فاطمه سلمانی؛ افشین سلطانی؛ ابراهیم زینلی؛ حسین شاهکو محلی
چکیده
کشت نشایی به‌عنوان روشی برای افزایش عملکرد و کاهش نیاز آبیاری مطرح است. به‌منظور شبیهسازی کشت نشایی ابتدا پارامترهای مربوط به رشد گیاهچه پنبه در یک آزمایش گلخانهای بهصورت فاکتوریل در قالب بلوک‌های کامل تصادفی در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در سال 1397 اندازه‌گیری شدند. سپس این پارامترها در مدل SSM-iCrop2 استفاده شده ...
بیشتر
کشت نشایی به‌عنوان روشی برای افزایش عملکرد و کاهش نیاز آبیاری مطرح است. به‌منظور شبیهسازی کشت نشایی ابتدا پارامترهای مربوط به رشد گیاهچه پنبه در یک آزمایش گلخانهای بهصورت فاکتوریل در قالب بلوک‌های کامل تصادفی در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در سال 1397 اندازه‌گیری شدند. سپس این پارامترها در مدل SSM-iCrop2 استفاده شده و تأثیر کشت نشایی با چهار اندازه گیاهچه (براساس سطح برگ 17، 22، 27 و 37 سانتی‌مترمربع در بوته) در چهار تاریخ کاشت (15 خردادماه، 1 تیرماه، 15 تیرماه و 30 تیرماه) شبیهسازی و ارزیابی گردید. نتایج نشان داد که در تاریخ کاشت زود، کشت نشایی موجب 43 تا 49 روز زودرسی محصول شده (خالی‌شدن زودتر زمین)، اما تأثیر معنیداری بر مقادیر عملکرد (از 164 تا 354 گرم در مترمربع) و میزان نیاز آب خالص آبیاری (213 تا 613 میلی‌متر) نداشت. در تاریخ کاشت معمول (1 تیرماه) کشت نشایی باعث 27 تا 38 روز زودرسی محصول شد، درحالیکه کشت بذری در این تاریخ کاشت تا اول آذرماه قابل‌برداشت نبوده و باعث اختلال در کشت محصول بعدی شد. در این تاریخ کاشت نیز همانند کشت زود، کشت نشایی تأثیر معنیداری بر مقدار عملکرد (از 444 تا 452 گرم بر مترمربع) و نیاز آبی (299 تا 308 متر) نداشت. در تاریخ کاشت دیر نیز کشت بذری تا اول آذرماه قابل برداشت نبود، ولی کشت نشایی با چهار اندازه گیاهچه بین یک تا پنج روز موجب زودرسی نسبت به کشت بذری شد. در این تاریخ کاشت، کشت نشایی تأثیر معنیداری بر مقدار عملکرد (361 تا 441 گرم در مترمربع) داشت ولی میزان نیاز آبیاری خالص (271 تا 300 میلی‌متر) تحت تأثیر کشت نشایی قرار نگرفت. نتیجه‌گیری شد که کشت نشایی موجب کاهش نیاز آبیاری نمیشود، در تاریخ کاشت زود باعث افزایش عملکرد نمیشود، ولی تاریخ کاشتهای 1 و 15 تیرماه که کشت بذری قبل از اول آذرماه قابل‌برداشت نیست، کشت پنبه را ممکن می‌سازد. در تاریخ کاشت 30 تیرماه کشت بذری و نشایی هر دو موجب اختلال در کشت محصول بعدی می‌شوند و قابل‌استفاده نیستند. در هیچ‌یک از تاریخ‌های کاشت، کشت نشایی به‌دلیل هزینه زیاد آن، به لحاظ اقتصادی قابل‌توصیه نیست.