرائی؛ مرتضی مبلغی؛ مرتضی نصیری؛ مجتبی نشایی مقدم
چکیده
انتقال مجدد هیدراتهای کربن از طریق اندامهای هوایی یکی از عوامل مؤثر در پُرشدن دانه برنج میباشد. به‌منظور تعیین سهم انتقال مجدد ماده خشک اندامهای هوایی بر عملکرد دانۀ برنج، پژوهشی با هفت ژنوتیپ امیدبخش و دو رقم شاهد در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دو سال زراعی 1396 و 1397 در ایستگاه تحقیقات برنج شهید شیرودی ...
بیشتر
انتقال مجدد هیدراتهای کربن از طریق اندامهای هوایی یکی از عوامل مؤثر در پُرشدن دانه برنج میباشد. به‌منظور تعیین سهم انتقال مجدد ماده خشک اندامهای هوایی بر عملکرد دانۀ برنج، پژوهشی با هفت ژنوتیپ امیدبخش و دو رقم شاهد در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دو سال زراعی 1396 و 1397 در ایستگاه تحقیقات برنج شهید شیرودی شهرستان تنکابن اجرا شد. نتایج نشان داد که از نظر میزان انتقال مجدد ماده خشک از طریق برگ پرچم، ساقه و کل اندام هوایی در سطح احتمال یک درصد و از طریق سایر برگها در سطح احتمال پنج درصد تفاوت آماری معنیداری میان ژنوتیپها وجود داشت. مقایسه میانگین بیانگر آن است که بیشترین میزان انتقال مجدد ماده خشک از برگ پرچم متعلق به ژنوتیپ 952 با 56 گرم در مترمربع بود. حداکثر انتقال مجدد کربوهیدراتها از طریق سایر برگها، ساقه و کل اندام هوایی به‌ترتیب به مقدار 123، 230 و 398 گرم در مترمربع به ژنوتیپ 953 اختصاص داشت. بیشترین عملکرد دانه مربوط به ژنوتیپ 952 با 7206 کیلوگرم در هکتار بود. نتایج همبستگی نشان داد که عملکرد دانه با انتقال مجدد ماده خشک از راههای برگ پرچم، ساقه، اندام هوایی و وزن هزاردانه با ضریب 37/0، 55/0، 51/0 و 44/0 همبستگی مثبت و معنیدار داشت. با توجه به عملکرد و میزان انتقال مجدد ماده خشک دو ژنوتیپ 952 و953 ژنوتیپهای مناسبی برای ادامه فعالیتهای تحقیقاتی به‌منظور معرفی رقم جدید برنج به‌ویژه در شرایط کمبود آب و تنش گرما میباشند.
بابک بحرینی‌نژاد؛ علی اشرف جعفری؛ زهرا جابرالانصار
چکیده
این مطالعه با هدف مقایسه صفات رشدی سه گونه قدومه برگهدار minus Alyssum ، قدومه آراراتی A. szwitsianum و قدومه بیابانی A. desertorum در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی اصفهان طی دو سال زراعی 1395 و 1396 انجام شد. صفات مورد بررسی عبارت از صفات عملکردی شامل عملکرد بیولوژیک، دانه، برگ، ساقه و ریشه؛ ...
بیشتر
این مطالعه با هدف مقایسه صفات رشدی سه گونه قدومه برگهدار minus Alyssum ، قدومه آراراتی A. szwitsianum و قدومه بیابانی A. desertorum در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی اصفهان طی دو سال زراعی 1395 و 1396 انجام شد. صفات مورد بررسی عبارت از صفات عملکردی شامل عملکرد بیولوژیک، دانه، برگ، ساقه و ریشه؛ صفات مورفولوژیک شامل ارتفاع گیاه، قطر بوته، تاج پوشش و تعداد ساقه در بوته و صفات فنولوژیک شامل روز تا گلدهی، دانهدهی و رسیدگیدانه بودند. بیشترین عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه در گونه برگهدار به‌ترتیب با مقادیر 1003 و 375 کیلوگرم در هکتار بدست آمد درحالیکه کمترین مقادیر در گونه بیابانی و به‌ترتیب 559 و 207 کیلوگرم در هکتار بود. نتایج مربوط به صفات مورفولوژیک نشانداد که گونه برگهدار از نظر ارتفاع، تعداد ساقه، قطر بوته و میزان تاج پوشش نسبت به دو گونه دیگر از برتری قابل توجهی برخوردار بود. گونههای برگهدار و بیابانی با 101 و 95 روز تا رسیدگیدانه به‌ترتیب دیررس‌ترین و زودرس‌ترین گونه بودند. بیشترین همبستگی صفت عملکرد دانه با سایر صفات به‌ترتیب متعلق به عملکرد بیولوژیک (90/0)، ارتفاع بوته (79/0)، تعداد ساقه (76/0) و تاج پوشش (75/0) بود. در مجموع نتایج بدست آمده از این مطالعه بیانگر آن بود که گونه برگهدار دارای پتانسیل بالاتری درتولید نسبت به دوگونه دیگر بود.
