ذلیخا شریفی؛ احمد زارع؛ الهام الهی فرد؛ علیرضا ابدالی مشهدی
چکیده
به منظور ارزیابی سطوح مختلف مالچ کاه و کلش گندم و علف‌کش برعملکرد کمی، کیفی رازیانه و کنترل علف-های هرز، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده (اسپلیت پلات) در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان در سال زراعی 1399-1398 انجام شد. تیمارها شامل غلظتهای مختلف علف‌کش لینورون (صفر، ...
بیشتر
به منظور ارزیابی سطوح مختلف مالچ کاه و کلش گندم و علف‌کش برعملکرد کمی، کیفی رازیانه و کنترل علف-های هرز، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده (اسپلیت پلات) در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان در سال زراعی 1399-1398 انجام شد. تیمارها شامل غلظتهای مختلف علف‌کش لینورون (صفر، 5/1، 3، 5/4 لیتر در هکتار) به عنوان کرت اصلی و سطوح مختلف مالچ کاه و کلش گندم (0، 3، 6، 9 و 12 تن در هکتار) به عنوان کرت فرعی بود. نتایج نشان داد که کمترین زیست توده علفهای هرز پهن‌برگ و باریک‌برگ (73 و 15 گرم در مترمربع) از کاربرد 5/4 لیتر در هکتار علف‌کش و کاربرد مالچ به میزان 9 و 12 تن در هکتار به دست آمد. بیشترین عملکرد دانه (80 گرم در مترمربع) در شرایط کاربرد علف‌کش به میزان سه لیتر در هکتار و مالچ نه تن در هکتار و کمترین (18 گرم در مترمربع) در شرایط عدم کاربرد علف‌کش و مالچ کاه و کلش گندم مشاهده گردید. در شرایط کاربرد علف‌کش سه لیتر در هکتار و مالچ نه تن در هکتار، بیشترین عملکرد اسانس رازیانه (82/2 گرم در مترمربع) به دست آمد و در شرایط عدم کاربرد مالچ و علف‌کش، عملکرد اسانس 48/0 گرم در مترمربع بود. بنابراین در مدیریت تلفیقی علفهای هرز، کاربرد مالچ کاه و کلش گندم می‌تواند در کاهش رقابت علفهای هرز و دستیابی به کشاورزی پایدار در گیاهان دارویی مورد توجه قرار گیرد.
محمد طیب بایزیدی اقدم؛ جلال جلیلیان؛ حمید محمدی
چکیده
یکی از مهمترین اهداف کشت گیاهان دارویی، بهبود محتوای اسانس آنها می‌باشد که تحت تأثیر عواملی محیطی از جمله شرایط تنش کمآبیاری و تغذیهای قرار خواهد گرفت. بدین منظور، مطالعهای سه‌ساله به‌صورت اسپلیت‌پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دانشگاه ارومیه در سال‌های زراعی 96-1393 اجرا شد. فاکتور اصلی شامل سطوح ...
بیشتر
یکی از مهمترین اهداف کشت گیاهان دارویی، بهبود محتوای اسانس آنها می‌باشد که تحت تأثیر عواملی محیطی از جمله شرایط تنش کمآبیاری و تغذیهای قرار خواهد گرفت. بدین منظور، مطالعهای سه‌ساله به‌صورت اسپلیت‌پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دانشگاه ارومیه در سال‌های زراعی 96-1393 اجرا شد. فاکتور اصلی شامل سطوح آبیاری در سه سطح (آبیاری نرمال، آبیاری تکمیلی و شرایط دیم) و فاکتور فرعی در شش سطح در برگیرنده تیمارهای کودی شامل کود زیستی (ازتوبارور یک+ فسفات بارور دو) همراه و بدون ورمی‌کمپوست، کود شیمیایی کامل و کود نانو کامل همراه و بدون ورمی‌کمپوست بود. نمونهبرداری و آنالیز صفات در سال زراعی 96-1395 (سال سوم کاشت) انجام گرفت. نتایج نشان داد تیمارهای آبیاری تکمیلی و دیم بهترتیب ضمن کاهش غلظت عناصر نیتروژن (94/14 و 72/7 درصد)، فسفر (20/31 و 71/37 درصد)، پتاسیم (58/11 و 14/9 درصد)، مس (27/14 و 96/28 درصد)، و وزن خشک کل آویشن (22/33 و 14/56 درصد) سبب افزایش غلظت عناصر آهن (08/8 و 05/66 درصد)، روی (82/16 و 16/7 درصد) و عملکرد اسانس (32/25 و 11/37 درصد) نسبت به شرایط آبیاری نرمال شد. کاربرد تلفیقی کود نانو با ورمی‌کمپوست در شرایط آبیاری نرمال و کاربرد کود نانو در شرایط آبیاری تکمیلی و دیم منجر به بهبود عملکرد اسانس (بهترتیب 70/2، 39/3 و 78/3 درصد) شد. به‌طور کلی بهبود عملکرد اسانس در شرایط نامساعد محیطی بههنگام کاربرد کود نانو، نشاندهنده کارایی این کود در تأمین عناصر غذایی و دستیابی به اهداف کشاورزی پایدار است.
