نوشین درخشان؛ حسین علایی؛ روح اله صابری ریسه؛ ابراهیم صداقتی؛ اصغر رحیمی
چکیده
شوری می‌تواند مانع جذب یون‌های معدنی خاک به‌علت اثر منفی یون سدیم و به‌هم‌خوردن تعادل یونی شود، اما استفاده از ترکیبات زیستی تریکودرما می‌تواند سبب بهبود رشد در شرایط تنش شوری شود. بهمنظور بررسی اثر چهار استرین تریکودرما مقاوم به شوری بر شاخصهای رویشی و جذب عناصر معدنی گیاهچه‌های بادمجان در شرایط تنش آزمایشی به‌صورت ...
بیشتر
شوری می‌تواند مانع جذب یون‌های معدنی خاک به‌علت اثر منفی یون سدیم و به‌هم‌خوردن تعادل یونی شود، اما استفاده از ترکیبات زیستی تریکودرما می‌تواند سبب بهبود رشد در شرایط تنش شوری شود. بهمنظور بررسی اثر چهار استرین تریکودرما مقاوم به شوری بر شاخصهای رویشی و جذب عناصر معدنی گیاهچه‌های بادمجان در شرایط تنش آزمایشی به‌صورت فاکتوریل، در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه ولی‌عصر(عج) رفسنجان در سال زراعی 1396-1395 انجام گرفت. عامل اول شوری در چهار سطح شاهد و غلظت‌های هشت، 12 و 16 دسیزیمنس بر متر و عامل دوم در پنج سطح تریکودرما Trichoderma aureoviride (T148-2, T189-4)،T. virens (T145, T133-1) و شاهد بود. نتایج نشان داد که تحت تأثیر تنش شوری کاهش چشم‌گیری در شاخصهای رویشی مشاهده شد. در بالاترین سطح شوری به‌طور میانگین وزن خشک ریشه و اندام هوایی به‌ترتیب 50 و72 درصد و برای قطر ساقه و ارتفاع گیاهچه کاهش 20 درصدی نسبت به شاهد مشاهده شد. ولی مایه‌زنی با تریکودرما این شاخص‌ها را بهبود بخشید که موجب افزایش 6/1 برابری وزن خشک ریشه (T142-8)، 7/2 برابر وزن خشک اندام هوایی (T133-1) و 3/1 برابر ارتفاع گیاهچه (T189-4) نسبت به شاهد شدند. بیشترین افزایش قطر در استرین T142-8 به میزان 38 درصد مشاهده شد. استفاده از تریکودرما منجر به تغییرات معنیدار در محتوای قند، سدیم، پتاسیم و کلسیم نیز شد. نتایج نشان داد که استرین‌های تریکودرما می‌توانند عامل زیستی مناسبی جهت افزایش تحمل در سطوح بالای تنش شوری و بهبود شاخصهای رویشی گیاهچه‌های بادمجان باشند.
معصومه شنوایی زارع؛ محمد آرمین؛ حمید مروی
چکیده
امروزه استفاده از تعدیلکنندههای تنش به‌عنوان یک راه‌کار مفید و کمهزینه برای کاهش اثرات تنش‌های محیطی مورد توجه پژوهش‌گران قرار گرفته است. بهمنظور بررسی اثر نوع تعدیل‌کننده مصرفی بر عملکرد و اجزای عملکرد پنبه در شرایط شور در دو تاریخ کشت متفاوت، آزمایشی به‌صورت کرت‌های یک‌بار خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی ...