حمیده ایگدری؛ ابراهیم گنجی مقدم؛ احمد اصغر زاده
چکیده
سرو نقره‌ای (L. Cupressus arizonica) و سرو بادبزنی (Thuja orientalis L.) از مهم‌ترین درختان همیشه‌سبز زینتی مورد استفاده در فضای سبز شهری میباشند. این مطالعه با هدف بررسی تحمل به انجماد این دو گونه گیاهی در شرایط کنترل‌شده در دو آزمایش مستقل با هشت سطح دمایی (شاهد، 10-، 15-، 20-، 25-، 30-، 35-، 40- درجه سانتی‌گراد) در قالب طرح کاملاً تصادفی اجرا گردید. ...
بیشتر
سرو نقره‌ای (L. Cupressus arizonica) و سرو بادبزنی (Thuja orientalis L.) از مهم‌ترین درختان همیشه‌سبز زینتی مورد استفاده در فضای سبز شهری میباشند. این مطالعه با هدف بررسی تحمل به انجماد این دو گونه گیاهی در شرایط کنترل‌شده در دو آزمایش مستقل با هشت سطح دمایی (شاهد، 10-، 15-، 20-، 25-، 30-، 35-، 40- درجه سانتی‌گراد) در قالب طرح کاملاً تصادفی اجرا گردید. در این پژوهش میزان پرولین، نشت یونی، تغییرات کربوهیدرات (از نمونههای برگی) و رشد مجدد مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که با کاهش دما محتوی پرولین و نشت یونی در هر دو گونه افزایش یافت. با کاهش دما کاهش چشمگیری در رشد مجدد هر دو گونه مشاهده شد، به‌طوری‌که در 30- و20- درجه سانتی‌گراد به‌ترتیب در سرو‌بادبزنی و نقره‌ای هیچگونه رشد مجددی مشاهده نشد. مقادیر کربوهیدرات محلول در سرو بادبزنی با کاهش دما افزایش کم و غیرمعنیدار ولی در سرو نقره‌ای به‌طور معنیداری کاهش یافت. همبستگی منفی معنیدار بین رشد مجدد و دما در سرو‌بادبزنی (895/0-) و نقره‌ای (646/0-) مشاهده شد. سرو‌نقره‌ای نسبت به یخزدگی حساستر از و سرو بادبزنی بود.
ابراهیم عابدی قشلاقی؛ ولی ربیعی؛ مالک قاسمی؛ فرهنگ رضوی؛ جواد فتاحی مقدم
چکیده
اطلاع از نیاز دمایی درختان میوه، آثار مهمی در تولید و تعیین نواحی مناسب برای پرورش آنها دارد. این پژوهش به روش قلمه‌های تک‌جوانه‌ای در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در پژوهشکدة مرکبات و میوه‌های نیمه‌گرمسیری در سال 95-1394 انجام شد. در این پژوهش نیاز سرمایی ارقام هایوارد، توموری و ژنوتیپهای طلایی نر و مادة کیوی، براساس ...