شادی مرادی؛ جلال خورشیدی؛ محمدرضا مرشدلو
چکیده
رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.) کاربردهای زیادی در صنایع دارویی و غذایی دارد. با توجه به نقش مؤثر عناصر ریزمغذی در عملکرد کمی و کیفی گیاهان دارویی، تأثیر محلولپاشی با غلظتهای مختلف کلات آهن (شاهد (صفر)، 5/1 و 3 گرم در لیتر) و کلات روی (شاهد (صفر)، 5/1 و 3 گرم در لیتر) بر خصوصیات عملکردی و محتوی اسانس رازیانه بومی و اصلاح‌شده (رقم شوروک شاری) ارزیابی ...
بیشتر
رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.) کاربردهای زیادی در صنایع دارویی و غذایی دارد. با توجه به نقش مؤثر عناصر ریزمغذی در عملکرد کمی و کیفی گیاهان دارویی، تأثیر محلولپاشی با غلظتهای مختلف کلات آهن (شاهد (صفر)، 5/1 و 3 گرم در لیتر) و کلات روی (شاهد (صفر)، 5/1 و 3 گرم در لیتر) بر خصوصیات عملکردی و محتوی اسانس رازیانه بومی و اصلاح‌شده (رقم شوروک شاری) ارزیابی گردید. آزمایش به‌صورت کرتهای دوبار خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1397 در دانشگاه کردستان انجام گرفت. اثر ساده کلات آهن، اثر متقابل کلات آهن و نوع رقم و نیز اثر متقابل کلات آهن، کلات روی و نوع رقم تأثیر معنیداری بر هیچ‌کدام از صفات نداشتند. کلات روی بر اکثر صفات تأثیر معنیداری گذاشت، طوری‌که بیشترین محتوی اسانس (06/5 درصد) و عملکرد اسانس (07/35 لیتر در هکتار) متعلق به تیمار 3 گرم در لیتر و بیشترین عملکرد بذر (2/884 کیلوگرم در هکتار) متعلق به تیمار عدم استفاده از کلات روی بود. اثر متقابل کلات آهن و کلات روی تنها بر عرض بذر و اثر متقابل کلات روی و نوع رقم تنها بر تعداد چترک تأثیر معنیداری داشتند. رقم تأثیر معنیداری بر تعداد چتر در بوته، عملکرد بذر و عملکرد اسانس داشت، طوری‌که بیشترین میانگین صفات مذکور (بهترتیب 29/25، 26/765 کیلوگرم در هکتار و 27/34 لیتر در هکتار) متعلق به رازیانه بومی بود. از بین تیمارهای کودی اعمال‌شده، تیمار 3 گرم در لیتر کلات روی به‌تنهایی و از بین دو نوع رازیانه کشت‌شده، رازیانهی بومی برتر شناخته شدند.
