محمدرضا باغبانی؛ عبدالرضا سیاهپوش؛ علیرضا شافعی نیا؛ الهام الهی فرد
چکیده
هدف: رازیانه با نام علمی Foeniculum vulgare L.، یکی از مهم‌ترین و پرمصرف ترین گیاه دارویی از خانواده چتریان (Apiaceae)، می باشد. این گیاه چندساله، در رقابت با علفهای هرز، رقیب ضعیفی می‌باشد. این وضعیت موجب کاهش توان و عملکرد میگردد.
روش پژوهش: به‌منظور بررسی کنترل علفهای هرز و افزایش عملکرد، با استفاده از تراکم گیاهی، علف‌کش ...
بیشتر
هدف: رازیانه با نام علمی Foeniculum vulgare L.، یکی از مهم‌ترین و پرمصرف ترین گیاه دارویی از خانواده چتریان (Apiaceae)، می باشد. این گیاه چندساله، در رقابت با علفهای هرز، رقیب ضعیفی می‌باشد. این وضعیت موجب کاهش توان و عملکرد میگردد.
روش پژوهش: به‌منظور بررسی کنترل علفهای هرز و افزایش عملکرد، با استفاده از تراکم گیاهی، علف‌کش تریفلورالین و کنترل مکانیکی، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه فاکتور و سه تکرار در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان در سال 99-1398 اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل کنترل مکانیکی در دوسطح (بدون کولتیواتور و دوبار کولتیواتور)، تراکم گیاهی در سه سطح (شش، 12 و 24 بوته در مترمربع) و علف‌کش تریفلورالین در سه سطح (صفر به‌عنوان شاهد با علف هرز، 5/1 و 3 لیتر در هکتار) بودند.
یافته ها: نتایج این بررسی، نشان داد که تیمار دارای (تراکم 24 بوته در مترمربع رازیانه و 5/1 لیتر در هکتار تریفلورالین و به‌همراه دو بار کولتیواتور) اختلاف معنی داری با تیمار 3 لیتر علف‌کش در تراکم و وزن خشک علفهای هرز نشان نداد.
نتیجه گیری: بنابراین جهت کاهش مصرف علف‌کش میتوان دوز 5/1 لیتر تریفلورالین را به‌جای دوز 3 لیتر آن، به‌همراه انجام دو بار کولتیواتور به‌کار برد. بیشترین عملکرد اقتصادی رازیانه به میزان 1313 کیلوگرم در هکتار در دو تیمار ذکرشده مشاهده گردید. این بررسی نشان داد بیشترین اسانس در کرت‌های دو بار کولتیواتور به میزان 5/9 درصد و کمترین در کرت های بدون کولتیواتور به میزان 76/4 درصد مشاهده شد که تأثیرپذیری کولتیواتور را نسبت به بقیه فاکتورها در تولید اسانس بیان میکند.
عباس خنامانی؛ عنایت الله توحیدی نژاد؛ غلامرضا خواجویی نژاد؛ جلال قنبری
چکیده
این آزمایش مزرعه‌ای به‌صورت کرت‌های دوبار خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در طول فصل رشد 1399 در دانشگاه شهید باهنر کرمان انجام شد. مقادیر کود نیتروژنه (عدم کاربرد، 50 و 100 درصد؛ به‌ترتیب صفر، 75 و 150 کیلوگرم اوره در هکتار) به‌عنوان عامل اصلی، تلقیح با باکتری محرک رشد (عدم تلقیح و تلقیح با Pantoea agglomerans) به‌عنوان عامل ...
