محمد طیب بایزیدی اقدم؛ جلال جلیلیان؛ حمید محمدی
چکیده
یکی از مهمترین اهداف کشت گیاهان دارویی، بهبود محتوای اسانس آنها می‌باشد که تحت تأثیر عواملی محیطی از جمله شرایط تنش کمآبیاری و تغذیهای قرار خواهد گرفت. بدین منظور، مطالعهای سه‌ساله به‌صورت اسپلیت‌پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دانشگاه ارومیه در سال‌های زراعی 96-1393 اجرا شد. فاکتور اصلی شامل سطوح ...
بیشتر
یکی از مهمترین اهداف کشت گیاهان دارویی، بهبود محتوای اسانس آنها می‌باشد که تحت تأثیر عواملی محیطی از جمله شرایط تنش کمآبیاری و تغذیهای قرار خواهد گرفت. بدین منظور، مطالعهای سه‌ساله به‌صورت اسپلیت‌پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دانشگاه ارومیه در سال‌های زراعی 96-1393 اجرا شد. فاکتور اصلی شامل سطوح آبیاری در سه سطح (آبیاری نرمال، آبیاری تکمیلی و شرایط دیم) و فاکتور فرعی در شش سطح در برگیرنده تیمارهای کودی شامل کود زیستی (ازتوبارور یک+ فسفات بارور دو) همراه و بدون ورمی‌کمپوست، کود شیمیایی کامل و کود نانو کامل همراه و بدون ورمی‌کمپوست بود. نمونهبرداری و آنالیز صفات در سال زراعی 96-1395 (سال سوم کاشت) انجام گرفت. نتایج نشان داد تیمارهای آبیاری تکمیلی و دیم بهترتیب ضمن کاهش غلظت عناصر نیتروژن (94/14 و 72/7 درصد)، فسفر (20/31 و 71/37 درصد)، پتاسیم (58/11 و 14/9 درصد)، مس (27/14 و 96/28 درصد)، و وزن خشک کل آویشن (22/33 و 14/56 درصد) سبب افزایش غلظت عناصر آهن (08/8 و 05/66 درصد)، روی (82/16 و 16/7 درصد) و عملکرد اسانس (32/25 و 11/37 درصد) نسبت به شرایط آبیاری نرمال شد. کاربرد تلفیقی کود نانو با ورمی‌کمپوست در شرایط آبیاری نرمال و کاربرد کود نانو در شرایط آبیاری تکمیلی و دیم منجر به بهبود عملکرد اسانس (بهترتیب 70/2، 39/3 و 78/3 درصد) شد. بهطور کلی بهبود عملکرد اسانس در شرایط نامساعد محیطی بههنگام کاربرد کود نانو، نشاندهنده کارایی این کود در تأمین عناصر غذایی و دستیابی به اهداف کشاورزی پایدار است.
مهدیه فلاح؛ هاشم هادی؛ رضا امیرنیا؛ عبدالله حسن زاده قورت تپه
چکیده
جهت بررسی تأثیر بقایای کود سبز و منابع مختلف کودی بر صفات فیزیولوژیک، عملکرد بیولوژیک و درصد روغن دانه گیاه کتان در شرایط تنش خشکی، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی ارومیه در دو سال زراعی 1396 و 1397 اجرا گردید. فاکتورهای آزمایشی شامل کود سبز در دو سطح بدون ...
