احمد زارع؛ آیدین خدایی جوقان؛ زینب خضری پور
چکیده
به‌منظور پاسخ گیاه چیا به دما، تنشهای غیر زنده (شوری و خشکی) سه آزمایش جداگانه بر مبنای طرح کاملاً تصادفی در آزمایشگاه دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان در چهار تکرار در سال 1397 انجام شد. دما شامل (5، 10، 15، 20، 25، 30، 35، 40 و 45 درجه سلسیوس)، شوری (صفر، 50، 100، 150، 200، 250، 300، 350 و 400 میلیمولار) و تنش خشکی (2، 0/0-، 4/0-، 6/0-، 8/0-، 1/- و 2/1- و 4/1- ...
بیشتر
به‌منظور پاسخ گیاه چیا به دما، تنشهای غیر زنده (شوری و خشکی) سه آزمایش جداگانه بر مبنای طرح کاملاً تصادفی در آزمایشگاه دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان در چهار تکرار در سال 1397 انجام شد. دما شامل (5، 10، 15، 20، 25، 30، 35، 40 و 45 درجه سلسیوس)، شوری (صفر، 50، 100، 150، 200، 250، 300، 350 و 400 میلیمولار) و تنش خشکی (2، 0/0-، 4/0-، 6/0-، 8/0-، 1/- و 2/1- و 4/1- مگاپاسکال) در نظر گرفته شد. در پاسخ به دما، چیا در دامنه 10 تا 40 درجه سلسیوس قادر به جوانه‌زنی بود. دمای پایه (Tb)، دمای مطلوب جوانه‌زنی (To) و دمای سقف (Tc) به‌ترتیب 6، 28 و 44 درجه سلسیوس پیشبینی شد. در پاسخ به شوری، درصد جوانه‌زنی و سرعت جوانه‌زنی کاهش و در سطح شوری 400 میلیمولار جوانه‌زنی کاملاً متوقف شد. شوری مورد نیاز برای کاهش 50 درصد (پارامتر X50) صفات درصد جوانه‌زنی و سرعت جوانه‌زنی 349 و 236 میلیمولار به‌دست آمد. کاهش 50 درصد صفات درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی در تیمار تنش خشکی در سطح 92/0- و 79/0- مگاپاسکال مشاهده شد با توجه به پارامتر x50 چیا به تنش شوری و خشکی مقاوم می‌باشد. در شرایط خاکهای شور و تنش رطوبتی چیا میتواند برای کشت و کار به کشاورزان توصیه شود.
کمال سادات اسیلان
چکیده
هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثرات محلول‌پاشی سطوح مختلف سیلیکات کلسیم بر عملکرد و اجزاء عملکرد دو رقم از گیاه کلزا می‌باشد. بر همین اساس، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در مزارع تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس در سال زراعی 97-1396 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل 3 سطح تنش شوری (شاهد، شوری ...
بیشتر
هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثرات محلول‌پاشی سطوح مختلف سیلیکات کلسیم بر عملکرد و اجزاء عملکرد دو رقم از گیاه کلزا می‌باشد. بر همین اساس، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در مزارع تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس در سال زراعی 97-1396 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل 3 سطح تنش شوری (شاهد، شوری 5 و 10 دسی‌زیمنس بر متر) و دو سطح سیلیکات کلسیم (شاهد و محلول‌پاشی 8 کیلوگرم در هکتار) بودند. صفات وزن خشک گیاه، عملکرد دانه، اجزای عملکرد دانه، شاخص برداشت، عملکرد روغن و درصد روغن مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد محلول‌پاشی سیلیکات کلسیم، اثرات مثبتی بر صفات مورد بررسی در هر دو رقم زرفام و ساری‌گل داشت و سبب افزایش عملکرد در گیاه کلزا شد. از طرفی، مشاهده شد که رقم ساری‌گل در مقایسه با رقم زرفام، تعداد خورجین، تعداد دانه در خورجین، وزن هزار دانه، شاخص برداشت، درصد روغن، عملکرد روغن و شاخص سبزینگی بیشتری داشت ولی رقم زرفام دارای حداکثر وزن خشک گیاه بود. به‌علاوه، مشاهده شد که اعمال تنش شوری در سطوح 5 و 10 دسی‌زیمنس بر متر، اثر منفی بر تمامی صفات مورد بررسی داشت. به‌طور کلی، در پژوهش حاضر، تنش شوری سبب کاهش عملکرد و اجزای عملکرد کلزا شد و کاربرد سیلیکات کلسیم اثرات منفی ناشی از تنش شوری را در هر دو رقم زرفام و ساری‌گل کاهش داد و رقم ساری‌گل در مقایسه با رقم زرفام در اثر سیلیکات کلسیم مقاومت بیشتری نسبت به تنش شوری نشان داد.
