محمد محمودی سورستانی؛ مهرداد اکبرزاده
چکیده
نعنا دشتی (Mentha spicata) یکی از مهمترین گیاهان دارویی خانوادة نعناست که به دلیل خواص دارویی ارزشمند کاربرد زیادی در صنایع غذایی، آرایشی- بهداشتی و داروسازی دارد. در تحقیق حاضر، تغییرات وزن تر گیاه و وزن خشک برگ، میزان، عملکرد و اجزای اسانس نعنا دشتی کشت شده در منطقة شوشتر در طول دوازده ماه در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با دوازده تیمار ...
بیشتر
نعنا دشتی (Mentha spicata) یکی از مهمترین گیاهان دارویی خانوادة نعناست که به دلیل خواص دارویی ارزشمند کاربرد زیادی در صنایع غذایی، آرایشی- بهداشتی و داروسازی دارد. در تحقیق حاضر، تغییرات وزن تر گیاه و وزن خشک برگ، میزان، عملکرد و اجزای اسانس نعنا دشتی کشت شده در منطقة شوشتر در طول دوازده ماه در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با دوازده تیمار زمان برداشت و سه تکرار بررسی شد. نتایج نشان داد که زمان برداشت گیاه اثر معناداری بر وزن تر گیاه و خشک برگ، و میزان و عملکرد اسانس دارد. بیشترین وزن تر (7/1868 گرم در مترمربع) و وزن خشک برگ (3/253 گرم در مترمربع) به ترتیب در ماه‌های تیر و خرداد ثبت شد. همچنین، بیشترین میزان (82/3 درصد) و عملکرد اسانس (83/8 گرم در مترمربع) در ماه تیر مشاهده شد. کارون، لیمونن، کارن، آلفاپینن، میرسن، بتابوربونن، سیس دی‌هیدروکارون، دی‌هیدروکاروئول، دی‌هیدروکارویل استات، پولگون و ترانس کاریوفیلن اجزای اصلی اسانس بودند. بیشترین (9/67 درصد) و کمترین (45/22 درصد) مقدار کارون به‌ترتیب در ماه‌های تیر و دی و بیشترین (14/21 درصد) و کمترین (02/4 درصد) مقدار لیمونن به‌ترتیب در ماه‌های مرداد و آذر ثبت شد. حداکثر مقدار کارن (81/5 درصد) در ماه دی به‌دست آمد. مقدار ترکیبات سیس دی‌هیدروکارون، دی‌هیدروکاروئول و دی‌هیدروکارویل استات طی ماه‌های زمستان افزایش یافت. نتایج نشان داد که نعنا دشتی کشت شده در شوشتر، پنج مرحله (چین) قابل برداشت است ولی بهترین زمان برداشت تیر است.
اسماعیل رضائی چیانه؛ اروج ولیزادگان؛ مهدی تاج بخش؛ عادل دباغ محمدی نسب؛ وحید ریماز
چکیده
این تحقیق در سال زراعی 1388-89 در مزرعۀ تحقیقاتی دانشگاه پیام نور استان آذربایجان غربی واقع در شهرستان نقده، در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل کشت خالص لوبیا، کشت خالص شوید، کشت مخلوط ردیفی (یک ردیف لوبیا + یک ردیف شوید)، کشت مخلوط نواری دو ردیف لوبیا + چهار ردیف شوید، کشت مخلوط نواری چهار ردیف لوبیا ...