رستم یزدانی بیوکی؛ حسین بیرامی
چکیده
به‌منظور بررسی تأثیر گلایسین‌بتائین بر برخی ویژگیهای رشدی و عملکرد گل محمدی آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 98-1397 در گلخانه تحقیقاتی مرکز ملی تحقیقات شوری انجام گرفت. تیمارها شامل چهار سطح شوری 2، 5، 8 و 11 دسی‌زیمنس بر متر و سه سطح بدون محلولپاشی (شاهد)، 50 و 100 میلی-مولار گلایسین‌بتائین ...
بیشتر
به‌منظور بررسی تأثیر گلایسین‌بتائین بر برخی ویژگیهای رشدی و عملکرد گل محمدی آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 98-1397 در گلخانه تحقیقاتی مرکز ملی تحقیقات شوری انجام گرفت. تیمارها شامل چهار سطح شوری 2، 5، 8 و 11 دسی‌زیمنس بر متر و سه سطح بدون محلولپاشی (شاهد)، 50 و 100 میلی-مولار گلایسین‌بتائین بود. نتایج نشان داد که اثر ساده تنش شوری به جز بر تعداد شاخه در بوته و تعداد گلبرگ، اثر معنیداری بر سایر صفات مورد بررسی داشت. همچنین اثر ساده کاربرد گلایسین‌بتائین علاوه بر تعداد شاخه در بوته و تعداد گلبرگ بر ارتفاع و نسبت وزن گلبرگ به گل تأثیر معنیداری نداشت. بیشترین تعداد گل در بوته، عملکرد گل و عملکرد اسانس در گیاهان تیمار شده با سطوح شوری 2، 5 و 8 دسی‌زیمنس بر متر مشاهده شد که به ترتیب نسبت به تیمار 11 دسی‌زیمنس بر متر دارای حدوداً 5/7 عدد گل، 5/29 گرم گل در بوته و 6 میلی‌‌گرم اسانس در بوته بالاتری برخوردار بودند. نتایج اثر متقابل شوری و گلایسین‌بتائین نشان داد که گیاهان تیمار شده با تنش شوری 2 دسی‌زیمنس بر متر و 100 میلی‌‌مولار گلایسین‌بتائین بالاترین ارتفاع (71 سانتی‌‌متر) و تیمار شوری 11 دسی‌زیمنس بر متر و بدون مصرف گلایسین‌بتائین پایین‌‌ترین ارتفاع (40 سانتی‌‌متر) را داشتند. به‌طور کلی کاربرد غلظت 50 میلی‌‌مولار گلایسین‌بتائین در شرایط بدون تنش شوری سبب تولید بالاترین وزن گل محمدی شد.
حسین قانع؛ حسین امیر شکاری؛ امیر محمد ناجی
چکیده
به‌منظور بررسی اثر پرایمینگ و تاریخ کشت بر عملکرد، اجزای عملکرد و صفات فیزیولوژیکیدو توده زیرة سبز، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل سه عاملی در قالب طرح پایة بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعة تحقیقات گیاهان دارویی دانشگاه شاهد در سال زراعی 94-1393 انجام‌گرفت. در این آزمایش، عامل پرایمینگ در دو سطح (بدون پرایم و کلرید پتاسیم 4 درصد)، ...
بیشتر
به‌منظور بررسی اثر پرایمینگ و تاریخ کشت بر عملکرد، اجزای عملکرد و صفات فیزیولوژیکیدو توده زیرة سبز، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل سه عاملی در قالب طرح پایة بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعة تحقیقات گیاهان دارویی دانشگاه شاهد در سال زراعی 94-1393 انجام‌گرفت. در این آزمایش، عامل پرایمینگ در دو سطح (بدون پرایم و کلرید پتاسیم 4 درصد)، تاریخ کشت در سه سطح (25 بهمن، 10 اسفند و 25 اسفند) و تودههای زیرة سبز در دو سطح (سبزوار و نیشابور) بود. نتایج نشان داد که اثر متقابل سه عامل تاریخ کشت، پرایمینگ و توده زیرة سبز بر تعداد چتر در بوته در سطح 1 درصد و تعداد دانه در بوته، عملکرد دانه و عملکرد زیستی در سطح 5 درصد معنادار شد. نتایج بیانگر آن بود که تأخیر در تاریخ کشت از 10 اسفند به 25 اسفند در شرایط بدون پرایم در تودة سبزوار به کاهش معنادار عملکرد دانه و عملکرد زیستی میانجامد. همچنین، استفاده از پرایمینگ در تودة سبزوار درصد و عملکرد اسانس را افزایش میدهد. درصد ترکیبات تشکیلدهندة اسانس با تأخیر در تاریخ کاشت کاهش معنا‌داری نشان داد. به‌طور کلی، کشت تودة سبزوار در تاریخ 25 بهمن مطلوبترین عملکرد کمّی و کیفی را داشت.
