معصومه گنجی؛ سراله گالشی؛ حمید جباری؛ فروغ سنجریان؛ بنیامین ترابی
چکیده
هدف: تنش آبی از مهم‌ترین عوامل محیطی مؤثر بر فرایندهای حیاتی و عملکرد گیاهان زراعی است. هدف مطالعه بررسی تأثیر تنش آبی بر صفات فیزیولوژیک و بیوشیمیایی ژنوتیپ‌های گلرنگ بود.روش پژوهش: آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر طی سالهای 99-1397 اجرا شد. تیمارها ...
بیشتر
هدف: تنش آبی از مهم‌ترین عوامل محیطی مؤثر بر فرایندهای حیاتی و عملکرد گیاهان زراعی است. هدف مطالعه بررسی تأثیر تنش آبی بر صفات فیزیولوژیک و بیوشیمیایی ژنوتیپ‌های گلرنگ بود.روش پژوهش: آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر طی سالهای 99-1397 اجرا شد. تیمارها شامل دو سطح آبیاری (40 و 80 درصد تخلیه آب در دسترس) و سه ژنوتیپ پرنیان، گلدشت و قزاقی بود. کاشت گیاه در ستونهای خاک به ارتفاع 150 و قطر 23 سانتیمتر و آبیاری با سیستم قطرهای انجام شد. فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدانی، تجمع مالون‌دی‌آلدهید، پرولین، محتوای نسبی آب، کلروفیل، عملکرد دانه و ترکیب اسیدهای چرب در پایان آزمایش اندازهگیری شد.یافته ها: در اثر تنش آبی، افزایش تجمع پراکسید هیدروژن و مالون‌دی‌آلدهید میزان فعالیت آنزیمهای کاتالاز و پراکسیداز را به‌ترتیب 1 و 5/2 واحد آنزیمی افزایش داد. محتوی پرولین در شرایط تنش آبی حدود 16 برابر افزایش داشت. در مقابل، محتوای نسبی آب برگ کاهش معنی‌داری نشان داد که سبب افزایش دمای کانوپی و کاهش 70 درصد عملکرد دانه شد. ژنوتیپ قزاقی کم‌ترین میزان افزایش دمای کانوپی در شرایط تنش را داشت و عملکرد پایدارتری نشان داد. به‌علاوه، تحت تنش آبی ترکیب اسیدهای چرب روغن دانه تغییر یافت و مقدار لینولئیک‌اسید در شرایط تنش آبی 8/1 درصد کاهش داشت.نتیجه گیری: نتایج نشان داد علاوه بر صفات فیزیولوژیک مرتبط با تنش، عدم افزایش نسبت اسیدهای چرب اشباع/غیراشباع نیز شاخص مهمی در شناسایی ژنوتیپ‌های برتر جهت توسعه کشت تحت شرایط کم‌آبی میباشد.
مهسا رفعتی آلاشتی؛ شهریار کاظمی؛ مژده سادات خیاط مقدم
چکیده
تنش خشکی یکی از مهم‌ترین عوامل در کاهش عملکرد و کیفیت بذر کلزا میباشد. ارزیابی اثر کاربرد براسینواستروئید بر عملکرد دانه، محتوای روغن و پروفایل اسیدهای چرب ژنوتیپ‌های کلزا تحت تنش خشکی آخر فصل به‌عنوان هدف اصلی مطالعه حاضر در نظر گرفته شد. پژوهشی به‌صورت فاکتوریل کرتخردشده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی طی دو سال زراعی ...
بیشتر
تنش خشکی یکی از مهم‌ترین عوامل در کاهش عملکرد و کیفیت بذر کلزا میباشد. ارزیابی اثر کاربرد براسینواستروئید بر عملکرد دانه، محتوای روغن و پروفایل اسیدهای چرب ژنوتیپ‌های کلزا تحت تنش خشکی آخر فصل به‌عنوان هدف اصلی مطالعه حاضر در نظر گرفته شد. پژوهشی به‌صورت فاکتوریل کرتخردشده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی طی دو سال زراعی (97-1396 و 98-1397) در کرج اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل براسینواستروئید (صفر و 1/0 میکرومولار) و آبیاری (معمول و قطع آبیاری بعد از گلدهی) به‌صورت فاکتوریل در کرت‌های اصلی و ژنوتیپ‌های کلزا (نفیس، احمدی، اکاپی، نیما و نیلوفر) در کرت‌های فرعی قرار گرفتند. میزان اولئیک‌اسید و لینولئیک‌اسید در شرایط کاربرد براسینوستروئید به‌ترتیب در شرایط آبیاری کامل 7/0 و 11 درصد و در شرایط قطع آبیاری 1/1 و 4/6 درصد نسبت به تیمار شاهد بیشتر بود. کاربرد براسینواستروئید در شرایط قطع آبیاری منجر به کاهش 14 درصدی پالمیتیکاسید نسبت به شاهد گردید. ژنوتیپ اکاپی در شرایط آبیاری به‌ترتیب بیشترین و کم‌ترین اروسیک‌اسید و عملکرد دانه را داشت. این در حالی بود که تحت شرایط تنش خشکی بیشترین میزان عملکرد دانه (3/3112 کیلوگرمدرهکتار) و کم‌ترین میزان اروسیک اسید (26/0درصد) مربوط به ژنوتیپ نیلوفر بود. کاربرد براسینواستروئید منجر به بهبود کیفیت اسیدهای چرب گردید و در هر دو شرایط آبیاری ژنوتیپ نیلوفر قابل توصیه است.