بیشتر
جهت بررسی تأثیر بقایای کود سبز و منابع مختلف کودی بر صفات فیزیولوژیک، عملکرد بیولوژیک و درصد روغن دانه گیاه کتان در شرایط تنش خشکی، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی ارومیه در دو سال زراعی 1396 و 1397 اجرا گردید. فاکتورهای آزمایشی شامل کود سبز در دو سطح بدون کود سبز و شبدر قرمز، منابع مختلف کودی بیولوژیک در چهار سطح شاهد (عدم مصرف کود)، مایکوریزا، ورمی‌کمپوست و مایکوریزا+ ورمی‌کمپوست در شرایط آبیاری کامل و قطع آبیاری در مرحله گلدهی بررسی شد. نتایج تجزیه مرکب نشان داد که سال اثر معنی‌دار بر صفات کلروفیل a، درصد کلونیزاسیون، درصد نیتروژن و فسفر دانه، عملکرد بیولوژِیک و درصد روغن دانه داشت. تیمار قطع آبیاری سبب کاهش تمامی صفات به‌جز پرولین و کربوهیدرات محلول شد. کود سبز، مایکوریزا و ورمی‌کمپوست سبب افزایش معنی‌دار صفات موردمطالعه در هر دو سطح آبیاری شدند به‌جز نیتروژن دانه که کود سبز بر آن تأثیری نداشت. تیمار تلفیقی مایکوریزا+ ورمی‌کمپوست نسبت به کاربرد جداگانه هر یک از آنها منجر به افزایش 98/68 درصد و 34/61 درصدی عملکرد بیولوژیک و 18/11 درصد و 5/4 درصدی روغن دانه نسبت به تیمار شاهد بهترتیب در تیمار آبیاری کامل و قطع آبیاری شد. در نهایت کاربرد مایکوریزا و ورمی‌کمپوست پس از کود سبز سبب بهبود شاخص‌های کمی و کیفی کتان در تیمار قطع آبیاری در مرحله گلدهی شد.
فایزه زعفریان؛ وحید اکبرپور؛ مریم حبیبی؛ محمد کاوه
چکیده
به منظور بررسی اثر بیوچار و کود زیستی بر رنگیزه‌های فتوسنتزی، عملکرد و عناصر غذایی گیاه نعناع فلفلی با نام علمی Mentha piperita L.، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در مزرعه پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری با سه تکرار در سال 1396 انجام شد. تیمارها شامل بیوچار در دو سطح (0 و 10 تن در هکتار) و کود آلی و زیستی ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر بیوچار و کود زیستی بر رنگیزه‌های فتوسنتزی، عملکرد و عناصر غذایی گیاه نعناع فلفلی با نام علمی Mentha piperita L.، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در مزرعه پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری با سه تکرار در سال 1396 انجام شد. تیمارها شامل بیوچار در دو سطح (0 و 10 تن در هکتار) و کود آلی و زیستی در پنج سطح (عدم مصرف کود (F0)، ورمی‌کمپوست (10 تن در هکتار) (F1)، سودوموناس (Pseudomonas fluorescens) (F2)، ازتوباکتر (Azotobacter chroococcum) (F3)، میکوریزا )سویه‌های Glomus mosseae، G. intradicces و (G. etunicatum (F4) بود. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که اثر اصلی بیوچار و کود زیستی بر برخی صقات تاثیر معنی‌داری داشت، به گونه‌ای که اعمال بیوچار و همچنین تیمار میکوریزا بهترتیب موجب افزایش میانگین در وزن تر برگ (73/294 و 8/306 گرم در متر مربع)، وزن تر ساقه (73/366 و 15/361 گرم در متر مربع) و وزن تر کل (46/661 و 95/667 گرم در متر مربع) گردید. برهمکنش تیمارهای آزمایش تاثیر معنی‌داری بر وزن خشک برگ، ساقه و وزن خشک کل بر جای گذاشت. بالاترین میزان در این صفات در تیمار بیوچار به همراه میکوریزا مشاهده شد، که با تیمار تلفیق ورمی‌کمپوست + بیوچار در یک گروه آماری قرار گرفت. بنابراین با توجه به ضرورت تولید گیاهان دارویی در نظام‌های زراعی کم‌نهاده، حفظ محیط‌زیست و نیل به اهداف کشاورزی پایدار تلفیق تیمار بیوچار + میکوریزا و همچنین بیوچار + ورمی‌کمپوست جهت بهبود رشد و فتوسنتز گیاه نعناع فلفلی توصیه می‌شود.
پیمان محمدزاده توتونچی؛ علیرضا پیرزاد؛ جلال جلیلیان
چکیده
به‌منظور بررسی اثر کودهای زیستی و ورمی‌کمپوست بر عملکرد و کیفیت علوفه کاسنی در شرایط دیم، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1395 در دانشگاه ارومیه اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل شاهد، قارچ مایکوریزا (Funneliformis mosseae)، باکتری تیوباسیلوس (Thiobacillus)، مایکوریزا+تیوباسیلوس، ورمی‌کمپوست، مایکوریزا+ورمی‌کمپوست، ...