حسن موسی پور؛ احمد قنبری؛ محمدرضا اصغری پور
چکیده
این مطالعه با هدف بررسی اثرات کشت مخلوط افزایشی زنیان و اسفرزه و تاریخ کاشت بر عملکرد، اجزای عملکرد و میزان اسانس زنیان، درصد موسیلاژ در اسفرزه و کنترل علفهای هرز به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار، در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زابل، در سال 1392 اجرا گردید. تاریخ کاشت 20 دیماه و 20 بهمنماه در پلاتهای ...
بیشتر
این مطالعه با هدف بررسی اثرات کشت مخلوط افزایشی زنیان و اسفرزه و تاریخ کاشت بر عملکرد، اجزای عملکرد و میزان اسانس زنیان، درصد موسیلاژ در اسفرزه و کنترل علفهای هرز به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار، در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زابل، در سال 1392 اجرا گردید. تاریخ کاشت 20 دیماه و 20 بهمنماه در پلاتهای اصلی و کشت‌های خالص دو گونه زنیان و اسفرزه و نسبت‌های کشت افزایشی (25، 50، 75 و 100 درصد اسفرزه به همراه 100 درصد زنیان) در پلاتهای فرعی قرار گرفتند. نتایج آزمایش نشان داد که تأخیر در کاشت سبب افزایش معنی‌دار میزان اسانس زنیان شد، ولی عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیکی، عملکرد اسانس و وزن هزاردانه زنیان با تأخیر در کاشت بهترتیب حدود 3/12، 7/13، 5/0 و 1/35 درصد کاهش نشان داد. تأخیر در کاشت اسفرزه نیز تأثیر معنیداری بر عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیکی نداشت. نسبت‌های کشت مخلوط به‌طور معنیداری باعث کاهش عملکرد و اجزای عملکرد دو گیاه شد، به‌طوری‌که بیشترین عملکرد دانه زنیان (2303 کیلوگرم در هکتار) و اسفرزه (539 کیلوگرم در هکتار) از کشت خالص دو گیاه و کمترین ماده خشک علفهای هرز از تاریخ کشت 20 دیماه و نسبت کشت مخلوط 75 و 100 درصد اسفرزه + 100 درصد زنیان به‌دست آمد. تیمار 50 و 75 درصد اسفرزه + 100 درصد زنیان را میتوان به عنوان تیمار برتر این مطالعه معرفی کرد، زیرا بالاترین نسبت برابری زمین از این تیمار حاصل شد.
فاطمه سالارپورغربا؛ حسن فرحبخش
چکیده
به‌منظور بررسی تأثیر اسید سالیسیلیک بر خصوصیات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.) تحت شرایط کم‌آبی، آزمایشی به‌صورت کرتهای خردشده در قالب طرح مربع لاتین با سه تکرار، در مزرعۀ تحقیقاتی دانشگاه شهید باهنر کرمان در سال 1391 به اجرا درآمد. فاکتور اصلی، آبیاری در سه سطح (50، 75 و 100 درصد ظرفیت زراعی)؛ و فاکتور فرعی، غلظت ...