قربان خدابین؛ مژده سادات خیاط مقدم؛ شهریار کاظمی؛ مهسا رفعتی آلاشتی
چکیده
به‌منظور بررسی تأثیر سیستمهای مختلف خاک‌ورزی در شرایط کمآبیاری به‌همراه کاربرد کود اوره و ورمیکمپوست بر عملکرد کمّی و کیفی کلزا و برآورد مقدار آبشویی نیترات از خاک شنی، آزمایشی به‌صورت کرت‌های دوبار خردشده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار و در دو سال زراعی 1398-1396 در مؤسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع واقع در استان ...
بیشتر
به‌منظور بررسی تأثیر سیستمهای مختلف خاک‌ورزی در شرایط کمآبیاری به‌همراه کاربرد کود اوره و ورمیکمپوست بر عملکرد کمّی و کیفی کلزا و برآورد مقدار آبشویی نیترات از خاک شنی، آزمایشی به‌صورت کرت‌های دوبار خردشده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار و در دو سال زراعی 1398-1396 در مؤسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع واقع در استان البرز انجام گرفت. از لحاظ عملکرد دانه و روغن بین سیستم شخم حداقل و شخم معمول تفاوت معنی‌داری وجود نداشت، از طرف دیگر در سیستم بدون شخم عملکرد روغن به‌میزان 22 درصد نسبت به شخم حداقل و 5/21 درصد نسبت به شخم معمول کاهش یافت. کاربرد تلفیقی کود ورمیکمپوست و اوره در شرایط آبیاری مطلوب، منجر به افزایش عملکرد روغن (24 درصد نسبت به شاهد) گیاه کلزا شد. در هر سه نظام شخمی بیشترین میزان آبشویی نیتروژن در شرایط کاربرد کود اوره به‌دست آمد، به‌طوری‌که در مقایسه با کاربرد ورمیکمپوست و تیمار تلفیقی کود به‌ترتیب 67 و 50 درصد در سیستم بدون شخم، 50 و 36 درصد در شخم حداقل و 49 و 34 درصد در سیستم بدون شخم بیشتر بود. تنش کم‌آبی باعث کاهش 6/7 درصدی لینولئیک‌اسید شد. بیشترین میزان اولئیک‌اسید (9/63 درصد) و لینولئیک‌اسید (7/20 درصد) به‌ترتیب در تیمار خاک‌ورزی حداقل× کود تلفیقی و خاک‌ورزی حداکثر× کود اوره مشاهده شد. از نتایج به‌دست‌آمده می‌توان نتیجه گرفت شخم حداقل و جایگزینی کود اوره با ورمیکمپوست با کاهش هدررفت نیتروژن و همچنین تعدیل شرایط تنش ناشی از خشکی منجر به افزایش در عملکرد دانه و روغن کلزا می‌شود.
مریم رحیمی جهانگیرلو؛ غلام عباس اکبری؛ ایرج اله دادی؛ سعید صوفی زاده؛ دیوید پارسنز
چکیده
مطالعات انجام شده برای ارزیابی کیفیت ذرت دانه‌ای به دلیل کاربردهای فراوان آن در صنایع غذایی، خوراک دام و تولید اتانول قابل توجه هستند. بنابراین، این مطالعه با هدف ارزیابی غلظت و ترکیبات نشاسته و روغن در دانه ذرت در پاسخ به ارقام مختلف (KSC704 و KSC260)، تاریخ کاشت (31 خردادماه و 31 تیرماه)، فواصل آبیاری (12 روزه و 6 روزه) و میزان کود نیتروژن (0 ...
