شهرام نظری؛ مریم حسینی؛ سجاد رحیمی مقدم؛ محمد محمدی
چکیده
بهمنظور تعیین تفاوتهای فنولوژی برخی ارقام اصلاحشده برنج برای کاربرد در مدلهای شبیهسازی گیاه زراعی، آزمایشی در مزرعه پژوهشی مؤسسه تحقیقات برنج کشور (رشت) در سال 1399 بهصورت بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمار آزمایش شامل شش رقم برنج (رش، آنام، گوهر، SA1، SA6 و M7) بود. نتایج نشان داد که بالاترین سرعت نمو در مرحله ...
بیشتر
بهمنظور تعیین تفاوتهای فنولوژی برخی ارقام اصلاحشده برنج برای کاربرد در مدلهای شبیهسازی گیاه زراعی، آزمایشی در مزرعه پژوهشی مؤسسه تحقیقات برنج کشور (رشت) در سال 1399 بهصورت بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمار آزمایش شامل شش رقم برنج (رش، آنام، گوهر، SA1، SA6 و M7) بود. نتایج نشان داد که بالاترین سرعت نمو در مرحله رشد رویشی و مرحله پرشدن دانه در رقم آنام مشاهده شد. کمترین و بیشترین زمان لازم جهت شروع سبزشدن با سه و شش روز بهترتیب در ارقام آنام و گوهر بود. بیشترین مدت زمان لازم جهت دستیابی به حداکثر گلدهی و رسیدگی فیزیولوژیکی با 71 و 103 روز در رقم گوهر بهدست آمد. بالاترین طول دوره گلدهی با 19 و 20 روز بهترتیب در ارقام دیررس رش و گوهر بهدست آمد. بیشترین درجه روز رشد از شروع پرشدن دانه تا رسیدگی فیزیولوژیکی با 401 درجه روز رشد مربوط به رقم M7 مشاهده شد. بیشترین زمان دمایی تجمعی پیش از گلدهی با 1208 درجه روز رشد بهترتیب متعلق به رقم گوهر بود. بالاترین شاخص برداشت با 91/50 درصد در رقم گوهر بهدست آمد. همچنین نتایج نشان داد که بیشترین وزن تکدانه تحت شرایط ایدهآل با 030/0 گرم در ارقام گوهر و M7 مشاهده شد. نتایج بهدستآمده نشان داد که بالاترین ارتفاع بوته مربوط به رقم M7 با 150 سانتیمتر بود. نتایج نشان داد بالاترین نیتروژن کل جذبشده در بوته در زمان رسیدگی مربوط به رقم آنام مشاهده شد. بهطورکلی نتایج نشان داد که ضرایب ژنتیکی محاسبهشده در مدلهای مختلف در بین ارقام متفاوت است و ضرایب در دامنهای که در مدل برای گروههای مختلف رسیدگی تعریف شده است، تغییر میکنند. همچنین برای محاسبه دقیق ضرایب ژنتیکی پیشنهاد میشود این آزمایش در تعداد سال بیشتر و اکوسیستمهای مختلف تحت کشت برنج نیز تکرار شود.