بیشتر
این آزمایش مزرعه‌ای به‌صورت کرت‌های دوبار خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در طول فصل رشد 1399 در دانشگاه شهید باهنر کرمان انجام شد. مقادیر کود نیتروژنه (عدم کاربرد، 50 و 100 درصد؛ به‌ترتیب صفر، 75 و 150 کیلوگرم اوره در هکتار) به‌عنوان عامل اصلی، تلقیح با باکتری محرک رشد (عدم تلقیح و تلقیح با Pantoea agglomerans) به‌عنوان عامل فرعی و سیستم‌های مختلف کشت مخلوط شنبلیله و سیاهدانه (100: 0، 75: 25، 50: 50 و 25: 75، 0: 100) به‌عنوان عامل فرعی فرعی موردبررسی قرار گرفتند. زیست‌توده، عملکرد، کارایی مصرف نیتروژن، کارایی زراعی کود و نسبت برابری زمین (LER) ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که بیشترین زیست‌توده و کارایی مصرف نیتروژن گیاهان موردبررسی از کوددهی 100 درصد و تلقیح با باکتری در تک‌کشتی حاصل شد. هم‌چنین، LER کل با کوددهی (بین 51-28 درصد) و تلقیح (23 درصد) به‌طور معنی‌داری بهبود یافت و در الگوهای کشت 75:25 و 50:50 به‌ترتیب با مقادیر 732/1 و 688/1 مزیت بالاتری نشان داد. در مقابل، کاهش کوددهی به میزان 50 درصد در شرایط تلقیح باکتریایی، کارایی زراعی کود را به‌ویژه در تک‌کشتی شنبلیله افزایش داد. کوددهی، کارایی مصرف نیتروژن کل را افزایش داد و تلقیح در نسبت‌های بالای شنبلیله منجر به حصول بیشترین کارایی شد. نسبت کشت 75:25 شنبلیله: سیاهدانه در شرایط کاربرد 150 کیلوگرم اوره و تلقیح با باکتری با LER حدود 2 بهترین ترکیب تیماری جهت حصول حداکثر بهره‌وری کلی بود. در موارد محدودیت در کاربرد کود نیز 50 درصد کوددهی و تلقیح با باکتری در همین نسبت کشت می‌تواند قابل توصیه باشد. پژوهش حاضر نشان می‌دهد که کاربرد تلفیقی باکتری و کوددهی می‌تواند کارایی کلی کشت مخلوط را افزایش دهد.
سجاد شیخ پور؛ علی رضا سیروس مهر؛ براتعلی فاخری
چکیده
برای بررسی اثر وی‍ژگی‌های کمّی گیاه دارویی گاوزبان اروپایی تحت تأثیر سطوح نیتروژن و نیتروکسین، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار درسال زراعی 1390-1391 درمزرعة تحقیقاتی دانشگاه زابل اجرا شد. نیتروژن با چهار سطح (صفر،50 ،100 و 150 کیلوگرم در هکتار) عامل کرت اصلی و نیتروکسین با سه سطح (صفر، 5/0 لیتر ...
بیشتر
برای بررسی اثر وی‍ژگی‌های کمّی گیاه دارویی گاوزبان اروپایی تحت تأثیر سطوح نیتروژن و نیتروکسین، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار درسال زراعی 1390-1391 درمزرعة تحقیقاتی دانشگاه زابل اجرا شد. نیتروژن با چهار سطح (صفر،50 ،100 و 150 کیلوگرم در هکتار) عامل کرت اصلی و نیتروکسین با سه سطح (صفر، 5/0 لیتر در هکتار تلقیح بذر و 5/0لیتر در هکتار بصورت محلول پاشی) عامل کرت فرعی لحاظ شدند. براساس نتایج به‌دست آمده، برهم‌کنش تیمارهای مورد بررسی، اثر معناداری بر ارتفاع بوته، ارتفاع گل آذین، تعداد برگ، تعداد گل در بوته، تعداد ساقه‌های فرعی، عملکرد خشک سرشاخه گلدار و عملکرد خشک بوتة گاوزبان داشتند. بیشترین ارتفاع بوته، ارتفاع گل آذین، تعداد برگ، تعداد گل، تعداد ساقه‌های فرعی، عملکرد خشک سرشاخة گلدار و عملکرد خشک بوته با مصرف 100کیلوگرم نیتروژن در هکتار در شرایط تلقیح بذر با نیتروکسین و کمترین مقادیر نیز در شرایط عدم کاربرد نیتروژن و نیتروکسین حاصل شد. بیشترین عملکرد خشک سرشاخه گلدار و بوته به‌ترتیب با 11/1168 و 01/9294 کیلوگرم در هکتار از کاربرد 100 کیلوگرم در هکتار نیتروژن در شرایط تلقیح بذر با نیتروکسین به‌دست آمد که تقریباً 50 درصد افزایش نسبت به شاهد بود. در مجموع برای تولید گاوزبان در شرایط زابل استفاده از 100کیلوگرم در هکتار اوره و تلقیح بذر با نیتروکسین، مناسب به نظر می‌رسد.
حمیده آزاد قوجه بیگلو؛ براتعلی فاخری؛ نفیسه مهدی نژاد؛ قاسم پرمون
چکیده
به‌منظور مطالعه اثر محلول‌پاشی نانوکلات آهن بر فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی شش ژنوتیپ بابونه تحت تنش خشکی آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل در سال 1393 انجام گردید. فاکتورهای آزمایشی شامل، تنش خشکی (در دو سطح شاهد یا 90 درصد ظرفیت زراعی و 70 درصد ...