بیشتر
این تحقیق در سال زراعی 1388-89 در مزرعۀ تحقیقاتی دانشگاه پیام نور استان آذربایجان غربی واقع در شهرستان نقده، در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل کشت خالص لوبیا، کشت خالص شوید، کشت مخلوط ردیفی (یک ردیف لوبیا + یک ردیف شوید)، کشت مخلوط نواری دو ردیف لوبیا + چهار ردیف شوید، کشت مخلوط نواری چهار ردیف لوبیا + دو ردیف شوید و کشت مخلوط روی ردیف‌های کاشت (50 درصد شوید + 50 درصد لوبیا) بود. تیمارهای آزمایش از طریق روش جایگزینی اعمال شد. بیشترین عملکرد دانه (1630 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد بیولوژیکی لوبیا (3593 کیلوگرم در هکتار) از تیمار کشت مخلوط ردیفی و کمترین مقادیر عملکرد دانه (414 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد بیولوژیکی (870 کیلوگرم در هکتار) از کشت مخلوط روی ردیف‌های کاشت به‌دست آمد. نتایج در مورد گیاه شوید نشان داد که بیشترین عملکرد دانه (340 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد بیولوژیکی شوید (1926 کیلوگرم در هکتار) به تیمار کشت خالص و کمترین مقادیر عملکرد دانه (153 کیلگرم در هکتار) و عملکرد بیولوژیکی (630 کیلوگرم در هکتار) به تیمار کشت مخلوط نواری چهار ردیف لوبیا + دو ردیف شوید اختصاص داشت. درصد اسانس و عملکرد اسانس در کشت مخلوط ردیفی بیشتر از سایر تیمارها به‌دست آمد. بیشترین مقدار نسبت برابری زمین از الگوی کشت مخلوط ردیفی (9/1) و کمترین مقدار آن (8/0) از کشت مخلوط روی ردیف‌های کاشت حاصل شد. بیشترین جمعیت آفات در کشت خالص لوبیا و بیشترین جمعیت شکارگرهای طبیعی در کشت مخلوط روی ردیف‌های کاشت مشاهده شد.
ایراندخت منصوری
چکیده
به‌منظور بررسی تغییرات عملکرد نعناع فلفلی در برخی شرایط زراعی، آزمایشی در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری طی سال زراعی1389-90 به‌صورت طرح اسپلیت پلات بر پایۀ بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار اجرا شد. فاکتور اصلی، فاصلۀ کاشت در سه سطح (10×50، 20×50، 30×50 سانتی‌متر) و فاکتور فرعی، محلول‌پاشی با کود ریزمغذی گرین مور در ...
بیشتر
به‌منظور بررسی تغییرات عملکرد نعناع فلفلی در برخی شرایط زراعی، آزمایشی در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری طی سال زراعی1389-90 به‌صورت طرح اسپلیت پلات بر پایۀ بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار اجرا شد. فاکتور اصلی، فاصلۀ کاشت در سه سطح (10×50، 20×50، 30×50 سانتی‌متر) و فاکتور فرعی، محلول‌پاشی با کود ریزمغذی گرین مور در دو سطح (محلول‌پاشی با غلظت دو در هزار و عدم محلول‌پاشی) بود. برداشت در دو زمان صورت گرفت. نتایج نشان داد که اثر زمان برداشت بر ارتفاع گیاه، عملکرد اسانس، درصد اسانس و وزن خشک گیاه در سطح یک درصد معنادار بود و نعناع فلفلی در برداشت اول، رشد بهتری داشت، بهطوریکه بیشترین عملکرد اسانس (1/19 لیتر در هکتار) و وزن خشک گیاه (3/1121 کیلوگرم در هکتار) در برداشت اول به‌دست آمد. محلول‌پاشی بر وزن تر گیاه (3/3321 کیلوگرم در هکتار)، وزن خشک گیاه (8/987 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد اسانس (63/19 لیتر در هکتار) در سطح 5 درصد معنادار بود. حداکثر وزن خشک (5/1015کیلوگرم در هکتار) و عملکرد اسانس (31/20 لیتر در هکتار) در فاصلۀ کاشت 20×50 سانتی‌متر به‌دست آمد. برای دستیابی به حداکثر اسانس در نعناع فلفلی، فاصلۀ کاشت 20×50 سانتی‌متر با استفاده از محلول‌پاشی توصیه میشود.