بیشتر
امروزه استفاده از تعدیلکنندههای تنش به‌عنوان یک راه‌کار مفید و کمهزینه برای کاهش اثرات تنش‌های محیطی مورد توجه پژوهش‌گران قرار گرفته است. بهمنظور بررسی اثر نوع تعدیل‌کننده مصرفی بر عملکرد و اجزای عملکرد پنبه در شرایط شور در دو تاریخ کشت متفاوت، آزمایشی به‌صورت کرت‌های یک‌بار خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دانشگاه آزاد اسلامی واحد سبزوار در دو سال 1397 و 1398 انجام شد. فاکتورهای موردبررسی تاریخ کاشت (کشت رایج و تأخیری) به‌عنوان کرت اصلی و نوع تعدیل‌کننده تنش (شاهد، سالیسیلیکاسید mM4 و 2، گلایسین بتائین mM 100 و 50 و سدیم نیتروپروساید μM 200 و 100) به‌عنوان کرت فرعی بودند. بالاترین تعداد غوزه در بوته در سال اول با محلولپاشی سالیسیلیکاسید mM2 (1/10) و در سال دوم با محلولپاشی سالیسیلیکاسید mM4 (58/7) بهدست آمد. درحالی‌که در کشت رایج محلولپاشی با سالیسیلیکاسید mM4 سبب افزایش عملکرد وش (6/45 درصد) شد، اما در کشت تأخیری عملکرد وش واکنشی به نوع تعدیل‌کننده نشان نداد. در سال اول محلولپاشی با سدیم نیتروپروساید μM100 هم در کشت رایج و هم در کشت تأخیری بالاترین عملکرد الیاف را داشت، اما در سال دوم محلولپاشی با سالیسیلیکاسید mM2 عملکرد الیاف بیشتری را تولید کرد. در مجموع نتایج این آزمایش نشان داد بیشترین عملکرد وش در پنبه در شرایط شور در کشت رایج و محلولپاشی سالیسیلیکاسید mM4 بهدست میآید.
فائزه حیدری؛ جلال[ جلیلیان؛ اسماعیل قلی نژاد
چکیده
این آزمایش با هدف بررسی تعدیل اثرات منفی تنش شوری با برگپاشی کودهای نانو، به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 1397 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ارومیه به‌صورت گلدانی اجرا شد. فاکتور اول تنش شوری با آب دریاچه ارومیه در سه سطح (صفر، 16 و 32 دسیزیمنس بر متر) و فاکتور دوم نانوکود در پنج سطح (کلسیم، سیلیسیوم، ...
بیشتر
این آزمایش با هدف بررسی تعدیل اثرات منفی تنش شوری با برگپاشی کودهای نانو، به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 1397 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ارومیه به‌صورت گلدانی اجرا شد. فاکتور اول تنش شوری با آب دریاچه ارومیه در سه سطح (صفر، 16 و 32 دسیزیمنس بر متر) و فاکتور دوم نانوکود در پنج سطح (کلسیم، سیلیسیوم، روی، پتاسیم و شاهد (بدون برگپاشی) بود. نتایج نشان داد تنش شوری باعث ایجاد آثار منفی بر کلیه صفات مؤثر بر رشد کینوا شد بیشترین میزان کاهش صفات در تنش شوری 32 دسیزیمنس بر متر مشاهده شد. به‌طوری‌که تنش شوری 32 و 16 دسیزیمنس بر متر در مقایسه با شاهد به‌ترتیب صفات ارتفاع بوته (20 و 17 درصد)، تعداد گل‌آذین (48 و 36)، حجم ریشه (44 و 40 درصد)، طول ریشه اصلی (41 و 23 درصد)، وزن خشک ریشه (68 و 30 درصد)، محتوای نسبی آب برگ (26 و 13 درصد)، شاخص کلروفیل (15 و 7 درصد) و وزن 1000 دانه (31 و 23 درصد) را کاهش داد، ولی باعث افزایش نشت یونی به میزان 14 و شش درصد شد. برگپاشی با نانوکودها در مقایسه با شاهد، عملکرد، اجزای عملکرد و صفات مورفولوژیک را افزایش داد. بیشترین عملکرد دانه در شرایط مطلوب و تنش شوری شدید (32 دسیزیمنس بر متر) به‌ترتیب از برگپاشی نانوکود روی و سیلیسیوم بهدست آمد. در شرایط تنش شوری شدید، برگپاشی با نانوکود سیلیسیوم در مقایسه با عدم برگپاشی، وزن خشک گل‌آذین، وزن خشک کل و عملکرد دانه را به‌ترتیب 35، 16 و 43 درصد افزایش داد و باعث تعدیل اثرات تنش شوری گردید. برگپاشی با نانوکودها با افزایش کلروفیل، محتوای نسبی آب برگ و بهبود خصوصیات ریشه، سبب افزایش عملکرد و اجزای عملکرد دانه کینوا گردید. لذا به‌نظر میرسد جهت بهبود عملکرد گیاه کینوا بهویژه در شرایط تنش شوری، برگپاشی نانوکودها بهویژه نانو کود سیلیسیوم مناسب باشد.