بیشتر
به‌منظور بررسی تأثیر اسید سالیسیلیک بر خصوصیات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.) تحت شرایط کم‌آبی، آزمایشی به‌صورت کرتهای خردشده در قالب طرح مربع لاتین با سه تکرار، در مزرعۀ تحقیقاتی دانشگاه شهید باهنر کرمان در سال 1391 به اجرا درآمد. فاکتور اصلی، آبیاری در سه سطح (50، 75 و 100 درصد ظرفیت زراعی)؛ و فاکتور فرعی، غلظت اسید سالیسیلیک در سه سطح (صفر، 5/0 و یک میلی‌‌مولار) درنظر گرفته شد. محلولپاشی اسید سالیسیلیک در مرحلۀ چهاربرگی و قبل از اعمال تیمار آبیاری انجام گرفت. کمآبیاری سبب کاهش معنادار عملکرد دانه، درصد و عملکرد اسانس و افزایش معنادار آنزیم‌های سوپراکسید دیسموتاز و گایاکول پراکسیداز نسبت به تیمار شاهد شد. با افزایش غلظت اسید سالیسیلیک، افزایش معنا‌داری در عملکرد دانه، درصد و عملکرد اسانس و آنزیم‌های سوپراکسید دیسموتاز و گایاکول پراکسیداز نسبت به تیمار شاهد دیده شد. همچنین اثر متقابل کمآبیاری در اسید سالیسیلیک بر عملکرد دانه، عملکرد اسانس و آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان معنادار بود. افزایش آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان نشاندهندۀ کاهش خسارت اکسیداتیو و نقش اسید سالیسیلیک در افزایش تحمل رازیانه در برابر کمبود آب است.
سودابه نورزاد؛ احمد احمدیان؛ محمد مقدم؛ الهام دانشفر
چکیده
به‌منظور بررسی تأثیرات تنش خشکی و کودهای آلی و شیمیایی (NPK) بر خصوصیات مورفولوژیکی، زراعی و مقدار اسانس گشنیز، آزمایشی به‌صورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعة تحقیقاتی دانشگاه تربت حیدریه در سال زراعی 1389-90 انجام گرفت. تیمارهای آزمایش شامل سه سطح تنش خشکی (30، 60 و 90 درصد ظرفیت زراعی) و چهار سطح تیمار ...
بیشتر
به‌منظور بررسی تأثیرات تنش خشکی و کودهای آلی و شیمیایی (NPK) بر خصوصیات مورفولوژیکی، زراعی و مقدار اسانس گشنیز، آزمایشی به‌صورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعة تحقیقاتی دانشگاه تربت حیدریه در سال زراعی 1389-90 انجام گرفت. تیمارهای آزمایش شامل سه سطح تنش خشکی (30، 60 و 90 درصد ظرفیت زراعی) و چهار سطح تیمار کودی (عدم مصرف کود، کود شیمیایی کامل NPK (60: 60: 40)، کود دامی (25 تن در هکتار) و ورمی‌کمپوست (25 تن در هکتار) بودند. صفات اندازه‌گیری‌شده شامل ارتفاع بوته، قطر ساقه، تعداد شاخة فرعی، تعداد برگ در بوته، وزن تر و خشک بوته، عملکرد اندام رویشی، تعداد چتر در بوته، تعداد دانه در چتر، تعداد دانه در بوته، وزن هزاردانه، عملکرد دانه، درصد اسانس و عملکرد اسانس بود. نتایج تجزیة واریانس نشان داد که تیمارهای تنش خشکی و کودی بر صفات ذکرشده تأثیر معنا‌داری داشت. بیشترین عملکرد اندام رویشی (5371 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد دانه (3905 کیلوگرم در هکتار) بهترتیب در تیمارهای بدون تنش همراه با کود شیمیایی و تنش ملایم با کود شیمیایی مشاهده شد. بیشترین درصد اسانس (77/0 درصد) و عملکرد اسانس (49/18 کیلوگرم در هکتار) در وضعیت تنش ملایم با کاربرد کود شیمیایی به‌دست آمد. ازآنجا که استفاده از کود شیمیایی در تنش ملایم به افزایش درصد و عملکرد اسانس گیاه منجر می‌شود، کاربرد کود شیمیایی به‌منظور بهره‌برداری دارویی از گیاه گشنیز در وضعیت تنش ملایم آبی توصیه می‌شود.