بیشتر
اطلاع از نیاز دمایی درختان میوه، آثار مهمی در تولید و تعیین نواحی مناسب برای پرورش آنها دارد. این پژوهش به روش قلمه‌های تک‌جوانه‌ای در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در پژوهشکدة مرکبات و میوه‌های نیمه‌گرمسیری در سال 95-1394 انجام شد. در این پژوهش نیاز سرمایی ارقام هایوارد، توموری و ژنوتیپهای طلایی نر و مادة کیوی، براساس مدل‌های ساعات سرمایی، یوتا و دینامیک و نیاز گرمایی به روش درجة ساعت رشد (GDH) بررسی شد. نتایج نشان داد که نیاز سرمایی جوانه‌های ژنوتیپ طلایی ماده و نر به‌ترتیب برابر با 480 و 585 ساعت سرما و برای ارقام هایوارد و توموری برابر با 692 ساعت سرما بود. مقدار نیاز گرمایی جوانة ارقام و ژنوتیپها از بین 2233 GDH در ژنوتیپ طلایی ماده تا 4066 GDH در جوانه‌های رقم هایوارد متغیر بود. نیاز سرمایی برای حداکثر گلدهی رقم هایوارد برابر با 966 ساعت سرما بود، در حالی‌که در رقم توموری و ژنوتیپهای طلایی نر و ماده نیاز سرمایی برای شکفتن جوانه‌های رویشی و گلدهی یکسان بوده و به‌ترتیب 692، 585 و 480 ساعت سرما بود. با تداوم دریافت سرما در جوانه‌ها، نیاز گرمایی برای شکفتن آنها کاهش یافت و همبستگی منفی و معنادار بین نیاز سرمایی و گرمایی برای شکفتن جوانه‌ها به‌دست آمد. با توجه به نیاز سرمایی کم ژنوتیپهای طلایی نر و ماده، به‌نظر می‌رسد که شرایط اقلیمی در پراکندگی منطقة کشت آنها محدود‌کننده نباشد. تصور می‌شود که مدل‌های یوتا و دینامیک برای ارزیابی نیاز سرمایی مناسب‌تر از مدل ساعتی باشند.
وحید رحیمی؛ مهدی محب الدینی؛ علیرضا قنبری؛ شیوا عزیزی نیا؛ مهدی بهنامیان
چکیده
به‌منظور بررسی روابط بین صفات مؤثر بر عملکرد ترتیزک، آزمایشی در قالب طرح لاتیس مربع با سه تکرار در مزرعة جهاد کشاورزی ایوانکی در سال 1395 انجام شد. نتایج تجزیة واریانس نشان داد اختلاف بین ژنوتیپها برای همه صفات معنادار بود. همبستگی معناداری بین عملکرد و اغلب صفات وجود داشت. بیشترین همبستگی فنوتیپی مثبت بین صفت طول برگ و عرض ...
بیشتر
به‌منظور بررسی روابط بین صفات مؤثر بر عملکرد ترتیزک، آزمایشی در قالب طرح لاتیس مربع با سه تکرار در مزرعة جهاد کشاورزی ایوانکی در سال 1395 انجام شد. نتایج تجزیة واریانس نشان داد اختلاف بین ژنوتیپها برای همه صفات معنادار بود. همبستگی معناداری بین عملکرد و اغلب صفات وجود داشت. بیشترین همبستگی فنوتیپی مثبت بین صفت طول برگ و عرض برگ به دست آمد (92/0). نتایج تجزیة رگرسیون نشان داد صفات طول برگ و تعداد دانه درخورجینک ساقه جانبی و اصلی بیشترین تأثیر را بر عملکرد در ژنوتیپها داشتند، به‌طوری‌که این سه صفت حدود 93 درصد تغییرات عملکرد را توجیه کردند و صفت طول برگ نخستین صفتی بود که وارد مدل شد و 91 درصد از تغییرات عملکرد را توجیه کرد. تجزیه علیت فنوتیپی نشان داد که صفت طول برگ بیشترین تأثیر مستقیم و مثبت را روی عملکرد داشت (81/6). طول برگ علاوه بر تأثیر مستقیم بر عملکرد، بر سایر صفات مورد بررسی نیز تأثیر مثبت و غیرمستقیم داشت. در تجزیة عاملی در مجموع سه عامل مستقل، حدود 70 درصد از تغییرات را توجیه کردند. عامل نخست متشکل از تعداد خورجینک در گیاه و تعداد دانه در خورجینک ساقة جانبی و اصلی بود که عوامل مرتبط با بذر نامگذاری شد. هدف از این تحقیق تعیین همبستگیهای فنوتیپی بین صفت عملکرد و اجزاء و صفات مرتبط با آن، برآورد آثار مستقیم و غیرمستقیم اجزای عملکرد بر عملکرد ترتیزک و سهم آنها در توجیه تنوع موجود بود.