علی مومن پور؛ داود بخشی؛ علی ایمانی
چکیده
ترکیب پایه و پیوندک و سطح شوری می‌تواند واکنش‌های بیوشیمیایی بادام را در شرایط تنش شوری تحت تأثیر قرار دهد. به منظور ارزیابی اثر تنش شوری بر تغییرات بیوشیمیایی تعدادی از ژنوتیپ‌های بادام، آزمایشی با دو عامل ژنوتیپ در 4 سطح (’شاهرود 12‘، ’تونو‘ و ژنوتیپ’16-1‘ پیوند شده روی پایه GF677 و پایه GF677 (بدون پیوند)) و شوری آب آبیاری ...
بیشتر
ترکیب پایه و پیوندک و سطح شوری می‌تواند واکنش‌های بیوشیمیایی بادام را در شرایط تنش شوری تحت تأثیر قرار دهد. به منظور ارزیابی اثر تنش شوری بر تغییرات بیوشیمیایی تعدادی از ژنوتیپ‌های بادام، آزمایشی با دو عامل ژنوتیپ در 4 سطح (’شاهرود 12‘، ’تونو‘ و ژنوتیپ’16-1‘ پیوند شده روی پایه GF677 و پایه GF677 (بدون پیوند)) و شوری آب آبیاری در پنج سطح (غلظت‌های 0، 2/1، 4/2، 6/3 و 8/4 گرم در لیتر کلرید سدیم به ترتیب با هدایت الکتریکی 5/0، 5/2، 9/4، 3/7 و 8/9 دسیزیمنس بر متر)، انجام شد. نتایج نشان داد، محتوی پراکسید هیدروژن، مالون دی‌آلدئید و سایر آلدئیدها، با افزایش غلظت نمک تا سطح شوری 8/4 گرم در لیتر در تمامی ژنوتیپ‌های مطالعه شده، افزایش یافتند. محتوی فنل کل، ظرفیت آنتی اکسیدانی، قندهای محلول، پرولین، پروتئین محلول کل، فعالیت آنزیم‌های کاتالاز، گایاکول پراکسیداز و آسکوربات پراکسیداز در تمامی ژنوتیپ‌های مطالعه شده، ابتدا با افزایش غلظت نمک، افزایش و سپس با افزایش بیشتر سطح شوری، مقدار آنها کاهش یافت. در مجموع، بیشترین محتوی پروتئین محلول کل، فعالیت آنزیم‌های کاتالاز، گایاکول پراکسیداز و آسکوربات پراکسیداز در سطح شوری 6/3 گرم در لیتر و بیشترین محتوی فنل کل، ظرفیت آنتی اکسیدانی، قندهای محلول و پرولین در سطح شوری 8/4 گرم در لیتر و کمترین محتوی پراکسید هیدروژن، مالون دی‌آلدئید، سایر آلدئیدها و قندهای نامحلول در دو سطوح شوری 6/3 و 8/4 گرم در لیتر در رقم ’شاهرود 12‘، مشاهده شد. از میان ژنوتیپ‌های مورد مطالعه، رقم ’شاهرود 12‘، به عنوان متحمل‌ترین رقم به شوری تشخیص داده شد.
محسن سیلسپور؛ احمد گلچین؛ محمود رضا روزبان
چکیده
به منظور ارزیابی اثرات تنش شوری بر ویژگیهای رشدی دو رقم زیتون ‘زردʻ و ‘میشنʻ، آزمایشی طی سالهای 94-1393 با پنج سطح شوری کلرید سدیم (صفر، 4، 8، 12 و 16 دسیزیمنس بر متر) در محیط کشت بدون خاک در گلخانه پژوهشی مرکز تحقیقات کشاوزی و منابع طبیعی استان تهران انجام گردید. در این آزمایش، اثر شوری بر کلیه صفات رشدی در هر دو رقم مورد مقایسه، ...