بیشتر
مطالعات انجام شده برای ارزیابی کیفیت ذرت دانه‌ای به دلیل کاربردهای فراوان آن در صنایع غذایی، خوراک دام و تولید اتانول قابل توجه هستند. بنابراین، این مطالعه با هدف ارزیابی غلظت و ترکیبات نشاسته و روغن در دانه ذرت در پاسخ به ارقام مختلف (KSC704 و KSC260)، تاریخ کاشت (31 خردادماه و 31 تیرماه)، فواصل آبیاری (12 روزه و 6 روزه) و میزان کود نیتروژن (0 و 184 کیلوگرم نیتروژن در هکتار) به صورت مدل آماری استریپ-پلات فاکتوریل در سال 1397 در منطقه پاکدشت انجام شد. نتایج پیشنهاد نمود کاربرد نیتروژن، عملکرد دانه را به میزان یک تن در هکتار افزایش داد. بعلاوه، عملکرد دانه در رقم KSC260 از رقم KSC704 به میزان 96/0 تن در هکتار بالاتر بود. از میان عوامل مورد بررسی، کلیه متغیرهای کیفی جز استئاریک‌اسید، تحت تأثیر اثر متقابل آبیاری و نیتروژن قرار گرفتند. کاربرد نیتروژن در شرایط آبیاری کمتر موجب کاهش میزان روغن و اسیدهای چرب پالمتیک‌اسید، اولئیک‌اسید، لینولئیک‌اسید و لینولنیک‌اسید گردید. در شرایط آبیاری کمتر، کاربرد نیتروژن تأثیری در افزایش غلظت نشاسته و آمیلوپکتین نداشت. میزان استئاریک‌اسید در تیمارهای حاوی نیتروژن به میزان 0.05 گرم در کیلوگرم کمتر بود. به نظر می‌رسد تعادل میان میزان آبیاری و نیتروژن در بهبود ویژگی‌های کیفی روغن و نشاسته دانه ذرت مهم است.
حسن نوریانی
چکیده
به‌منظور بررسی اثر سطوح مختلف کود نیتروژن بر برخی ترکیبات ذخیره‌ای دانه و عملکرد کمی و کیفی سه رقم آفتابگردان، آزمایشی در سال زراعی 97-1396 به‌صورت کرت‌های یک‌بار خردشده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در منطقه دزفول اجرا گردید. در این تحقیق چهار سطح کود نیتروژن (صفر، 60، 120 و 180 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار) به‌عنوان ...
بیشتر
به‌منظور بررسی اثر سطوح مختلف کود نیتروژن بر برخی ترکیبات ذخیره‌ای دانه و عملکرد کمی و کیفی سه رقم آفتابگردان، آزمایشی در سال زراعی 97-1396 به‌صورت کرت‌های یک‌بار خردشده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در منطقه دزفول اجرا گردید. در این تحقیق چهار سطح کود نیتروژن (صفر، 60، 120 و 180 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار) به‌عنوان فاکتور اصلی و سه رقم آفتابگردان (قاسم، رکورد و پروگرس) به‌عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که افزایش مصرف نیتروژن باعث کاهش صفات درصد روغن، درصد اسید استئاریک و درصد اسید لینولئیک گردید، اما درصد پروتئین، درصد اسید اولئیک و درصد اسید پالمتیک به‌صورت معنی‌داری افزایش یافت. بین ارقام مختلف نیز از لحاظ عملکرد دانه و میزان روغن اختلاف معنی‌داری مشاهده شد به‌طوری‌که رقم قاسم با مصرف 180 کیلوگرم نیتروژن در هکتار بیشترین عملکرد دانه (3920 کیلوگرم در هکتار) و روغن (1860 کیلوگرم در هکتار) را به خود اختصاص داد. همچنین نتایج مشخص نمود که بالاترین همبستگی عملکرد دانه با صفات مورد ارزیابی به عملکرد روغن (**97/0r =) و سپس به محتوای پروتئین (**85/0r =) و پایین‌‌ترین آن‌ها به میزان اسید لینولئیک (*58/0r = -) تعلق داشت. به‌طورکلی می‌توان اظهار نمود که مصرف بیشتر نیتروژن در افزایش عملکرد کمی و کیفی آفتابگردان تأثیرگذار بوده و رقم قاسم از قابلیت بالاتری در جذب عنصر نیتروژن در راستای افزایش عملکرد در واحد سطح برخوردار بود.
محمودرضا سعیدی؛ یعقوب راعی؛ روح اله امینی؛ بهمن پاسبان اسلام؛ عسل روحی سارالان
چکیده
این پژوهش با هدف مطالعه اثر کاربرد کودهای شیمیایی و زیستی بر خصوصیات رشدی، عملکرد و درصد اسیدهای چرب گیاه گلرنگ در کشت مخلوط با باقلا به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه تبریز در دو سال زراعی 1393-1394 و 1394-1395 انجام شد. تیمارهای کشت خالص گلرنگ، خالص باقلا و مخلوط گلرنگ و باقلا با نسبت ...