طاهر سقلی؛ محمد اسماعیل امیری؛ علی ایمانی؛ حامد رضایی؛ علی مومن پور
چکیده
بادام حساسیت بالایی به تنش شوری دارد. انتخاب پایه و پیوندک مناسب یکی از راه‌های کاهش اثرات منفی تنش شوری می‌باشد. در این آزمایش، اثر تنش شوری بر برخی از صفات مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و جذب عناصر آهن، روی و سدیم بادام در قالب آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با دو فاکتور (ترکیب پایه و پیوندک در هشت سطح و تیمار شوری در پنج سطح) ...
بیشتر
بادام حساسیت بالایی به تنش شوری دارد. انتخاب پایه و پیوندک مناسب یکی از راه‌های کاهش اثرات منفی تنش شوری می‌باشد. در این آزمایش، اثر تنش شوری بر برخی از صفات مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و جذب عناصر آهن، روی و سدیم بادام در قالب آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با دو فاکتور (ترکیب پایه و پیوندک در هشت سطح و تیمار شوری در پنج سطح) و سه تکرار در سال 1396 در مؤسسه تحقیقات علوم باغبانی بررسی شد.نتایج نشان داد که با افزایش شوری از 3/0 تا هشت دسی‌زیمنس بر متر، بیشترین و کمترین درصد کاهش در وزن خشک ریشه به ترتیب در ترکیب شاهرود-12/تترا (8/37) و GN15 (5/14) مشاهده شد. کمترین و بیشترین درصد کاهش وزن خشک شاخه اصلی نیز به ترتیب در پایه شاهد بادام تلخ بذری (2/38) و ترکیب شاهرود-12/GN15 (9/47) مشاهده شد. بیشترین درصد نکروزگی در پایه شاهد بادام تلخ بذری (98/28) و کمترین مقدار آن نیز در ترکیب شاهرود-12/GF677 (9/9) رخ داد. کمترین و بیشترین درصد تغییر نشت الکترولیت‌ها در پایه شاهد GF677 (74/30) و GN15 (93/42) رخ داده است. بررسی سدیم نیز نشان داد که کمترین و بیشترین درصد تغییر به ترتیب در شاهرود-12 پیوند شده روی پایه GF677(2/51) و پایه شاهد بادام تلخ بذری (82) مشاهده شد. براساس نتایج، با افزایش تنش شوری میزان عناصر ریشه و برگ در ابتدا افزایش و سپس با افزایش بیشتر در شدت تنش، روندی کاهشی به خود گرفت. بر اساس نتایج حاصله، ترکیب شاهرود-12/GF677 متحمل‌ترین و ترکیب شاهرود-12/بادام تلخ بذری حساس‌ترین ترکیب به تنش شوری بود.
امید یونسی؛ علی مرادی
چکیده
تحقیق حاضر با هدف ارزیابی نقش قارچ میکوریزایی بر فعالیت آنتیاکسیدانی گندم تحت تنش شوری، در گلخانه دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، در سال 1390 انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی عبارت از سه سطح تنش شوری شامل شاهد (بدون تنش)، 60 و 120 میلیمولار نمک کلرید ...