بیشتر
به منظور ارزیابی اثرات تنش شوری بر ویژگیهای رشدی دو رقم زیتون ‘زردʻ و ‘میشنʻ، آزمایشی طی سالهای 94-1393 با پنج سطح شوری کلرید سدیم (صفر، 4، 8، 12 و 16 دسیزیمنس بر متر) در محیط کشت بدون خاک در گلخانه پژوهشی مرکز تحقیقات کشاوزی و منابع طبیعی استان تهران انجام گردید. در این آزمایش، اثر شوری بر کلیه صفات رشدی در هر دو رقم مورد مقایسه، معنیدار بود، به گونهای که وزن خشک اندام هوایی و ریشه، نسبت وزن خشک اندام هوایی به ریشه، طول شاخساره، فاصله میان گره، سطح برگ، سبزینه برگ، تعداد برگ، محتوای نسبی آب برگ، شاخص تحمل به شوری شاخساره و ریشه، به طور معنیداری کاهش یافت. ضمن آن که کاهش صفات فوق در رقم ‘زردʻ بیشتر بود و این رقم بیشتر تحت تأثیر شوری قرار گرفت. وزن خشک ساقه، برگ و ریشه در سطح شوری 16 دسیزیمنس بر متر، به‌ترتیب 80، 80 و 69 درصد نسبت به تیمار شاهد کاهش معنیدار نشان دادند. با افزایش سطح شوری، غلظت سدیم و نسبت سدیم به پتاسیم در برگ هر دو رقم افزایش و غلظت پتاسیم کاهش یافت. افزایش سدیم و کاهش پتاسیم برگ در رقم ʻزردʻ بیشتر بود. وزن خشک اندام هوایی نیز تحت تأثیر غلظت سدیم و پتاسیم برگ قرار گرفت، به گونهای که همبستگی معنیداری بین وزن خشک اندامهوایی با غلظت سدیم برگ، غلظت پتاسیم برگ و نسبت سدیم به پتاسیم برگ مشاهده گردید. با ارزیابی شاخصهای فوق نتیجه‌گیری شد که رقم ‘میشنʻ در مقایسه با رقم ‘زردʻ تحمل بیشتری نسبت به شوری دارد.
محمدرضا زارع بوانی؛ غلامعلی پیوست؛ محمود قاسم نژاد؛ اکبر فرقانی
چکیده
بهمنظور مقایسۀ ارقام مختلف فلفل از نظر تحمل به شوری در مرحلۀ گیاهچه و شناسایی شاخص مناسب برای ارزیابی تحمل به شوری فلفل در این دوره، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایۀ بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سیستم هیدروپونیک در سال 1392 در محل گلخانۀ تحقیقاتی دانشکدۀ علوم کشاورزی دانشگاه گیلان به اجرا در آمد. دو سطح شوری (صفر ...
بیشتر
بهمنظور مقایسۀ ارقام مختلف فلفل از نظر تحمل به شوری در مرحلۀ گیاهچه و شناسایی شاخص مناسب برای ارزیابی تحمل به شوری فلفل در این دوره، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایۀ بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سیستم هیدروپونیک در سال 1392 در محل گلخانۀ تحقیقاتی دانشکدۀ علوم کشاورزی دانشگاه گیلان به اجرا در آمد. دو سطح شوری (صفر و 100 میلیمولار کلرید سدیم)، عامل اول؛ و 26 رقم فلفل، عامل دوم درنظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که بین ارقام از لحاظ همۀ شاخصهای مطالعهشده اختلاف معناداری وجود داشت. تنش شوری سبب کاهش همۀ شاخص‌ها بهجز درصد مادۀ خشک کل و مقدار سدیم شاخساره شد. افزایش سدیم با کاهش مدار پتاسیم، کلسیم و شاخصهای رشدی همراه بود. نتایج نشان داد که مقدار سدیم با شاخصهای رشدی، نسبت پتاسیم به سدیم و نسبت کلسیم به سدیم در همۀ ارقام همبستگی منفی و معناداری داشت. در مجموع از بین ارقام بررسیشده، ارقام ‘پارامو’، ‘افستس’ و ‘اسپادی’، متحمل‌ترین ارقام فلفل شناخته شدند. براساس نتایج، شاخصهایی نظیر مقدار سدیم شاخساره و شاخص تحمل به تنش می‌توانند در غربالگری ارقام متحمل به تنش شوری در فلفل بهکار روند.
