دنیا بهروزی؛ مرجان دیانت؛ اسلام مجیدی هروان؛ محمد جواد میرهادی؛ علی شیرخانی
چکیده
خشکی یکی از مهم‌ترین فاکتورهای محدودکننده تولید ذرت در جهان است. از طرفی کاربرد منابع و نهادههای تجدیدپذیر مثل ورمیکمپوست یکی از اصول کشاورزی پایدار است. بنابراین بهمنظور بررسی اثر کمآبیاری، کودهای شیمیایی و ورمیکمپوست آزمایشی بهصورت کرتهای دو بار خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار و به‌مدت دو ...
بیشتر
خشکی یکی از مهم‌ترین فاکتورهای محدودکننده تولید ذرت در جهان است. از طرفی کاربرد منابع و نهادههای تجدیدپذیر مثل ورمیکمپوست یکی از اصول کشاورزی پایدار است. بنابراین بهمنظور بررسی اثر کمآبیاری، کودهای شیمیایی و ورمیکمپوست آزمایشی بهصورت کرتهای دو بار خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار و به‌مدت دو سال در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه در دو سال 1396 و 1397 انجام شد. تیمار آبیاری در سه سطح شامل آبیاری کامل، 80 درصد نیاز آبى و 60 درصد نیاز آبى به‌عنوان فاکتور اصلی و کود شیمیایی در دو سطح شامل مصرف 100 درصد مقدار توصیه‌شده براساس آزمون خاک و 50 درصد این میزان در کرتهای فرعی و سطوح مختلف کود ورمیکمپوست در سه سطح شامل صفر، سه و شش تن در هکتار در کرتهای فرعى فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که شاخص سطح برگ از آبیاری کامل تا 60 درصد نیاز آبی از 51/4 به 6/1 کاهش یافت. بیشترین میزان عملکرد علوفه تر (5/82 تن در هکتار) در تیمار آبیاری کامل و مصرف هم‌زمان 100 درصد کود شیمیایی و شش تن در هکتار ورمیکمپوست به‌دست آمد و کمترین میزان آن (1/30 تن در هکتار) مربوط به تیمار 60 درصد نیاز آبی، 50 درصد کودهای شیمیایی و عدم مصرف ورمیکمپوست بود. در همه سطوح آبیاری درصد پروتئین علوفه با استفاده از کود شیمیایی و ورمیکمپوست افزایش یافت و بیشترین درصد پروتئین علوفه (2/10 درصد) در تیمار آبیاری کامل و 100 درصد کود و شش تن هکتار ورمیکمپوست به‌دست آمد. براساس نتایج در تیمار آبیاری به میزان 60 درصد نیاز آبی و مصرف50 درصد کود شیمیایی، استفاده از ورمیکمپوست به میزان شش تن در هکتار نسبت به عدم مصرف، علوفه تر را 26/19 درصد و پروتئین را 9/6 درصد افزایش داد.
سعید شرفی
چکیده
جبران کمبود آب در بخش کشاورزی نیازمند بهره‌گیری از روش‌های صحیح مدیریت زراعی می‌باشد. هدف از اجرای این آزمایش بررسی اثرهای سطوح کمآبیاری براساس نیاز آبی گیاه سورگوم بر صفات کمی و کیفی الگوی کشت مخلوط سورگوم (Sorghum bicolor L.) و یونجهحلزونی (Medicago scutellata L.) بود. این آزمایش بهصورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه ...