سید جواد طالب زاده؛ هاشم هادی؛ رضا امیرنیا؛ مهدی تاجبخش شیشوان؛ محمد رضایی مرادعلی
چکیده
به‌منظور ارزیابی الگوی توزیع مواد فتوسنتزی به دانة ژنوتیپهای گندم در شرایط تنش خشکی آخر فصل، یازده لاین امیدبخش گندم زمستانه به‌همراه ارقام’اروم‘،’زارع‘،’میهن‘،’پیشگام‘و’زرین‘ در دو سطح آبیاری (آبیاری کامل و قطع آبیاری از مرحلة گلدهی) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی میاندوآب در دو سال زراعی 93-1392 و 94-1393 ...
بیشتر
به‌منظور ارزیابی الگوی توزیع مواد فتوسنتزی به دانة ژنوتیپهای گندم در شرایط تنش خشکی آخر فصل، یازده لاین امیدبخش گندم زمستانه به‌همراه ارقام’اروم‘،’زارع‘،’میهن‘،’پیشگام‘و’زرین‘ در دو سطح آبیاری (آبیاری کامل و قطع آبیاری از مرحلة گلدهی) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی میاندوآب در دو سال زراعی 93-1392 و 94-1393 ارزیابی شد. آزمایش به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار بود. نتایج نشان داد تنش کم‌آبی به‌صورت معناداری بر میزان انتقال مجدد، سهم انتقال مجدد و محدودیت منبع افزود و از مقدار وزن سنبله، وزن پدانکل، محدودیت مخزن با حذف سایر برگها، محدودیت مخزن با حذف برگ پرچم، عملکرد دانه و شاخص برداشت کاست، به‌طوری که تنش کم‌آبی میزان انتقال مجدد را 45/45 درصد افزایش داد و سهم کل عملکرد دانه از انتقال مجدد از 30/18 درصد در شرایط بهینه به 33/43 درصد در شرایط تنش افزایش داد. در بین ژنوتیپهای مورد بررسی در شرایط بهینة رطوبتی دو ژنوتیپ زرین و میهن و در شرایط تنش انتهایی ژنوتیپ میهن بیشترین عملکرد دانه را به خود اختصاص داد. در این مطالعه، در شرایط تنش کم‌آبی عملکرد دانه با میزان انتقال مجدد و سهم انتقال مجدد همبستگی مثبت و معنادار نشان داد. می‌توان نتیجه گرفت ارقام و ژنوتیپ‌هایی که در هر دو شرایط از میزان انتقال مجدد و سهم انتقال مجدد کافی در عملکرد برخوردارند، ارقام مناسبی برای کشت در شرایط بهینه، همچنین در مناطقی است که با تنش کم‌آبی انتهایی روبه‌رویند.
مهدیه عسکری؛ علی اکبر مقصودی مود؛ وحیدرضا صفاری
چکیده
تنش شوری در بسیاری از نقاط جهان عامل مهم محدود‌کنندة رشد و عملکرد محصولات زراعی به‌شمار می‌رود. تولید ارقام مقاوم یا گزینش صفات مطلوب در شرایط تنش یکی از راههای مقابله با این مشکل است. در این تحقیق، آزمایشی در گلخانه به‌صورت فاکتوریل انجام و تأثیرات تنش شوری بر طول روزنه‌ها در سطح رویی و زیری برگ، محتوی نسبی آب و سرعت تعرق 7 هیبرید ...
بیشتر
تنش شوری در بسیاری از نقاط جهان عامل مهم محدود‌کنندة رشد و عملکرد محصولات زراعی به‌شمار می‌رود. تولید ارقام مقاوم یا گزینش صفات مطلوب در شرایط تنش یکی از راههای مقابله با این مشکل است. در این تحقیق، آزمایشی در گلخانه به‌صورت فاکتوریل انجام و تأثیرات تنش شوری بر طول روزنه‌ها در سطح رویی و زیری برگ، محتوی نسبی آب و سرعت تعرق 7 هیبرید ذرت دانه‌ای (Zea mays L.) بررسی شد. در آزمایش دیگری در شرایط مزرعه به‌صورت کرت‌های خردشده تأثیرات تنش شوری بر عملکرد دانة همان هیبریدها بررسی شد. هر 2 آزمایش در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار، در محل دانشکدة کشاورزی دانشگاه شهید باهنر کرمان، در سال زراعی 1390، انجام شدند. نتایج نشان داد که تنش شوری و تفاوت هیبریدها تأثیرات معنیداری بر صفات مذکور داشتند. به‌طور کلی با افزایش سطوح شوری همة صفات مذکور کاهش یافتند. سرعت تعرق و محتوی نسبی آب همبستگی معنیداری با عملکرد دانه نشان دادند. همچنین، مقایسة میانگین صفات، برتری هیبرید SC-704 را از لحاظ دارا‌بودن بالاترین میزان محتوی نسبی آب و عملکرد دانه در شرایط شوری نسبت به دیگر هیبریدهای مورد‌مطالعه نشان داد؛ بنابراین، هیبرید SC-704 نسبت به سایر هیبریدها تحمل بیشتری به شوری دارد و به‌عنوان هیبرید مقاوم به تنش شوری معرفی می‌شود.