بیشتر
این پژوهش با هدف مطالعه اثر کاربرد کودهای شیمیایی و زیستی بر خصوصیات رشدی، عملکرد و درصد اسیدهای چرب گیاه گلرنگ در کشت مخلوط با باقلا به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه تبریز در دو سال زراعی 1393-1394 و 1394-1395 انجام شد. تیمارهای کشت خالص گلرنگ، خالص باقلا و مخلوط گلرنگ و باقلا با نسبت 1:1 و 2:1 به عنوان عامل اول و مصرف کود در چهار سطح عدم کاربرد کود، کاربرد 100 درصد کود شیمیایی (اوره+ سوپرفسفات تریپل)، مصرف تلفیقی 30 و60 درصد کود شیمیایی بعلاوه کودهای زیستی (ازتوبارور 1 و فسفات بارور 2) به عنوان عامل دوم بودند. نتایج نشان داد که بیشترین شاخص کلروفیل برگ، ارتفاع و تعداد شاخه فرعی در بوته به سیستم کشت مخلوط 1:1 و مصرف تلفیقی 60 درصد کود شیمیایی بعلاوه کودهای زیستی تعلق داشت. همچنین کاربرد تلفیقی کود زیستی بعلاوه 60 درصد کود شیمیایی، عملکرد دانه، درصد روغن و اسیدهای چرب لینولئیک و لینولنیک را افزایش داد. بیشترین میزان نسبت برابری زمین در سیستم کشت مخلوط 1:1 به همراه مصرف تلفیقی کود زیستی بعلاوه 60 درصد کود شیمیایی حاصل شد. افت عملکرد واقعی کل در هر دو سال زراعی در همه کشت‌های مخلوط بزرگتر از صفر بدست آمد که نشان می‌دهد سیستم کشت مخلوط نسبت به خالص نتیجه مثبتی بر عملکرد دانه داشت. در مجموع برای تولید گلرنگ با کمیت و کیفیت بهتر، کاربرد تلفیقی کودهای زیستی با شیمیایی در شرایط کشت مخلوط با باقلا، مناسب به نظر می رسد.
سمیرا مالکی خضرلو؛ مهدی تاجبخش
چکیده
به‌منظور ارزیابی اثر برخی پیش‌تیمارهای بذری بر عملکرد و خصوصیات کیفی دانه تاج خروس زراعی آزمایشی بر پایه طرح بلوک کامل تصادفی با شش تیمار و سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ارومیه در سال 1393 انجام گرفت. تیمارها شامل پیش‌تیمار بذری کود کبوتری (یک در 10)، ونیاز تغلیظ شده 39/68 درصد (سه در 1000)، کود نانو کلات سوپر میکرو کامل (سه در 1000)، آب ...
بیشتر
به‌منظور ارزیابی اثر برخی پیش‌تیمارهای بذری بر عملکرد و خصوصیات کیفی دانه تاج خروس زراعی آزمایشی بر پایه طرح بلوک کامل تصادفی با شش تیمار و سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ارومیه در سال 1393 انجام گرفت. تیمارها شامل پیش‌تیمار بذری کود کبوتری (یک در 10)، ونیاز تغلیظ شده 39/68 درصد (سه در 1000)، کود نانو کلات سوپر میکرو کامل (سه در 1000)، آب مغناطیس، همیوپاتی x12 و شاهد بودند. بذرها به مدت هشت ساعت در تیمارهای ذکر شده غوطهور شدند، سپس به مدت 24 ساعت در دمای 25 درجه سانتیگراد به رطوبت اولیه رسانده شدند و جهت کشت به مزرعه منتقل شدند. نتایج نشان داد اعمال پیش‌تیمار آب مغناطیسی عملکرد بذر، عملکرد بیوماس، فسفر، درصد روغن، عملکرد روغن، اسیدهای چرب پالمتیک و استئاریک را به‌ترتیب 31/22، 71/17، 5/25، 6/20، 6/36، 7/12، 2/22 درصد نسبت به شاهد افزایش داد. همچنین، در صفات اسیدهای چرب اولئیک و لینولئیک بیشترین میزان در کاربرد پیش‌تیمار نانو کلات به‌دست آمد. اعمال تیمارهای پیش از کاشت به‌دلیل افزایش درصد جوانه‌زنی، رشد گیاهچه و استقرار بهتر آن در مزرعه، شرایط بسیار مطلوب‌تر از آنچه در بستر بذر پس از کاشت حادث می‌شود را ایجاد می‌کنند. در تحقیق حاضر اعمال تیمارهای پیش از کاشت آب مغناطیس و نانو کلات از نظر حصول عملکرد و خصوصیات کیفی اثرگذاری بیشتری نسبت به سایر پیش‌تیمارها داشتند.