بیشتر
به‌منظور مطالعه اثر محلول‌پاشی نانوکلات آهن بر فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی شش ژنوتیپ بابونه تحت تنش خشکی آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل در سال 1393 انجام گردید. فاکتورهای آزمایشی شامل، تنش خشکی (در دو سطح شاهد یا 90 درصد ظرفیت زراعی و 70 درصد ظرفیت زراعی)، نانو کلات آهن (در دو سطح شاهد و دو میلیگرم بر لیتر) و ژنوتیپ (اصفهان، شیراز، مشهد، اراک، کرمان و صفاشهر) بودند. نتایج نشان داد که تنش خشکی با توجه به ژنوتیپ اثرات متفاوتی بر فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی داشت. به‌طوری‌که، فعالیت آنزیمی در برخی ژنوتیپها افزایش و در برخی ژنوتیپها کاهش یافت. تنش موجب افزایش فعالیت آنزیم‌های کاتالاز، در ژنوتیپهای اراک، کرمان و صفاشهر، افزایش فعالیت پراکسیداز و آسکوربات پراکسیداز در ژنوتیپهای اصفهان، مشهد، اراک و کرمان و افزایش فعالیت پلیفنل اکسیداز و گایاکول پراکسیداز در ژنوتیپهای شیراز و صفاشهر شد. بالاترین عملکرد گل نیز در ژنوتیپ اصفهان مشاهده گردید. به‌طورکلی، میتوان گفت تنش موجب اثرات مخرب بر گیاه داشت و مصرف نانو کلات موجب افزایش تحمل گیاه به تنش شد و استفاده از ژنوتیپهای اصفهان و مشهد برای شرایط تنش مناسب بود.
کرامت الله سعیدی؛ فروه السادات سیدی؛ محمود کیانی
چکیده
به‌منظور ارزیابی کمیت و کیفیت اسانس گیاهان دارویی بابونه رقم ’بودگلد‘، بادرشبی رقم ’‘SZK1 و رازیانه رقم ’شورک شاری‘ در شرایط اقلیمی شهرکرد، آزمایشی در در مزرعۀ تحقیقاتی دانشگاه شهرکرد در اوایل فروردین 1393 انجام گرفت. نمونه‌های گل بابونه و پیکر رویشی بادرشبی در مرحلۀ گلدهی کامل و میوه‌های رازیانه در مرحلۀ واکسی و رسیدن ...
بیشتر
به‌منظور ارزیابی کمیت و کیفیت اسانس گیاهان دارویی بابونه رقم ’بودگلد‘، بادرشبی رقم ’‘SZK1 و رازیانه رقم ’شورک شاری‘ در شرایط اقلیمی شهرکرد، آزمایشی در در مزرعۀ تحقیقاتی دانشگاه شهرکرد در اوایل فروردین 1393 انجام گرفت. نمونه‌های گل بابونه و پیکر رویشی بادرشبی در مرحلۀ گلدهی کامل و میوه‌های رازیانه در مرحلۀ واکسی و رسیدن کامل برداشت شدند. نمونهها بهوسیلۀ کلونجر و بهروش تقطیر با آب اسانسگیری و ترکیبات اسانس توسط دستگاه GC و GC-MS آنالیز شدند. مقدار اسانس بابونه، بادرشبی، رازیانه (واکسی) و رازیانه (بالغ) به‌ترتیب 69/0، 35/0، 9/4 و 4/4 درصد بود. عمدهترین ترکیبات اسانس بابونه آلفا-بیسابلول اکسید A (57/43 درصد)، بتا-فارنسن (09/24 درصد) و آلفا-بیسابلول اکسید B (34/10 درصد) بودند. ژرانیل استات (29/27 درصد)، ژرانیال (67/24درصد)، نرال (93/20 درصد) و ژرانیول (54/18 درصد) مهم‌ترین ترکیبات اسانس در پیکر رویشی بادرشبی بودند. عمدهترین ترکیب اسانس در میوۀ رازیانه در مرحلۀ واکسی و رسیدن کامل ترانس-آنتول بود، اما مقدار این ترکیب در مرحلۀ رسیدن کامل (96/84 درصد) نسبت به مرحلۀ واکسی (6/81 درصد) بیشتر بود. به‌طور کلی، بابونه، بادرشبی و رازیانه، کمیت و کیفیت اسانس مطلوبی در شرایط اقلیمی شهرکرد داشتند.
اسماعیل رضائی چیانه؛ اروج ولیزادگان؛ مهدی تاج بخش؛ عادل دباغ محمدی نسب؛ وحید ریماز
چکیده
این تحقیق در سال زراعی 1388-89 در مزرعۀ تحقیقاتی دانشگاه پیام نور استان آذربایجان غربی واقع در شهرستان نقده، در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل کشت خالص لوبیا، کشت خالص شوید، کشت مخلوط ردیفی (یک ردیف لوبیا + یک ردیف شوید)، کشت مخلوط نواری دو ردیف لوبیا + چهار ردیف شوید، کشت مخلوط نواری چهار ردیف لوبیا ...