بیشتر
تحقیق حاضر با هدف ارزیابی نقش قارچ میکوریزایی بر فعالیت آنتیاکسیدانی گندم تحت تنش شوری، در گلخانه دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، در سال 1390 انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی عبارت از سه سطح تنش شوری شامل شاهد (بدون تنش)، 60 و 120 میلیمولار نمک کلرید سدیم و دو سطح تلقیح میکوریزایی (تلقیح و عدم تلقیح قارچ میکوریزاییGlomusmosseae) بود. صفات مورد ارزیابی شامل طول ریشه و اندام هوایی، وزن خشک ریشه و اندام هوایی، درصد کلونیزاسیون ریشه و فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدان سوپراکسیددیسمیوتاز، کاتالاز و گایاکول پراکسیداز بود. نتایج حاصل نشاندهنده اثرات بازدارنده تنش شوری بر رشد گیاه گندم بود، به نحوی که با افزایش شدت تنش شوری طول و وزن خشک اندام هوایی و ریشه به میزان قابل ملاحظهای کاهش یافت. بهکارگیری تیمار میکوریزایی موجب بهبود رشد اندام هوایی و ریشه بوتههای گندم در شرایط تنش گردید. همچنین، تنش شوری موجب کاهش درصد کلونیزاسیون ریشه و افزایش فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدان مورد ارزیابی گردید. اعمال تیمار میکوریزایی نقش مؤثری در ارتقاء رشد و فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدان گندم به ویژه در شرایط تنش شوری داشت. هرچند اثر متقابل شوری و میکوریزا برای آنزیمهای کاتالاز و سوپراکسیددیسمیوتاز در ریشه و برای آنزیم گایاکول پراکسیداز در اندام هوایی و ریشه معنیدار نبود.
حسین منجزی؛ محمد رضا مرادی تلاوت؛ سید عطاء‌الله سیادت؛ احمد کوچک‌زاده؛ حسن حمدی
چکیده
به‌منظور تأثیر سطوح مختلف فیلترکیک نیشکر به‌همراه کود شیمیایی و کودهای زیستی بر عملکرد کلزا و ویژگی‌های خاک، آزمایشی در مزرعۀ پژوهشی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار طراحی و اجرا شد. ترکیبات مختلف فیلترکیک نیشکر و کودهای شیمیایی نیتروژن و فسفر در پنج سطح ...
بیشتر
به‌منظور تأثیر سطوح مختلف فیلترکیک نیشکر به‌همراه کود شیمیایی و کودهای زیستی بر عملکرد کلزا و ویژگی‌های خاک، آزمایشی در مزرعۀ پژوهشی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار طراحی و اجرا شد. ترکیبات مختلف فیلترکیک نیشکر و کودهای شیمیایی نیتروژن و فسفر در پنج سطح شامل A1: صددرصد فیلترکیک، A2: 75 درصد فیلترکیک و کود شیمیایی، A3: 50 درصد فیلترکیک و کود شیمیایی، A4: 25 درصد فیلترکیک و کود شیمیایی، A5: کود شیمیایی به‌عنوان فاکتور اول؛ و کودهای زیستی در دو سطح مصرف و عدم مصرف به‌عنوان فاکتور دوم بررسی شدند. در این آزمایش، از کودهای زیستی نیتروکسین و بارور-2 استفاده شد. کاربرد ترکیب فیلترکیک به‌علاوۀ کود شیمیایی و کودهای زیستی تأثیر معناداری بر درصد روغن دانه، درصد پروتئین دانه، عملکرد دانه، تعداد خورجین در متر مربع، تعداد دانه در خورجین و همچنین مواد آلی و شوری خاک داشتند. با افزایش مقدار مصرف فیلترکیک نسبت به کود شیمیایی درصد روغن، تعداد خورجین در متر مربع، شوری و مواد آلی خاک افزایش، ولی درصد پروتئین کاهش یافت. بیشترین عملکرد دانه از تلفیق متعادل فیلترکیک و کود شیمیایی حاصل شد. مصرف کود زیستی موجب افزایش تعداد خورجین در متر مربع و کاهش مادۀ آلی خاک شد. افزایش مصرف فیلترکیک سبب افزایش روغن و کاهش نیتروژن و نیترات دانه شد، درحالی‌که نسبت بیشتر کودهای شیمیایی نیتروژن و فسفر، درصد روغن دانه را کاهش و درصد نیترات و نیتروژن دانه را افزایش داد. کاربرد فیلترکیک نیشکر، مادۀ آلی و شوری خاک را نیز افزایش داد.