ماجده ملکیان؛ خدایار همتی؛ عظیم قاسم نژاد؛ محمد برزعلی
چکیده
بابونۀ آلمانی (Matricaria chamomilla) از مهمترین و پرمصرفترین گیاهان دارویی اسانسدار در صنایع مختلف محسوب میشود. در این تحقیق اثر محلول‌پاشی اسید سالیسیلیک، در غلظتهای 0، 2-10، 4-10 و 6-10 مولار بر برخی صفات گل، اسانس و اجزای اسانس سه اکوتیپ بابونۀ آلمانی (ایتالیا، تهران و زابل) بررسی شد. بنابر نتایج به‌دست‌آمده، حداکثر درصد ...
بیشتر
بابونۀ آلمانی (Matricaria chamomilla) از مهمترین و پرمصرفترین گیاهان دارویی اسانسدار در صنایع مختلف محسوب میشود. در این تحقیق اثر محلول‌پاشی اسید سالیسیلیک، در غلظتهای 0، 2-10، 4-10 و 6-10 مولار بر برخی صفات گل، اسانس و اجزای اسانس سه اکوتیپ بابونۀ آلمانی (ایتالیا، تهران و زابل) بررسی شد. بنابر نتایج به‌دست‌آمده، حداکثر درصد اسانس (50/1 درصد) در اکوتیپ زابل تحت تأثیر غلظت 4-10 مولار اسید سالیسیلیک و حداکثر عملکرد اسانس (085/0گرم در گلدان)، در اکوتیپ ایتالیا در غلظت 2-10 مولار اسید سالیسیلیک حاصل شد. در بین ترکیبات شناسایی‌شده اسانس بابونۀ آلمانی، کامازولن، -E-βفارنسن و آلفا بیسابولول اکسید A تحت تأثیر تیمارها قرار گرفت. حداکثر درصد کامازولن (789/3 درصد) در تأثیر متقابل اکوتیپ ایتالیا و غلظت 2-10 مولار اسید سالیسیلیک و بیشترین درصد فارنسن (264/2 درصد) نیز در اکوتیپ ایتالیا و در تیمار 2-10 مولار اسید سالیسیلیک مشاهده شد. کاربرد اسید سالیسیلیک در غلظتهای 4-10 و 6-10 مولار سبب افزایش آلفا بیسابولول اکسید A به‌مقدار به‌ترتیب 907/70 و482/73 درصد بدون تفاوت معنادار در مقایسه با تیمار شاهد شد، اما این ترکیب اسانس تحت تأثیر اکوتیپ قرار نگرفت. به‌طور کلی برخلاف اجزای عملکرد اسانس تنها مقدار اسانس و ترکیبات تشکیل‌دهندۀ آن تحت تأثیر تیمار اسید سالیسیلیک قرار گرفت و واکنش اکوتیپها در صفات بررسی‌شده متفاوت بود.
کیوان بهمنی؛ علی ایزدی دربندی؛ سید احمد سادات نوری
چکیده
رازیانه (Foeniculum vulgare Mill) گیاهی از خانوادة چتریان است که علاوه بر استفاده‌های دارویی، در مصارف تغذیه‌ای، تولید مواد آرایشی، عطر‌سازی، معطر‌کردن خوراکی‌ها و نوشیدنی‌ها کاربرد وسیعی دارد. با توجه به اهمیت بالای مقادیر و ترکیبات اسانس، محتوا و ترکیبات شیمیایی اسانس رازیانه‌های ایران بررسی شد. در این مطالعه 50 اکوتیپ رازیانه از مناطق ...