بیشتر
جبران کمبود آب در بخش کشاورزی نیازمند بهره‌گیری از روش‌های صحیح مدیریت زراعی می‌باشد. هدف از اجرای این آزمایش بررسی اثرهای سطوح کمآبیاری براساس نیاز آبی گیاه سورگوم بر صفات کمی و کیفی الگوی کشت مخلوط سورگوم (Sorghum bicolor L.) و یونجهحلزونی (Medicago scutellata L.) بود. این آزمایش بهصورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار طی دو سال زراعی 98-97 و 97-96 در کرمانشاه اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل سطوح آبیاری 50، 75، 100 و 125 درصد (به‌عنوان کرتهای اصلی) و نسبت‌های کشت خالص سورگوم، کشت خالص یونجهحلزونی، کشت 100 درصد سورگوم توأم با سری‌های افزایشی 50، 75 و 100 درصد یونجهحلزونی (به‌عنوان کرتهای فرعی) بود. براساس نتایج آزمایش بیشترین عملکرد علوفه تر و خشک (بهترتیب 45/53578 و 68/13302 کیلوگرم در هکتار) در کشت 100 سورگوم+ 100 یونجهحلزونی و در تیمار 125 درصد نیازآبی حاصل شد که علاوه بر استفاده مؤثر از زمین (نسبت برابری زمین 29/1)، افزایش 82/834 کیلوگرم در هکتار علوفه تر و 36/63 کیلوگرم علوفه خشک را در مقایسه با کشت خالص سورگوم با نیاز آبی 125 درصد در پی داشت. با کاهش سهم یونجهحلزونی در مخلوط، میزان پروتئین 05/11 درصد کاهش یافت. همچنین بیشترین درصد خاکستر خام (79/11 درصد) و ماده خشک قابل هضم علوفه (04/81 درصد) در علوفه در تیمار کشت خالص سورگوم و بیشترین درصد الیاف غیرمحلول در شوینده اسیدی در الگوی کشت خالص یونجهحلزونی (94/30 درصد) مشاهده شد. بهطورکلی ممکن است که کشت مخلوط سورگوم با یونجهحلزونی (تراکم 100:100)، علاوه بر بهبود کمی و کیفی علوفه، افزایش بهره‌وری آب را نیز در پی داشته باشد.
حسین خوشوقتی؛ مهدی تاج بخش
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر کودهای مختلف کلاتشده نانو و آمینواسید بر عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی، شاخص برداشت، کمیت و کیفیت روغن، محتوای نشاسته و درصد پروتئین در دانه ذرت، دو آزمایش مزرعهای بهصورت طرح بلوکهای کامل تصادفی با 16 تیمار و سه تکرار بهطور هم‌زمان در دو مکان مختلف دانشگاه ارومیه و شهرستان عجبشیر در سال زراعی ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر کودهای مختلف کلاتشده نانو و آمینواسید بر عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی، شاخص برداشت، کمیت و کیفیت روغن، محتوای نشاسته و درصد پروتئین در دانه ذرت، دو آزمایش مزرعهای بهصورت طرح بلوکهای کامل تصادفی با 16 تیمار و سه تکرار بهطور هم‌زمان در دو مکان مختلف دانشگاه ارومیه و شهرستان عجبشیر در سال زراعی 1396 به اجرا در آمد. نتایج نشان دادند بیشترین مقدار محتوای نشاسته (66/80 درصد)، پروتئین (70/12 درصد) و شاخص برداشت (60/34 درصد) مربوط به تیمار کودی نانوکلات NPK، بیشترین میزان روغن (98/4 درصد)، عملکر دانه (16596 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد بیولوژیکی (52393 کیلوگرم در هکتار) مربوط به آمینوکلات آهن و بیشترین وزن 100 دانه (34/36 گرم) در ذرت مربوط به نانوکلات روی بود که بهترتیب 03/22 درصد، 92/30 درصد، 66/23 درصد، 44/25 درصد، 81/50 درصد، 15/33 درصد و 65/24 درصد بیشتر از تیمار شاهد است. استفاده از آمینوکلات منیزیم، آمینوکلات میکرومیکس، آمینوکلات پتاسیم و نانوکلات NPK مقدار اسیدهای چرب اشباع را بیشتر از سایر کودها افزایش داد، اما کودهای نانوکلات مس، آمینوکلات فسفر، کود کبوتری و سالیسیلیک‌اسید محتوای اسیدهای چرب غیراشباع را بهترتیب 04/16 درصد، 35/16 درصد، 44/17 درصد و 29/20 درصد نسبت به تیمار شاهد افزایش دادند.