بیشتر
به‌منظور بررسی اثر کودهای زیستی و ورمی‌کمپوست بر عملکرد و کیفیت علوفه کاسنی در شرایط دیم، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1395 در دانشگاه ارومیه اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل شاهد، قارچ مایکوریزا (Funneliformis mosseae)، باکتری تیوباسیلوس (Thiobacillus)، مایکوریزا+تیوباسیلوس، ورمی‌کمپوست، مایکوریزا+ورمی‌کمپوست، تیوباسیلوس+ورمی‌کمپوست و مایکوریزا+تیوباسیلوس+ورمی‌کمپوست بودند که تأثیر آنها در دو مرحله رشدی (قبل از ساقه‌رفتن و گلدهی کامل) بررسی شد. تیمار تلفیقی مایکوریزا+تیوباسیلوس+ورمی‌کمپوست عملکرد علوفه خشک، درصد هضم‌پذیری ماده خشک، عملکرد پروتئین خام و عملکرد کربوهیدرات‌های محلول در آب را در مرحله رشدی گلدهی کامل، بهترتیب 72/99، 21/143، 54/68 و 76 درصد نسبت به تیمار شاهد افزایش داد و تیمار مذکور، در بین تمامی تیمارهای آزمایشی و در هر دو مرحله رشدی، دارای کمترین میزان الیاف نامحلول در شوینده اسیدی بود. همچنین، تیمار مایکوریزا+تیوباسیلوس بیشترین درصد پروتئین خام (71/19 درصد) را در مرحله گلدهی کامل، تولید نمود. بهطور کلی، کاربرد قارچ مایکوریزا و باکتری تیوباسیلوس به‌همراه ورمی‌کمپوست، سبب بهبود عملکرد کمی و کیفی علوفه کاسنی در شرایط بدون آبیاری گردید.
رقیه محمدپوروشوایی؛ احمد قنبری؛ محمد رضا اصغری پور؛ محمود رمرودی؛ مهدی دهمرده
چکیده
امروزه برای داشتن یک نظام کشاورزی پایدار، استفاده از نهاده‌هایی که جنبه‌های اکولوژیکی نظام را بهبود بخشند و مخاطرات محیطی را کاهش دهند، ضروری به‌نظر می‌رسد. در این راستا، آزمایشی به‌صورت کرت‌های یک‌بار خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بایع‌کلا در سال 1395 اجرا شد. عوامل آزمایشی شامل ...
بیشتر
امروزه برای داشتن یک نظام کشاورزی پایدار، استفاده از نهاده‌هایی که جنبه‌های اکولوژیکی نظام را بهبود بخشند و مخاطرات محیطی را کاهش دهند، ضروری به‌نظر می‌رسد. در این راستا، آزمایشی به‌صورت کرت‌های یک‌بار خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بایع‌کلا در سال 1395 اجرا شد. عوامل آزمایشی شامل کودهای شیمیایی، دامی، کمپوست، ورمی‌کمپوست و عدم مصرف کود آلی و معدنی (شاهد) به‌عنوان عامل اصلی و کودهای زیستی نیتروکسین، بیوفسفات، نیتروکسین + بیوفسفات، نانوبیومیک و شاهد (عدم کاربرد کود زیستی و نانوزیستی) به‌عنوان عامل فرعی بودند. اثر تیمارهای کود آلی و معدنی، زیستی و نانوزیستی و برهمکنش آنها بر کلیه ویژگیهای مورد بررسی در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار شد. برای کلیه صفات مورد بررسی بیشترین مقادیر در تیمار کود آلی ورمی‌کمپوست در تلفیق با کود نانوزیستی بیومیک به‌دست آمد. نتایج تجزیه به عامل‌ها نیز تأیید‌کننده این مسئله بود. بنابراین با توجه به ضرورت تولید گیاهان دارویی در نظام‌های زراعی کم‌نهاده، حفظ محیط زیست و نیل به اهداف کشاورزی پایدار تلفیق تیمار کود ورمی‌کمپوست و نانوبیومیک جهت بهبود رشد و افزایش عملکرد دانه تاتوره مناسب است.