مهدی رضایی؛ عباس روحانی
چکیده
مقاومت روزنه‌ای نقش مهمی در تبادلات آبی گیاه و میزان فتوسنتز در شرایط تنش دارد و یکی از پارامترهای کلیدی در بسیاری از مدل‌های اکولوژیکی و بیولوژیکی است. در این پژوهش، مقادیر بهینة پارامترهای مؤثر بر مقاومت روزنه‌ای زیتون براساس دست‌یابی به حداکثر مقاومت روزنه‌ای تعیین شد. سطوح شوری (0، 25، 50 و 100 میلی‌مول در لیتر کلرید سدیم)، ...
بیشتر
مقاومت روزنه‌ای نقش مهمی در تبادلات آبی گیاه و میزان فتوسنتز در شرایط تنش دارد و یکی از پارامترهای کلیدی در بسیاری از مدل‌های اکولوژیکی و بیولوژیکی است. در این پژوهش، مقادیر بهینة پارامترهای مؤثر بر مقاومت روزنه‌ای زیتون براساس دست‌یابی به حداکثر مقاومت روزنه‌ای تعیین شد. سطوح شوری (0، 25، 50 و 100 میلی‌مول در لیتر کلرید سدیم)، درصد عناصر برگ (کلر، سدیم، پتاسیم، کلسیم، فسفر، منیزیم)، نسبت K/Na، وزن تر برگ (mg)، سطح برگ (cm2)، میزان آب نسبی برگ (درصد) و نسبت سطح برگ (cm2/g) به‌عنوان پارامترهای مؤثر بر مقاومت روزنه‌ای زیتون در نظر گرفته شد. مقاومت روزنه‌ای با استفاده از مدل شبکة عصبی تابع پایة شعاعی (RBF) به‌صورت تابعی از متغیرهایی مدل شد که قبلاً لیست شد. نتایج پیش‌بینی‌شده نشان داد که شبکة عصبی توانسته است عملکرد خوبی فراهم کند، زیرا نتایج پیش‌بینی‌شده مطابق نتایج اندازه‌گیری‌شده بودند. بیشترین درصد خطا بین داده‌های آزمایشگاهی و پیش‌بینی‌شدة کمتر از 57/2 درصد و ضریب همبستگی بین آن‌ها 994/0 شد. همچنین، مقایسة آماری بین داده‌های آزمایشگاهی و پیش‌بینی‌شده نشان‌دهندة قابلیت اطمینان پیش‌بینی‌ها با مدل شبکة عصبی RBF بود. شبکة عصبی آموزش‌دیده به‌عنوان تابع هدف برای دست‌یابی به پارامترهای بهینه با استفاده از الگوریتم ژنتیک استفاده شد. به‌ترتیب مقادیر بهینه برای اولین تا آخرین پارامترها در 100، 15/0، 57/0، 78/0، 32/0، 06/0، 17/0، 29/1، 63/26، 03/5، 76/0 و 89/72 به‌دست آمد.