جواد حمزه یی؛ فرشید صادقی
چکیده
در این تحقیق تأثیرات هم‌زیستی قارچ مایکوریزا و دورآبیاری بر شاخص‌های رشد و عملکرد دانة 2 رقم سورگوم، مطالعه شد. آزمایش مزرعه‌ای به‌صورت اسپلیت پلات فاکتوریل بر پایة طرح بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار اجرا شد. دورآبیاری در 3 سطح (7، 14 و 21 روز) در پلات‌های اصلی و ترکیب فاکتوریل 2 رقم سورگوم (کیمیا و سپیده) و 3 سطح تلقیح بذر (بدون تلقیح، ...
بیشتر
در این تحقیق تأثیرات هم‌زیستی قارچ مایکوریزا و دورآبیاری بر شاخص‌های رشد و عملکرد دانة 2 رقم سورگوم، مطالعه شد. آزمایش مزرعه‌ای به‌صورت اسپلیت پلات فاکتوریل بر پایة طرح بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار اجرا شد. دورآبیاری در 3 سطح (7، 14 و 21 روز) در پلات‌های اصلی و ترکیب فاکتوریل 2 رقم سورگوم (کیمیا و سپیده) و 3 سطح تلقیح بذر (بدون تلقیح، تلقیح با intraradices Glomusو تلقیح با Glomus mossea) در پلات‌های فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد بیشترین میزان شاخص سطح برگ (21/4)، سرعت رشد محصول (8/50 گرم در مترمربع در روز) و وزن خشک کل (5/1852 گرم در مترمربع) بدون اختلاف معنیدار با دورآبیاری 14 روز، در دورآبیاری 7 روز به‌دست آمد. در مقایسه با تیمار بدون تلقیح، گونة موسه شاخص سطح برگ، سرعت رشد محصول و وزن خشک کل را به‌ترتیب 4/17، 11 و 6/8 درصد افزایش داد. رقم کیمیا نیز نسبت به رقم سپیده شاخص‌های رشد بالاتری داشت. بدون اختلاف معنیدار با گیاهان تلقیح‌شده با گونة موسه و دورآبیاری 14 روز، بیشترین عملکرد دانه از گیاهان تلقیح‌شده با گونة موسه و دورآبیاری 7 روز به‌دست آمد که در مقایسه با تیمار بدون تلقیح و دورآبیاری 21 روز، عملکرد دانه را 47/56 درصد افزایش داد. به‌طور کلی نتایج نشان داد که قارچ مایکوریزا به‌ویژه گونة موسه ویژگی‌های رشدی و عملکرد سورگوم را در شرایط کم‌آبیاری (دورآبیاری 14 روز در مقایسه با 7 روز) بهبود بخشید.
عاطفه حقی کاشانی؛ مصطفی عرب؛ سید رضا طبایی عقدایی؛ حسین زینلی؛ محمودرضا روزبان
چکیده
به منظور ارزیابی عملکرد و اجزای عملکرد گل در بوته گل محمدی، تعداد 20 ژنوتیپ جمع آوری شده از مناطق مختلف ایران در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی گل محمدی واقع در ایستگاه تحقیقات مناطق خشک و بیابانی کاشان در سال های 1386 و 1387 مورد بررسی قرار گرفت. صفات مورد مطالعه شامل عملکرد گل در بوته، تعداد گل در بوته، ارتفاع ...