حسن نوریانی
چکیده
بهمنظور بررسی اثر سطوح مختلف کود نیتروژن بر برخی ترکیبات ذخیره‌ای دانه و عملکرد کمی و کیفی سه رقم آفتابگردان، آزمایشی در سال زراعی 97-1396 بهصورت کرتهای یک‌بار خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در منطقه دزفول اجرا گردید. در این تحقیق چهار سطح کود نیتروژن (صفر، 60، 120 و 180 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار) به‌عنوان ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر سطوح مختلف کود نیتروژن بر برخی ترکیبات ذخیره‌ای دانه و عملکرد کمی و کیفی سه رقم آفتابگردان، آزمایشی در سال زراعی 97-1396 بهصورت کرتهای یک‌بار خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در منطقه دزفول اجرا گردید. در این تحقیق چهار سطح کود نیتروژن (صفر، 60، 120 و 180 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار) به‌عنوان فاکتور اصلی و سه رقم آفتابگردان (قاسم، رکورد و پروگرس) به‌عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که افزایش مصرف نیتروژن باعث کاهش صفات درصد روغن، درصد اسید استئاریک و درصد اسید لینولئیک گردید، اما درصد پروتئین، درصد اسید اولئیک و درصد اسید پالمتیک بهصورت معنی‌داری افزایش یافت. بین ارقام مختلف نیز از لحاظ عملکرد دانه و میزان روغن اختلاف معنی‌داری مشاهده شد به‌طوری‌که رقم قاسم با مصرف 180 کیلوگرم نیتروژن در هکتار بیشترین عملکرد دانه (3920 کیلوگرم در هکتار) و روغن (1860 کیلوگرم در هکتار) را به خود اختصاص داد. همچنین نتایج مشخص نمود که بالاترین همبستگی عملکرد دانه با صفات مورد ارزیابی به عملکرد روغن (**97/0r =) و سپس به محتوای پروتئین (**85/0r =) و پایین‌‌ترین آن‌ها به میزان اسید لینولئیک (*58/0r = -) تعلق داشت. بهطورکلی می‌توان اظهار نمود که مصرف بیشتر نیتروژن در افزایش عملکرد کمی و کیفی آفتابگردان تأثیرگذار بوده و رقم قاسم از قابلیت بالاتری در جذب عنصر نیتروژن در راستای افزایش عملکرد در واحد سطح برخوردار بود.
فیروزه اولاد عسکری؛ مانی مجدم؛ تیمور بابایی نژاد
چکیده
کودهای بیولوژیک از جمله نهادههای طبیعی هستند که می‌توانند به عنوان مکمل یا جایگزین کودهای شیمیایی در کشاورزی پایدار به‌کار برده شوند. این آزمایش بهصورت کرتهای خردشده در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 98-1397 در استان خوزستان اجرا شد. سه روش مختلف کاشت کرتی (بهصورت دست‌پاش)، کرتی خطی و جوی و پشته-ای ...
بیشتر
کودهای بیولوژیک از جمله نهادههای طبیعی هستند که می‌توانند به عنوان مکمل یا جایگزین کودهای شیمیایی در کشاورزی پایدار به‌کار برده شوند. این آزمایش بهصورت کرتهای خردشده در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 98-1397 در استان خوزستان اجرا شد. سه روش مختلف کاشت کرتی (بهصورت دست‌پاش)، کرتی خطی و جوی و پشته-ای در کرتهای اصلی و سه سطح کاربرد 100درصد کود اوره، 70 درصد کود اوره باضافه 100 گرم ازتوباکتر، 50 درصد کود اوره باضافه 100 گرم ازتوباکتر در کرتهای فرعی مقایسه گردید. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که کاربرد تلفیقی کود اوره باضافه ازتوباکتر و روش کاشت تأثیر معنی‌دار بر تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین، عملکرد دانه، درصد پروتئین، عملکرد پروتئین و عملکرد روغن داشت. مصرف70 درصد کود اوره باضافه ازتوباکتر به طور معنی‌دار موجب افزایش عملکرد روغن کلزا شد ولی با تیمار 100 درصد اوره در یک کلاس قرار گرفت. اثر متقابل روش کاشت و تلفیق اوره و ازتوباکتر اثر معنی‌دار بر عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک داشت. مناسب‌ترین عملکرد دانه از نظر کاهش مصرف کود روش کاشت جوی و پشته و 70 درصد اوره همراه با کاربرد ازتوباکتر حاصل شد. در این پژوهش، با توجه به صرفه‌جویی 25 درصدی در مصرف کود شیمیایی نیتروژن علاوه بر افزایش 33% خصوصیات کیفی کلزا موجب کاهش 30 درصدی در هزینه‌های انجام شده گردید که از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه و قابل توصیه است.