بیشتر
این تحقیق در سال زراعی 1388-89 در مزرعۀ تحقیقاتی دانشگاه پیام نور استان آذربایجان غربی واقع در شهرستان نقده، در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل کشت خالص لوبیا، کشت خالص شوید، کشت مخلوط ردیفی (یک ردیف لوبیا + یک ردیف شوید)، کشت مخلوط نواری دو ردیف لوبیا + چهار ردیف شوید، کشت مخلوط نواری چهار ردیف لوبیا + دو ردیف شوید و کشت مخلوط روی ردیف‌های کاشت (50 درصد شوید + 50 درصد لوبیا) بود. تیمارهای آزمایش از طریق روش جایگزینی اعمال شد. بیشترین عملکرد دانه (1630 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد بیولوژیکی لوبیا (3593 کیلوگرم در هکتار) از تیمار کشت مخلوط ردیفی و کمترین مقادیر عملکرد دانه (414 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد بیولوژیکی (870 کیلوگرم در هکتار) از کشت مخلوط روی ردیف‌های کاشت به‌دست آمد. نتایج در مورد گیاه شوید نشان داد که بیشترین عملکرد دانه (340 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد بیولوژیکی شوید (1926 کیلوگرم در هکتار) به تیمار کشت خالص و کمترین مقادیر عملکرد دانه (153 کیلگرم در هکتار) و عملکرد بیولوژیکی (630 کیلوگرم در هکتار) به تیمار کشت مخلوط نواری چهار ردیف لوبیا + دو ردیف شوید اختصاص داشت. درصد اسانس و عملکرد اسانس در کشت مخلوط ردیفی بیشتر از سایر تیمارها به‌دست آمد. بیشترین مقدار نسبت برابری زمین از الگوی کشت مخلوط ردیفی (9/1) و کمترین مقدار آن (8/0) از کشت مخلوط روی ردیف‌های کاشت حاصل شد. بیشترین جمعیت آفات در کشت خالص لوبیا و بیشترین جمعیت شکارگرهای طبیعی در کشت مخلوط روی ردیف‌های کاشت مشاهده شد.
فایزه زعفریان؛ میلاد باقری شیروان
چکیده
به‌منظور بررسی عملکرد سویا، ریحان و گاوزبان اروپایی در وضعیت کشت مخلوط، آزمایشی به‌صورت طرح بلوکهای کامل تصادفی در نه تیمار و سه تکرار در سال 1390 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل نسبت‌های جایگزینی 75، 50 و 25 درصد سویا با ریحان و گاوزبان اروپایی و کشت خالص هر یک از گیاهان بود. نتایج آزمایش نشان داد که اولین غلاف سویا در نسبت 25:75 سویا:گاوزبان ...
بیشتر
به‌منظور بررسی عملکرد سویا، ریحان و گاوزبان اروپایی در وضعیت کشت مخلوط، آزمایشی به‌صورت طرح بلوکهای کامل تصادفی در نه تیمار و سه تکرار در سال 1390 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل نسبت‌های جایگزینی 75، 50 و 25 درصد سویا با ریحان و گاوزبان اروپایی و کشت خالص هر یک از گیاهان بود. نتایج آزمایش نشان داد که اولین غلاف سویا در نسبت 25:75 سویا:گاوزبان اروپایی و کشت خالص در ارتفاع بالاتری قرار داشت. تعداد گره در ساقۀ سویا در تیمارهای مخلوط بیشتر از کشت خالص بود. تعداد غلاف در بوته به غیر از نسبت 75:25 سویا:گاوزبان اروپایی و تعداد دانه در بوته نیز به غیر از نسبت‌های 75:25 و 50:50 سویا:گاوزبان اروپایی در دیگر تیمارهای مخلوط بیشتر از کشت خالص بود. عملکرد دانه و بیولوژیک سویا در نسبت 25:75 سویا:ریحان بر کشت خالص سویا برتری داشت. عملکرد دانه در بوته و وزن خشک بوته در همۀ تیمارهای مخلوط بیشتر از کشت خالص بود. عملکرد اندام رویشی ریحان در هر دو چین، و نیز عملکرد بذر گاوزبان اروپایی با افزایش حضور سویا در مخلوط با کاهش مواجه شد. نسبت معادل سطح-زمان نشان داد که تیمارهای 25:75 سویا:ریحان و گاوزبان اروپایی و نسبت 50:50 سویا:گاوزبان اروپایی در مقایسه با کشت خالص به‌ترتیب 9 ، 11 و 14 درصد برتری داشت.