علی مومن پور؛ داود بخشی؛ علی ایمانی؛ حامد رضایی
چکیده
بهمنظور ارزیابی اثر تنش شوری بر خصوصیات رویشی و غلظت عناصر غذایی در برگ و ریشه‌های تعدادی از ژنوتیپ‌های بادام، آزمایشی با دو عامل ژنوتیپ در چهار سطح شامل ‘شاهرود 12’، ‘تونو’ و ژنوتیپ ’16-1‘ پیوندشده روی پایۀ GF677و پایۀ GF677 و شوری آب آبیاری در پنج سطح شامل غلظت‌های صفر، 2/1، 4/2، 6/3 و 8/4 گرم در لیتر کلرید سدیم (به‌ترتیب با ...
بیشتر
بهمنظور ارزیابی اثر تنش شوری بر خصوصیات رویشی و غلظت عناصر غذایی در برگ و ریشه‌های تعدادی از ژنوتیپ‌های بادام، آزمایشی با دو عامل ژنوتیپ در چهار سطح شامل ‘شاهرود 12’، ‘تونو’ و ژنوتیپ ’16-1‘ پیوندشده روی پایۀ GF677و پایۀ GF677 و شوری آب آبیاری در پنج سطح شامل غلظت‌های صفر، 2/1، 4/2، 6/3 و 8/4 گرم در لیتر کلرید سدیم (به‌ترتیب با هدایت الکتریکی 5/0، 5/2، 9/4، 3/7 و 8/9 دسیزیمنس بر متر) در گلخانۀ تحقیقاتی مؤسسۀ اصلاح و تهیۀ نهال و بذر در سال 1392 انجام گرفت. با اعمال تنش شوری و افزایش غلظت آن، میزان قطر پیوندک، ارتفاع پیوندک، تعداد برگ تولیدی و درصد برگ‌های سبز، کاهش و درصد برگ‌های نکروزه و ریزش‌یافته افزایش یافتند. بررسی غلظت عناصر غذایی در برگ و ریشه نشان داد که در همة ژنوتیپ‌ها، بیشترین میزان کلر (94/4 درصد) و سدیم (12/2 درصد)، نسبت سدیم/پتاسیم (03/2)، سدیم/کلسیم (92/1)، سدیم/منیزیم (81/6)، سدیم/فسفر (07/14) و کمترین کلسیم (06/1 درصد)، منیزیم (33/0 درصد)، فسفر (146/0 درصد)، روی (7/32 قسمت در میلیون) و مس (33/9 قسمت در میلیون) برگ، در تیمار 8/9 دسیزیمنس بر متر کلرید سدیم مشاهده شد. نوع پیوندک در ممانعت از جذب سدیم و کلر توسط ریشه و انتقال آن به قسمت هوایی مؤثر است. ‘شاهرود 12’ در همة سطوح شوری، دارای کمترین مقدار کلر و سدیم و کمترین نسبت سدیم/پتاسیم، سدیم/کلسیم، سدیم/منیزیم و سدیم/ فسفر و نیز بیشترین نسبت کلر/سدیم بود. همچنین این رقم توانست در سطوح بالای شوری (3/7 دسیزیمنس بر متر)، از طریق افزایش پتاسیم (65/1 درصد)، مس (62/9 قسمت در میلیون)، آهن (30/22 قسمت در میلیون) و روی (45/50 قسمت در میلیون) بیشتر از دیگر ژنوتیپ‌های مورد بررسی، با تأثیرات مخرب سدیم مقابله کند. رقم ‘شاهرود 12’ متحمل‌ترین رقم به شوری در بین تیمارها بود.
مهسا زارعی؛ محمود رضا تدین؛ علی تدین
چکیده
پژوهشی مزرعه‌ای به منظور بررسی اجزای عملکرد و درصد روغن گیاه شاهدانهتحت تیمارهای مختلف کود زیستی و شرایط آب و خاک شور انجام گرفت. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در منطقة شمال‌شرق شهر اصفهان در سال ١٣٩١ اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل سه اکوتیپ شاهدانة ‘اصفهان’، ‘ شیراز’ و ‘مشهد’ به‌عنوان ...