لیلا علیزاد؛ معرفت مصطفوی راد؛ کیوان آقائی
چکیده
این آزمایش به‌منظور ارزیابی اثر منابع نیتروژن و باکتری‌های محرک رشد بر عملکرد و اجزای عملکرد توده بومی سیر تالش در سال زراعی 1396- 1395 به‌صورت کرت‌های خرد شده با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی و در سه تکرار انجام شد. تیمارها شامل منابع کود نیتروژن، 15 تن ورمی‌کمپوست، 100 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار و تغذیه تلفیقی ورمی‌کمپوست (هفت و ...
بیشتر
این آزمایش به‌منظور ارزیابی اثر منابع نیتروژن و باکتری‌های محرک رشد بر عملکرد و اجزای عملکرد توده بومی سیر تالش در سال زراعی 1396- 1395 به‌صورت کرت‌های خرد شده با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی و در سه تکرار انجام شد. تیمارها شامل منابع کود نیتروژن، 15 تن ورمی‌کمپوست، 100 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار و تغذیه تلفیقی ورمی‌کمپوست (هفت و نیم تن) با نیتروژن (50 کیلوگرم خالص در هکتار) به‌عنوان تیمار اصلی و باکتری‌ها شامل عدم تلقیح باکتری (به‌عنوان شاهد)، آزوسپریلیوم برازیلینس، آزوسپیریلیوم لیپوفروم، سودوموناس پوتیدا، سودوموناس فلورسنس، آزوتوباکتر، آزوسپریلیوم + سودوموناس، آزوسپریلیوم + آزوتوباکتر، سودوموناس + آزوتوباکتر، آزوسپریلیوم + سودوموناس + آزوتوباکتر به‌عنوان تیمار فرعی بود. بالاترین عملکرد سوخ خشک در شرایط استفاده از 100 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار از منبع کود شیمیایی اوره و کاربرد توام باکتری‌های سودوموناس و آزوسپیریلیوم به‌دست آمد. بین عملکرد سوخ و تمامی صفاتی نظیر عملکرد بیولوژیک، قطر سوخ، ارتفاع سوخ، تعداد سیرچه در هر سوخ، وزن سیرچه، وزن خشک سوخ، وزن خشک ساقه، تعداد برگ و ارتفاع بوته سیر به‌جز تعداد لایه پوست سوخ همبستگی مثبت و معنی‌داری وجود داشت. همچنین، همبستگی بین اجزای عملکرد نظیر تعداد سیرچه در هر سوخ، وزن سیرچه، قطر و ارتفاع سوخ با صفات رویشی گیاه سیر مثبت و معنی‌دار بود. بهطور کلی، عملکرد و اجزای عملکرد سیر واکنش‌های متفاوتی به منابع نیتروژن و باکتری‌های محرک رشد گیاه نشان دادند. براساس نتایج این آزمایش، کابرد باکتری-های آزوسپیریلیوم + سودوموناس می‌تواند برای ارتقای عملکرد سوخ در کشاورزی متداول و تحت شرایط اقلیمی منطقه قابل توصیه باشد.
آیدین خدایی جوقان؛ مجید آقاعلیخانی؛ مجید غلامحسینی؛ رضا عطایی؛ علی سروش زاده؛ امیر قلاوند
چکیده
این پژوهش به‌منظور بررسی تأثیر تیمارهای مختلف حاصلخیزی خاک بر عملکرد و صفات کیفی آفتابگردان (Helianthus annus L.) رقم آذرگل، تحت رژیم‌های متفاوت آبیاری، در سال‌های 1391 و 1392 در مزرعۀ پژوهشی دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس، به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی و در سه تکرار اجرا شد. سه رژیم آبیاری شامل آبیاری پس از مصرف 30، ...