بیشتر
رازیانه (Foeniculum vulgare Mill) گیاهی از خانوادة چتریان است که علاوه بر استفاده‌های دارویی، در مصارف تغذیه‌ای، تولید مواد آرایشی، عطر‌سازی، معطر‌کردن خوراکی‌ها و نوشیدنی‌ها کاربرد وسیعی دارد. با توجه به اهمیت بالای مقادیر و ترکیبات اسانس، محتوا و ترکیبات شیمیایی اسانس رازیانه‌های ایران بررسی شد. در این مطالعه 50 اکوتیپ رازیانه از مناطق مختلف ایران جمع‌آوری شدند و در مزرعة تحقیقاتی پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران، کشت و در سال‌های 1389 تا 1390 مطالعه شد. با تعیین مرحلة 70 درصد خمیری دانه که بیشترین مقدار اسانس قابل استحصال را دارد، محتوای اسانس آن‌ها در 2 سال متوالی و نیز ترکیبات شیمیایی اسانس آن‌ها بررسی شد. نتایج نشان داد که اکوتیپ‌های ساری، قزوین، چاهستان، کلیبر و حاجی‌آباد دیررس (176 روز تا 70 درصد خمیری)، الموت، دماوند، اردبیل، کوهین، گیوی، مغان، خاش، کاشان، مشکین‌شهر، خلخال، مرودشت و فزوه میان‌رس (131 روز تا 70 درصد خمیری دانه) و بقیة اکوتیپها زودرس (92 روز تا 70 درصد خمیری) بودند. به‌صورت میانگین هر 2 سال، اکوتیپ‌های رزن، فزوه، مرودشت، کاشان، ساری، کلیبر و اراک دارای محتوای اسانس بیش از 5/3درصد (به‌ترتیب با مقادیر 96/3، 69/3، 68/3، 66/3، 65/3، 65/3 و 54/3 درصد) بودند. نتایج بررسی ترکیبات شیمیایی اسانس با دستگاه GC-MASS نشان داد که بیشترین مقدار لیمونن مربوط به اکوتیپ سنندج، بیشترین مقدار فنچون متعلق به اکوتیپ ساری، بیشترین مقدار ترانس آنتول متعلق به اکوتیپ خاش و بیشترین مقدار متیل چاویکول متعلق به اکوتیپ کلیبر است. تأثیر اقلیم منطقة منشأ هر اکوتیپ بر خصوصیات مورد‌مطالعه، مشهود بود.
عزیزاله خیری؛ احمد خلیقی؛ یونس مستوفی؛ روح‌انگیز نادری
دوره 13، شماره 1 ، شهریور 1390، ، صفحه 9-20
چکیده
گل مریم یکی از مهمترین گل های شاخه بریده در ایران و جهان است و در طول سال به دلیل داشتن گل های زیبا و خوشبو استفاده فراوانی در گل آرایی دارد. این تحقیق بر روی گل مریم رقم پرپر با هدف تولید گل هایی با کیفیت بالا به صورت آزمایش فاکتوریل چهار × چهار بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در گلخانه گروه باغبانی پردیس ابوریحان، دانشگاه ...
بیشتر
گل مریم یکی از مهمترین گل های شاخه بریده در ایران و جهان است و در طول سال به دلیل داشتن گل های زیبا و خوشبو استفاده فراوانی در گل آرایی دارد. این تحقیق بر روی گل مریم رقم پرپر با هدف تولید گل هایی با کیفیت بالا به صورت آزمایش فاکتوریل چهار × چهار بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در گلخانه گروه باغبانی پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران واقع در شهرستان پاکدشت در سال 1385 انجام شد. اسانس گل ها با استفاده از حلال هگزان استخراج شد. جیبرلیک اسید و بنزیل آدنین هر کدام با چهار سطح غلظت بر روی پیازها استفاده شد. نتایج حاصل از آزمایش اختلاف معنی داری را بین تیمارها روی شاخص های اندازه گیری شده نشان داد. جیبرلین در غلظت های 500 پی پی ام موجب افزایش طول ساقه گل دهنده، طول خوشه گل آذین و نیز موجب تسریع ظهور ساقه گل دهنده گردید. بنزیل آدنین در غلظت های 500 پی پی ام باعث افزایش ماندگاری، افزایش قطر ساقه گل دهنده، زیاد شدن تعداد گلچه ها و نیز سبب تسریع گل دهی شد. هر دو تنظیم کننده رشد میزان تولید اتیلن را کاهش، اما میزان جذب آب و قطر دومین گلچه را افزایش دادند. کاربرد هر دو تنظیم کننده رشد موجب کاهش میزان تولید اسانس گل ها شد، هر چند در غلظت 1000 پی پی ام بنزیل آدنین مقدار اسانس گل ها بیشتر از آن در سایر غلظت ها بود.