بیشتر
پژوهشی مزرعه‌ای به منظور بررسی اجزای عملکرد و درصد روغن گیاه شاهدانهتحت تیمارهای مختلف کود زیستی و شرایط آب و خاک شور انجام گرفت. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در منطقة شمال‌شرق شهر اصفهان در سال ١٣٩١ اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل سه اکوتیپ شاهدانة ‘اصفهان’، ‘ شیراز’ و ‘مشهد’ به‌عنوان فاکتور اول و تیمار کود زیستی شامل نیتروکسین، سوپرنیتروپلاس، بیوسولفور، مایکوریزا گونة گلوموس موسه‌آ[1] و شاهد (بدون کود) به عنوان فاکتور دوم انجام شد که در شرایط تنش شوری آب و خاک مزرعه قرار گرفت. صفات اندازه‌گیری شده شامل تعداد دانه در بوته، وزن هزاردانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت و درصد روغن بود. نتایج آزمایش نشان داد که بیشترین عملکرد دانه و شاخص برداشت مربوط به تیمار مایکوریزا و کمترین آن مربوط به شاهد بود. همچنین، مایکوریزا بیشترین عملکرد بیولوژیکی را نشان داد و سایر تیمارها از این لحاظ تفاوت معناداری نداشتند. وزن هزاردانه تحت تأثیر هیچ کدام از تیمارهای کودی قرارنگرفت، ولی اکوتیپ‌های ‘مشهد’ و ‘شیراز’ بیشترین (33/13 گرم) و اکوتیپ ‘اصفهان’ کمترین (8/7 گرم) وزن هزاردانه را نشان داد. هر چهار تیمار کودی (به طور میانگین 2/29 درصد) موجب افزایش معنادار درصد روغن نسبت به شاهد (5/26 درصد) شد، ولی تفاوت چندانی در بین تیمارهای کودی مشاهده نشد. اکوتیپ ‘اصفهان’ تحت تیمارهای بیوسولفور و مایکوریزا با میانگین 800 دانه در بوته بیشترین و اکوتیپ‌های ‘مشهد’ و ‘شیراز’ تحت تیمار شاهد با میانگین 76 کمترین تعداد دانه در بوته را داشتند. [1]. Glomusmosseae
معصومه پوراسماعیل؛ جلال رستگار؛ مهدی زنگی آبادی
چکیده
در تحقیق حاضر، تحمل شوری برخی ژنوتیپ‌های نخود تیپ ‘کابلی’ در مرحلة رشد رویشی با کاربرد تیمارهای 7/1، 5/4 و 5/6 دسیزیمنس بر متر نمک کلریدسدیم بررسی شد. تیمارهای شوری با افزایش نمک کلریدسدیم به محلول هوگلند 2/1 تهیه شد که به‌عنوان تیمار شاهد درنظر گرفته شده بود. این آزمایش در قالب طرح کرت‌های خردشده به اجرا درآمد. فاکتور اصلی در این ...
بیشتر
در تحقیق حاضر، تحمل شوری برخی ژنوتیپ‌های نخود تیپ ‘کابلی’ در مرحلة رشد رویشی با کاربرد تیمارهای 7/1، 5/4 و 5/6 دسیزیمنس بر متر نمک کلریدسدیم بررسی شد. تیمارهای شوری با افزایش نمک کلریدسدیم به محلول هوگلند 2/1 تهیه شد که به‌عنوان تیمار شاهد درنظر گرفته شده بود. این آزمایش در قالب طرح کرت‌های خردشده به اجرا درآمد. فاکتور اصلی در این آزمایش تیمار شوری و فاکتور فرعی ژنوتیپ‌های انتخابی بود. تیماردهی به مدت چهل روز دنبال شد. از صفاتی نظیر طول ساقه، سطح برگ، محتوای کلروفیل نسبی و نسبت تولید زیست‌توده یادداشت‌برداری به‌عمل آمد. نمونه‌های مختلف عکس‌العمل متفاوتی به غلظت‌های مختلف شوری نشان دادند. رتبه‌بندی ژنوتیپ‌ها براساس میزان تولید زیست‌تودة رویشی تحت تیمارهای شوری در مقایسه با تیمار شاهد و محاسبة شاخصهای تحمل تنش نشان داد که نمونه‌های 5620، 5941،6364، 6142، 5280، 6356 و 5843 و رقم ‘هاشم’ بیشترین مقدار شاخصهای تحمل تنش را دارایند. نمونة 6142 بهترین نمونه از نظر تحمل شوری در مرحلة رشد رویشی در تیمار 5/6 دسیزیمنس نمک کلریدسدیم بود. کاشت نمونه‌ها در مزرعة تحقیقاتی در ایستگاه فیض‌آباد نیشابور با هدایت الکتریکی عصارة اشباع خاک 8/9 دسیزیمنس بر متر که عموماً تحت تأثیر یون‌های سدیم و کلر بود، آسیب شدیدی را به تمامی نمونه‌ها وارد ساخت، به‌طوری که پس از شصت روز از زمان کاشت، تمامی نمونه‌ها از بین رفت. علت این آسیب شدید به دلیل شوری بالای خاک منطقة آزمایش از حد آستانة تحمل این نمونه‌ها بود.