محسن زعفرانیه
چکیده
بهمنظور بررسی اثر تاریخ کاشت و تراکم بوته بر ویژگیهای مرفولوژیک، فیزیولوژیک و عملکرد دانه گوار، آزمایشی بهصورت طرح اسپلیتپلات در قالب بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دو سال زراعی 97-98 و 98-99 انجام شد. در این آزمایش تاریخهای مختلف کشت بهعنوان عامل اصلی در نظر گرفته شدند و از تاریخ 15 فروردینماه بهصورت ماهیانه تا 15 ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر تاریخ کاشت و تراکم بوته بر ویژگیهای مرفولوژیک، فیزیولوژیک و عملکرد دانه گوار، آزمایشی بهصورت طرح اسپلیتپلات در قالب بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دو سال زراعی 97-98 و 98-99 انجام شد. در این آزمایش تاریخهای مختلف کشت بهعنوان عامل اصلی در نظر گرفته شدند و از تاریخ 15 فروردینماه بهصورت ماهیانه تا 15 شهریورماه کشت انجام شد. تراکم کشت بهعنوان عامل فرعی در سه سطح (20، 40 و 60 بوته در هر مترمربع) در نظر گرفته شد. بیشترین درجه- روز رشد از کاشت تا رسیدگی فیزیولوژیک در تاریخ کاشت 15 اردیبهشتماه مشاهده شد. تاریخ کشت 15 اردیبهشتماه و تراکم 40 بوته در مترمربع گوار بیشترین عملکرد دانه (3780 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد گالاکتومان (1050 کیلوگرم در هکتار)، وزن صددانه (5/3 گرم) و درصد روغن (9/17 درصد) را داشت. با تأخیر در کاشت و کوتاهشدن فصل رشد در تاریخ 15 شهریورماه عملکرد دانه (40 درصد)، مقدار گالاکتومان (68 درصد) و درصد روغن (15 درصد) کاهش یافت. بنابراین بهنظر میرسد بهترین تاریخ کاشت در رفسنجان و تراکم بوته برای گیاه گوار 15 اردیبهشتماه و تراکم 40 بوته در مترمربع باشد.
صادق اسدی؛ حسین مقدم؛ حسنعلی نقدی بادی؛ محمدرضا نقوی؛ علی رضا سلامی
چکیده
بهمنظور بررسی طول دوره رشد اکوتیپهای مختلف شاهدانه و پاسخ این اکوتیپها به تنش کمآبی، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در گلخانه پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران در سال 1395 انجام شد. عامل آبیاری در سه سطح (50، 75 و 100 درصد ظرفیت زراعی) و عامل اکوتیپ با 12 سطح (ارومیه، سنندج، تبریز، دشت مغان، رشت، خمین، ...
بیشتر
بهمنظور بررسی طول دوره رشد اکوتیپهای مختلف شاهدانه و پاسخ این اکوتیپها به تنش کمآبی، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در گلخانه پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران در سال 1395 انجام شد. عامل آبیاری در سه سطح (50، 75 و 100 درصد ظرفیت زراعی) و عامل اکوتیپ با 12 سطح (ارومیه، سنندج، تبریز، دشت مغان، رشت، خمین، داران، قم، شاهرود، کرمان، طبس و سراوان) بود. نتایج نشان داد که اکوتیپهای رشت و خمین بهترتیب بیشترین و کمترین زمان برای جوانهزنی و سبزشدن و میزان درجه روز رشد جوانهزنی و سبزشدن (GDD1) را داشتند. بیشترین زمان دوره رویشی، گلدهی و رسیدگی بهترتیب در اکوتیپهای دشت مغان، رشت و دشت مغان به میزان 33/71، 30 و 66/46 روز در 100 درصد ظرفیت زراعی و کمترین زمان در اکوتیپهای طبس، تبریز و سراوان با مقادیر 42، 16 و 17 روز در 50 درصد ظرفیت زراعی مشاهده شد. همچنین بیشترین مقدار درجه روز رشد دوره رویشی (GDD2)، دوره گلدهی (GDD3)، دوره رسیدگی (GDD4) بهترتیب در اکوتیپهای دشت مغان، کرمان و دشت مغان با 1788، 836 و 1169 درجه روز رشد در 100 درصد ظرفیت زراعی و کمترین مقدار در اکوتیپهای طبس، تبریز و سراوان با 1039، 413 و 448 درجه روز رشد در 50 درصد ظرفیت زراعی حاصل شد. براساس طول دوره رشد و میزان درجه روز رشد تجمعی (GDD کل)، اکوتیپهای طبس و دشت مغان بهترتیب بهعنوان زود رسترین و دیررسترین اکوتیپ شناسایی شدند.