کامیار کاظمی؛ محمد خواجه حسینی؛ احمد نظامی؛ حمداله اسکندری
چکیده
اثر تیمارهای مختلف پرایمینگ (شامل هیدروپرایمینگ، محلول 10 درصد پلی‌اتیلن گلیکول، محلول 20 درصد پلی‌اتیلن گلیکول، محلول 5/2 درصد کلرید کلسیم، محلول 5 درصد کلرید کلسیم، محلول 50 میلیمولار سولفات روی، محلول 100 میلیمولار سولفات روی و بدون پرایمینگ) بر جوانهزنی بذر کنجد بر پایه طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. بذور ...
بیشتر
اثر تیمارهای مختلف پرایمینگ (شامل هیدروپرایمینگ، محلول 10 درصد پلی‌اتیلن گلیکول، محلول 20 درصد پلی‌اتیلن گلیکول، محلول 5/2 درصد کلرید کلسیم، محلول 5 درصد کلرید کلسیم، محلول 50 میلیمولار سولفات روی، محلول 100 میلیمولار سولفات روی و بدون پرایمینگ) بر جوانهزنی بذر کنجد بر پایه طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. بذور پرایم شده با سولفات روی (50 میلیمولار) دارای بالاترین درصد جوانهزنی بودند، حال آنکه سرعت جوانهزنی بالا در هیدروپرایمینگ به‌دست آمد. در شرایط مزرعهای تأثیر پرایمینگ بذر و سطوح آبیاری بر رشد و عملکرد کنجد به صورت کرتهای خرد شده بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار، در سال زراعی 93-1392 در مزرعهای واقع در شمال غربی شهرستان شادگان مورد بررسی قرار گرفت. کرتهای اصلی شامل سطوح آبیاری (آبیاری پس از 150 و 250 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر) و کرتهای فرعی هشت سطح پرایمینگ بذر (مشابه آزمون مقدماتی) بودند. بیشترین ارتفاع بوته در محلول 5 درصد کلرید کلسیم و آبیاری پس از 150 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر و کمترین ارتفاع در سطح عدم پرایمینگ و آبیاری پس از 250 میلیمتر تبخیر مشاهده شد. بیشترین و کمترین وزن هزاردانه نیز به ترتیب در هیدروپرایمینگ با فاصله آبیاری 150 و در تیمار شاهد پس از 250 میلیمتر تبخیر اندازهگیری شد. بالاترین میزان عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، کارایی مصرف آب، عملکرد روغن، درصد روغن و کمترین درصد پروتئین نیز در تیمار هیدروپرایمینگ به‌دست آمد.