علی اکبر قاسمی؛ حسن حمیدی؛ جابر آروس؛ علی معصومی
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیرات توأم تنش شوری حاصل از کلرید سدیم و کلرید کلسیم و دما بر خصوصیات جوانه‌زنی گیاه دارویی زوفا (Hyssopus officinalis)، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل بر پایة طرح کاملاً تصادفی با پتانسیل‌های مختلف اسمزی (صفر، 3-، 6- و 9- بار) در دماهای متفاوت، 20، 25، 30 و 35 درجة سانتی‌گراد، با سه تکرار در آزمایشگاه مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیرات توأم تنش شوری حاصل از کلرید سدیم و کلرید کلسیم و دما بر خصوصیات جوانه‌زنی گیاه دارویی زوفا (Hyssopus officinalis)، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل بر پایة طرح کاملاً تصادفی با پتانسیل‌های مختلف اسمزی (صفر، 3-، 6- و 9- بار) در دماهای متفاوت، 20، 25، 30 و 35 درجة سانتی‌گراد، با سه تکرار در آزمایشگاه مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی، در سال 1389، انجام شد. در این تحقیق صفات درصد و سرعت جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه و ساقه‌چه، نسبت طول ریشه‌چه به ساقه‌چه و بنیة بذر اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد اثر سطوح مختلف نمک، پتانسیل اسمزی و دما بر همة صفات مورد مطالعه بسیار معنیدار شد. مقایسة میانگین‌ها برای صفات درصد و سرعت جوانه‌زنی نشان داد که نمک کلرید کلسیم به‌ترتیب با 63 درصد و 11/7 نسبت به کلرید سدیم با 50 درصد و 70/1 اختلاف معنیداری داشت. بالاترین درصد و سرعت جوانه‌زنی در تیمار کلرید کلسیم و پتانسیل اسمزی 3- بار با دمای 25 درجة سانتی‌گراد مشاهده شد. بیشترین طول ریشه‌چه و بنیة بذر نیز در تیمار کلرید کلسیم و پتانسیل اسمزی 3- بار با دمای 20 درجة سانتی‌گراد مشاهده شد. بیشترین طول ساقه‌چه در تیمارهای کلرید سدیم و کلرید کلسیم با پتانسیل اسمزی شاهد (آب مقطر) و دمای 30 درجة سانتی‌گراد وجود داشت. به‌طور کلی با افزایش پتانسیل اسمزی و نیز دمای بالاتر از 30 درجة سانتی‌گراد همة صفات در هر دو محلول نمک به‌طور معنیداری کاهش یافت. با وجود این اثرات سوء، افزایش دماهای بالا در نمک کلرید سدیم به مراتب بیشتر از کلرید کلسیم بود. بررسی پاسخ گیاه زوفا به سطوح مختلف تنش شوری و دما در مرحلة جوانه‌زنی، کشاورزان را در استقرار و تولید مطلوب آن یاری خواهد کرد.
امیر هوشنگ جلالی؛ پیمان جعفری
چکیده
به منظور بررسی تأثیر پتاسیم بر عملکرد و اجزای عملکرد سه رقم هندوانه (Citrullus lanatus (Thunb.) Matsum and Nakai) در شرایط شوری آب و خاک (به ترتیب 3/6 و 4/8 دسی زیمنس بر متر)، پژوهشی با استفاده از آزمایش کرت های خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقاتی شهرستان اردستان واقع در استان اصفهان طی سال های 1386 و 1387 انجام شد. سه رقم هندوانه ...