جعفر پوررضا؛ افشین سلطانی
چکیده
بهمنظور بررسی تولید و زوال برگ در بوته گندم، دو آزمایش مزرعهای در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 15 رقم گندم در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رامهرمز، با عرض جغرافیایی 31 درجه و 16 دقیقة شمالی و طول جغرافیایی 49 درجه و 36 دقیقة شرقی و ارتفاع 151 متری از سطح دریا، در دو سال زراعی 86-1385 تا 87-1386 اجرا شد. نتایج نشان داد در مرحله ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تولید و زوال برگ در بوته گندم، دو آزمایش مزرعهای در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 15 رقم گندم در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رامهرمز، با عرض جغرافیایی 31 درجه و 16 دقیقة شمالی و طول جغرافیایی 49 درجه و 36 دقیقة شرقی و ارتفاع 151 متری از سطح دریا، در دو سال زراعی 86-1385 تا 87-1386 اجرا شد. نتایج نشان داد در مرحله اول تولید برگ، به ازای افزایش یک برگ در ساقه اصلی، 32/1 برگ به برگهای بوته اضافه شد. اما، بعد از تشکیل پنج برگ در ساقه اصلی (x0) و شروع پنجهزنی در گیاه، به ازای افزایش یک برگ در ساقه اصلی تقریباً پنج برگ به برگهای بوته در مرحله دوم افزوده شد. بررسی زوال و پیری برگها نشان داد که مشابه وضعیت تولید دو مرحلهای برگ در بوته، پیری برگها نیز در دو مرحله اتفاق افتاد در مرحله اول، کسر برگهای پیر در بوته به ازای هر یک درصد افزایش در کسر برگهای پیر روی ساقه اصلی 71/0 درصد افزایش نشان داد. این افزایش تا زمانی ادامه یافت که کسر برگهای پیر در ساقه اصلی به 28/0 رسید، به عبارت دیگر زمانی که 28 درصد برگهای ساقه اصلی پیر شدند. بعد از این در مرحله دوم، هر یک واحد افزایش در کسر برگهای پیر روی ساقه اصلی باعث 16/1 واحد افزایش در میزان برگهای پیر در بوته شد. اطلاع از ویژگیهای سطح برگ میتواند در اصلاح نباتات، مدیریت گیاهان زراعی و مدلهای شبیهسازی رشد و نمو گیاهان زراعی مفید باشد.
ابوالفضل فرجی
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر دما و فتوپریود بر سرعت نمو مراحل مختلف رویشی و زایشی کلزا، آزمایشی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گنبد، در دو سال زراعی 85-1384 و 86-1385 اجرا شد. با تأخیر در کاشت، طول دورۀ رویشی و زایشی بهطور خطی کاهش یافت. رابطۀ بین میانگین دما با طول دورۀ نمو، برای دورۀ کاشت تا سبز شدن و سبز شدن تا شروع غنچهدهی توانی منفی، شروع غنچهدهی ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر دما و فتوپریود بر سرعت نمو مراحل مختلف رویشی و زایشی کلزا، آزمایشی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گنبد، در دو سال زراعی 85-1384 و 86-1385 اجرا شد. با تأخیر در کاشت، طول دورۀ رویشی و زایشی بهطور خطی کاهش یافت. رابطۀ بین میانگین دما با طول دورۀ نمو، برای دورۀ کاشت تا سبز شدن و سبز شدن تا شروع غنچهدهی توانی منفی، شروع غنچهدهی تا شروع گلدهی و شروع گلدهی تا شروع پر شدن دانه درجۀ 2 و شروع پر شدن دانه تا رسیدگی فیزیولوژیک خطی منفی بود. کاهش طول دورۀ پر شدن دانه با افزایش دما در هیبرید ‘هایولا 401’ بهطور شایان توجهی بیشتر از رقم ‘آرجیاس003’ بود که نشاندهندۀ واکنش بیشتر نمو هیبرید ‘هایولا401’ نسبت به دما بود. بین میانگین فتوپریود از سبز شدن تا شروع گلدهی با درجۀ روز رشد تجمعی طی این مرحله رابطۀ خطی مثبت وجود داشت که بهترتیب 68 و 74 درصد از تغییرات در هیبرید ‘هایولا401’ و رقم ‘آرجیاس003’ را توجیه کرد و نشاندهندۀ تأثیر مثبت فتوپریود بر نمو کلزا از سبز شدن تا شروع گلدهی بود. نمو کلزا از سبز شدن تا شروع گلدهی تحت تأثیر فتوپریود و دما و از شروع گلدهی تا رسیدگی فیزیولوژیک تحت تأثیر دما بود.