بیشتر
این پژوهش به‌منظور بررسی تأثیر تیمارهای مختلف حاصلخیزی خاک بر عملکرد و صفات کیفی آفتابگردان (Helianthus annus L.) رقم آذرگل، تحت رژیم‌های متفاوت آبیاری، در سال‌های 1391 و 1392 در مزرعۀ پژوهشی دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس، به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی و در سه تکرار اجرا شد. سه رژیم آبیاری شامل آبیاری پس از مصرف 30، 50 و 70 درصد رطوبت قابل استفاده در عمق توسعة ریشه، به‌عنوان عامل اصلی و هشت تیمار کودی شامل تأمین کامل نیتروژن گیاه ازطریق کود شیمیایی اوره، کود شیمیایی اوره+کود دامی، زئوکمپوست ورمی‌کمپوست، زئوپونیکس، زئوکمپوست + ورمی‌کمپوست، زئوکمپوست + زئوپونیکس، ورمی‌کمپوست + زئوپونیکس، عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که در شرایط آبیاری مطلوب (آبیاری پس از مصرف 30 درصد رطوبت قابل استفاده) بیشینة عملکرد دانه به‌عنوان مهمترین صفت بررسی‌شده از تیمارهای آلی ترکیبی به‌دست آمد. در شرایط تنش کم‌آبی (آبیاری پس از مصرف 50 و 70 درصد رطوبت قابل استفاده) تیمارهای آلی دارای زئولیت بیشتر (زئوکمپوست، زئوپونیکس و زئوکمپوست + زئوپونیکس) عملکرد دانة بهتری را حاصل کردند. در شرایط تنش کم‌آبی شدید (آبیاری پس از مصرف 70 درصد رطوبت قابل استفاده) تیمارهای آلی دارای زئولیت بیشتر شامل زئوکمپوست، زئوپونیکس و زئوکمپوست + زئوپونیکس در مقایسه با تیمار شیمیایی بهترتیب درصد روغن را 8، 9 و 13 درصد در سال نخست 13، 10 و 12 درصد در سال دوم افزایش دادند. کاربرد تیمارهای کود آلی با افزایش میزان اسیدهای چرب لینولئیک و اولئیک دانه سبب افزایش کیفیت روغن دانة آفتابگردان شد. یافته‌های این پژوهش نشان داد که با کاربرد ترکیبی کودهای آلی فرآوری شده مانند ورمی‌کمپوست، زئوکمپوست و زئوپونیکس در زراعت آفتابگردان علاوه بر تولید محصولی سالم با عملکردی قابل قبول، می‌توان مصرف کودهای شیمیایی را نیز کاهش داد.
محبوبه آشناور؛ محمدعلی بهمنیار؛ وحید اکبرپور؛ نیره قربانی
چکیده
مدیریت کود یک عامل مهم در موفقیت کشت گیاهان دارویی است و در این بین شناسایی کودهای سازگار با طبیعت و مناسب برای گیاه، می‌تواند اثرات مطلوبی بر شاخص‌های کمی و کیفی گیاه داشته باشد. بدین منظور، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با دو عامل نانوکود فسفر به‌صورت محلول‌پاشی برگی (صفر، 2 و 4 گرم در لیتر) در سه مرحله ...
بیشتر
مدیریت کود یک عامل مهم در موفقیت کشت گیاهان دارویی است و در این بین شناسایی کودهای سازگار با طبیعت و مناسب برای گیاه، می‌تواند اثرات مطلوبی بر شاخص‌های کمی و کیفی گیاه داشته باشد. بدین منظور، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با دو عامل نانوکود فسفر به‌صورت محلول‌پاشی برگی (صفر، 2 و 4 گرم در لیتر) در سه مرحله و ورمی‌کمپوست (صفر، 5 و 10 درصد وزن خاک گلدان)، با سه تکرار در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در سال 1393 اجرا گردید. نتایج به‌دست آمده حاکی از آن بود که تمام صفات مورد بررسی نظیر تعداد گل در بوته، وزن‌تر و خشک گل‌ها، درصد و عملکرد اسانس و درصد کامازولن در گیاه بابونه آلمانی تحت تأثیر تیمارهای مختلف کودی قرار گرفتند. به‌طوری‌که، بیشترین تعداد گل در بوته، وزن‌تر و خشک گل‌ها و عملکرد اسانس از تیمار 2 گرم در لیتر نانوکود فسفر + 10 درصد ورمی‌کمپوست به دست آمد و کمترین مقدار نیز مربوط به تیمار شاهد بود. حداکثر درصد اسانس گل‌ها (46/4 درصد) در اثر کاربرد بالاترین سطوح کودی (4 گرم در لیتر نانوکود فسفر + 10 درصد ورمی‌کمپوست) حاصل شد که نسبت به تیمار شاهد 43 درصد افزایش داشت. همچنین، درصد کامازولن در تیمار شاهد بیشترین مقدار (9/15 درصد) را به خود اختصاص داد که با تیمار 2 گرم در لیتر نانوکود فسفر + 5 درصد ورمی‌کمپوست (43/15 درصد) در یک سطح آماری قرار داشت.