بیشتر
به منظور بررسی تأثیر پتاسیم بر عملکرد و اجزای عملکرد سه رقم هندوانه (Citrullus lanatus (Thunb.) Matsum and Nakai) در شرایط شوری آب و خاک (به ترتیب 3/6 و 4/8 دسی زیمنس بر متر)، پژوهشی با استفاده از آزمایش کرت های خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقاتی شهرستان اردستان واقع در استان اصفهان طی سال های 1386 و 1387 انجام شد. سه رقم هندوانه شامل ‘شوگر بیبی’، ‘چارلستون گری’ و ‘محبوبی’، کرت های اصلی و چهار سطح کود پتاسیم شامل صفر، 50، 100 و 150 کیلوگرم در هکتار کرت های فرعی را تشکیل دادند. مصرف کود پتاسیم در مقادیر دو و سه برابر نسبت به شرایط معمول (بدون تنش شوری)، به ترتیب موجب 8/24 و 5/18 درصد افزایش عملکرد در دو رقم ‘چارلستون گری’ و ‘شوگر بیبی’ شد. بالاترین مقدار عملکرد 39112 کیلوگرم در هکتار با کاربرد 150 کیلوگرم پتاسیم در هکتار در رقم ‘چارلستون گری’ به دست آمد. در تمام مقادیر کاربرد پتاسیم، افزایش تعداد میوه در رقم ‘شوگر بیبی’ و وزن میوه در رقم ‘چارلستون گری’ از دلایل اصلی افزایش عملکرد در این دو رقم محسوب می‌شدند. با افزایش استفاده از کود پتاسیم، نسبت سدیم به پتاسیم در برگ‌ها از 61/0 به 33/0 و در ساقه‌ها از 81/0 به 4/0 کاهش یافت. نتایج پژوهش حاضر نشان داد در شرایط تنش شوری، استفاده بیشتر از کود پتاسیم می‌تواند اثرات مضر شوری را کاهش دهد و عملکرد هندوانه را بهبود بخشد.
داود افیونی؛ علی رضا مرجوی
دوره 11، شماره 2 ، آبان 1388، ، صفحه 1-10
چکیده
به منظور تعیین تحمل به افزایش شوری آب آبیاری شش رقم گندم نان (Triticum aestivum L.)، اثر سه سطح شوری آب آبیاری (چهار، هشت و 12 دسی زیمنس بر متر) بر ارقام پیشتاز، شیراز، مهدوی، مرودشت، کویر و روشن در ایستگاه رودشت اصفهان، در دو سال زراعی 79-1378 و 81-1380 طی آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار مورد مطالعه قرار گرفت. ...
بیشتر
به منظور تعیین تحمل به افزایش شوری آب آبیاری شش رقم گندم نان (Triticum aestivum L.)، اثر سه سطح شوری آب آبیاری (چهار، هشت و 12 دسی زیمنس بر متر) بر ارقام پیشتاز، شیراز، مهدوی، مرودشت، کویر و روشن در ایستگاه رودشت اصفهان، در دو سال زراعی 79-1378 و 81-1380 طی آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار مورد مطالعه قرار گرفت. کرت‌های اصلی به سه سطح شوری آب آبیاری (شامل چهار، هشت و 12 دسی زیمنس بر متر) و کرت‌های فرعی به شش رقم گندم (پیشتاز، شیراز، مهدوی، مرودشت، کویر و روشن) اختصاص یافت. افزایش شوری باعث کاهش عملکرد دانه، تعداد سنبله در مترمربع، تعداد روز تا رسیدگی فیزیولوژیکی، ارتفاع بوته و طول دوره پر شدن دانه گردید. کاهش عملکرد دانه دو رقم روشن و شیراز در تیمار 12 دسی زیمنس بر متر به ترتیب کمترین مقدار و میزان عملکرد دانه آنها به ترتیب با 3987 و 3607 کیلوگرم در هکتار، بیشترین مقدار بود. در این آزمایش، رقم روشن با داشتن بیشترین میانگین حسابی، میانگین هندسی بهره وری و شاخص تحمل به تنش (به ترتیب 4257، 4248 و 20/1) و کمترین مقادیر شاخص تحمل و شاخص حساسیت به تنش (به ترتیب 539 و 66/0)، متحمل‌ترین رقم نسبت به تنش تعیین شد. براساس این شاخص ها، مرودشت حساس‌ترین رقم به افزایش شوری آب آبیاری تشخیص داده شد.