بیشتر
به منظور ارزیابی عملکرد و اجزای عملکرد گل در بوته گل محمدی، تعداد 20 ژنوتیپ جمع آوری شده از مناطق مختلف ایران در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی گل محمدی واقع در ایستگاه تحقیقات مناطق خشک و بیابانی کاشان در سال های 1386 و 1387 مورد بررسی قرار گرفت. صفات مورد مطالعه شامل عملکرد گل در بوته، تعداد گل در بوته، ارتفاع گیاه، طول برگ، عرض برگ، سطح برگ، طول غنچه، عرض غنچه، طول گوشوارک، عرض گوشوارک، وزن تک گل، طول نهنج، عرض نهنج، تعداد گلبرگ، زمان فعال شدن گیاه، زمان شروع غنچه دهی، زمان شروع گل دهی و طول دوره گل دهی بودند. تجزیه همبستگی نشان داد که میان برخی از صفات مورد مطالعه نظیر تعداد گل در بوته و عملکرد گل، رابطه قوی مثبتی وجود دارد. همچنین، نتایج تجزیه رگرسیون مرحله ای برای عملکرد گل در هر بوته نشان داد که صفات تعداد گل در بوته و وزن تر هر گل، در مجموع، 94 درصد تغییرات عملکرد گل در بوته را توجیه می کنند. تجزیه و تحلیل ضرایب مسیر نیز مشخص نمود که تعداد گل در بوته، بالاترین اثر مستقیم را بر عملکرد دارد. بنابر نتایج به دست آمده، تعداد گل در بوته و وزن تر گل می توانند به عنوان معیار مناسبی برای عملکرد گل در هر ژنوتیپ گل محمدی در نظر گرفته شوند.
محسن ابراهیمی؛ محمد گلباشی؛ محمدرضا بی همتا؛ عبدالهادی حسین زاده؛ منیژه خیالپرست
دوره 13، شماره 2 ، اسفند 1390، ، صفحه 27-40
چکیده
به منظور بررسی تنوع فنوتیپی و ژنوتیپی برخی از صفات مهم زراعی مرتبط با عملکرد دانه لوبیا، 30 ژنوتیپ لوبیای سفید در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در دو محیط بدون تنش (نرمال) و تنش (آبیاری محدود) مطالعه شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که ژنوتیپ ها از نظر صفات مورد بررسی اختلاف معنی داری دارند که دلالت بر وجود تنوع ژنتیکی ...
بیشتر
به منظور بررسی تنوع فنوتیپی و ژنوتیپی برخی از صفات مهم زراعی مرتبط با عملکرد دانه لوبیا، 30 ژنوتیپ لوبیای سفید در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در دو محیط بدون تنش (نرمال) و تنش (آبیاری محدود) مطالعه شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که ژنوتیپ ها از نظر صفات مورد بررسی اختلاف معنی داری دارند که دلالت بر وجود تنوع ژنتیکی بین لاین ها دارد. نتایج حاصل تحت شرایط تنش نشان داد که در لوبیا سفید صدمات زیادی به ترتیب بر عملکرد دانه، وزن غلاف، عملکرد بیولوژیک، تعداد دانه در بوته و تعداد غلاف در بوته وارد شد. همچنین شاخص های تحمل به خشکی، میانگین محصول دهی و میانگین هندسی محصول دهی بهترین شاخص ها برای تعیین ژنوتیپ های مقاوم به خشکی بودند. در شرایط بدون تنش (نرمال) و تنش، وزن غلاف بیشترین همبستگی را با عملکرد دانه داشت. تجزیه به عامل ها در هر دو محیط سه عامل را مشخص نمود که در محیط بدون تنش در مجموع بیش از 82 و در محیط تنش بیش از 86 درصد از کل تغییرات داده ها را توجیه نمودند. نتایج رگرسیون گام به گام در شرایط تنش نشان داد که حداکثر اختلاف عملکرد دانه لاین ها را می توان به وزن غلاف، شاخص برداشت، وزن صد دانه و تعداد دانه در گیاه نسبت داد. نتایج تجزیه علیت تأکید بر نقش مهم اثرات این صفات در عملکرد دانه داشت. به طورکلی، در هر دو شرایط بدون تنش (نرمال) و تنش بیشترین اثر مستقیم و مثبت بر عملکرد دانه مربوط به وزن غلاف بود. به منظور گروه بندی ژنوتیپ ها براساس صفات فنوتیپی مورد بررسی، از تجزیه خوشه ای به روش UPGMA استفاده گردید که در هر دو محیط لاین ها در چهار گروه مجزا قرار گرفتند.