جواد حسن پور؛ کاوه زرگری؛ بهنام زند؛ مجتبی کنانی
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر تاریخ کاشت بر عملکرد، درصد پروتئین و تغییرات شاخص‌های فیزیولوژیکی رشد چهار ژنوتیپ ماش، آزمایشی در مزرعۀ تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان تهران، در سال 1390 انجام گرفت. چهار ژنوتیپ ماش (‘پرتو’، ‘گوهر’، ‘مهر’ و لاین امیدبخش ‘ان ام 94’[1]) در سه تاریخ کاشت با فواصل 30 روز، از ابتدای ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر تاریخ کاشت بر عملکرد، درصد پروتئین و تغییرات شاخص‌های فیزیولوژیکی رشد چهار ژنوتیپ ماش، آزمایشی در مزرعۀ تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان تهران، در سال 1390 انجام گرفت. چهار ژنوتیپ ماش (‘پرتو’، ‘گوهر’، ‘مهر’ و لاین امیدبخش ‘ان ام 94’[1]) در سه تاریخ کاشت با فواصل 30 روز، از ابتدای اردیبهشت تا ابتدای تیر با هدف تعیین مناسب‌ترین زمان کاشت و بهترین رقم برای منطقۀ مورد تحقیق، کشت شد. آزمایش بهصورت کرتهای خردشده با طرح پایۀ بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. تاریخ کاشت در کرتهای اصلی و ارقام ماش در کرتهای فرعی قرار گرفت. بیشترین میانگین عملکرد دانه مربوط به لاین امیدبخش ‘ان ام 94’ با 4/1797 کیلوگرم در هکتار بود. تأخیر در کاشت موجب کوتاه شدن طول دورۀ رشد (از 9/92 روز به 6/82 روز) شد. در تاریخ‌های کاشت زودتر حداکثر شاخص سطح برگ و سرعت رشد محصول در طی زمان طولانی‌تری حاصل شد و میزان این دو شاخص در این زمان نیز بیشتر از تاریخ کاشت آخر بود. درصد پروتئین دانه تحت تأثیر تغییر تاریخ کاشت قرار نگرفت، اما اختلاف بین ارقام از این نظر معنادار بود. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که لاین امیدبخش ‘ان ام 94’ و تاریخ کاشت اول تیر (به‌عنوان کشت دوم پس از غلات پاییزه)، مناسب‌ترین گزینه‌ها برای منطقۀ تحقیق بودند.
محمود رضا تدین؛ سعید نوروزی
چکیده
بهمنظور بررسی اثر نانواکسید تیتانیوم، نانوروی و نانوتیوب کربنی چندجداره بر عملکرد و اجزای عملکرد ماش، آزمایشی در یک مزرعۀ تحقیقاتی واقع در استان کهگیلویه و بویراحمد در سال 1392 صورت گرفت. آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. در این آزمایش، چهار غلظت (صفر، 50، 100 و 200 میلی‌گرم بر لیتر) از نانوذرات ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر نانواکسید تیتانیوم، نانوروی و نانوتیوب کربنی چندجداره بر عملکرد و اجزای عملکرد ماش، آزمایشی در یک مزرعۀ تحقیقاتی واقع در استان کهگیلویه و بویراحمد در سال 1392 صورت گرفت. آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. در این آزمایش، چهار غلظت (صفر، 50، 100 و 200 میلی‌گرم بر لیتر) از نانوذرات یادشده در مراحل رشدی شامل مراحل دو تا چهاربرگی و شش تا هشتبرگی و مرحلۀ غلافبندی روی برگهای گیاه ماش و براساس تیمارهای آزمایشی با اسپری محلولپاشی شدند. نتایج نشان داد که تیمارهای نانوذرات تأثیر معناداری بر برخی اجزای عملکرد ماش، و نیز غلظتهای نانوتیوب کربن چندجداره در مقادیر 50، 100 و 200 میلی‌گرم بر لیتر تأثیر معناداری بر تعداد غلاف در بوته، وزن هزاردانه و عملکرد بیولوژیک داشت. همچنین نانواکسید تیتانیوم در غلظت 50 میلی‌گرم بر لیتر تأثیر مثبتی بر عملکرد دانه داشت و شاخص برداشت و تعداد دانه در غلاف و درصد پروتئین در مقادیر 50 و 200 میلی‌گرم بر لیتر نانوروی بیشترین مقدار را دارا بود. بهطور کلی، کاربرد 50 میلی‌گرم بر لیتر از نانوذرات یادشده، بیشترین تأثیر را بر عملکرد و اجزای عملکرد دانۀ ماش داشت.