لطفعلی صادقی آذر؛ شهاب مداح‌حسینی؛ اصغر رحیمی؛ علی اکبر محمدی میریک
چکیده
به منظور بررسی اثر تنش شوری بر برخی شاخص‌های جوانه‌زنی و رشد رویشی ژنوتیپ‌های عدس، 2 آزمایش در آزمایشگاه و گلخانة پژوهشی دانشکدة کشاورزی دانشگاه ولی‌عصر (عج) رفسنجان انجام شد. در آزمایش اول 9 ژنوتیپ عدس تحت اثر 3 سطح شوری (هدایت الکتریکی 1، 4 و 7 دسی‌زیمنس بر متر) قرار گرفتند و شاخص‌های جوانه‌زنی آن‌ها پس از 7 روز بررسی شد. در آزمایش ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر تنش شوری بر برخی شاخص‌های جوانه‌زنی و رشد رویشی ژنوتیپ‌های عدس، 2 آزمایش در آزمایشگاه و گلخانة پژوهشی دانشکدة کشاورزی دانشگاه ولی‌عصر (عج) رفسنجان انجام شد. در آزمایش اول 9 ژنوتیپ عدس تحت اثر 3 سطح شوری (هدایت الکتریکی 1، 4 و 7 دسی‌زیمنس بر متر) قرار گرفتند و شاخص‌های جوانه‌زنی آن‌ها پس از 7 روز بررسی شد. در آزمایش دوم همان ژنوتیپها تحت تأثیر سطوح شوری در خاک گلدان قرار گرفتند. پس از 4 هفته مادة خشک و سطح برگ آن‌ها اندازهگیری شد. نتایج نشان داد که درصد جوانه‌زنی، نسبت ریشهچه به ساقهچه، سطح برگ و مادة خشک بوته با افزایش شوری کاهش معنیداری یافت، اما بهجز در مورد درصد جوانه‌زنی تفاوت معنیداری بین سطوح 4 و 7 دسی‌زیمنس بر متر شوری نبود. از سوی دیگر تنوع ژنوتیپی چشمگیری از نظر واکنش به شوری میان ژنوتیپها وجود داشت؛ اما همبستگی معنیداری بین میزان بردباری نسبت به شوری در مرحلة جوانه‌زنی و رشد رویشی وجود نداشت. در شرایط این آزمایش، میزان آسیب شوری 7 دسی‌زیمنس بر متر به شاخص‌های رشد رویشی و جوانه‌زنی عدس به‌طور نسبی بیش از شوری 4 بود.
امید یونسی؛ کاظم پوستینی؛ محمدرضا چایچی؛ احمد علی پوربابایی
چکیده
به منظور ارزیابی تأثیر کاربرد باکتری های افزاینده رشد گیاه بر جوانه زنی و رشد اولیه یونجه در شرایط تنش شوری، آزمایشی در آزمایشگاه تحقیقات بذر دانشکده علوم و مهندسی زراعی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل سه سطح تنش شوری شامل شاهد (بدون تنش) (S0)، 60 ...
بیشتر
به منظور ارزیابی تأثیر کاربرد باکتری های افزاینده رشد گیاه بر جوانه زنی و رشد اولیه یونجه در شرایط تنش شوری، آزمایشی در آزمایشگاه تحقیقات بذر دانشکده علوم و مهندسی زراعی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل سه سطح تنش شوری شامل شاهد (بدون تنش) (S0)، 60 (S1) و 120 (S2) میلی مولار نمک کلریدسدیم، دو رقم یونجه ‘بمی’ و ‘یزدی’ و 16 پیش تیمار مختلف باکتریایی بود. سطوح پیش تیمار باکتریایی شامل شاهد (بدون باکتری)، ازتوباکتر، آزوسپریلیوم، سودوموناس و ریزوبیوم ملیلوتی به صورت منفرد و نیز به صورت تلفیق دوتایی، سه تایی و چهارتایی از باکتریهای مختلف بود که در مجموع 16 سطح پیش تیمار مختلف باکتریایی را تشکیل می داد. اعمال تنش شوری منجر به کاهش معنی دار جوانه زنی و رشد اولیه گیاهچه گردید که این کاهش در تیمار شاهد (عدم پیش تیمار بذر) در بیشترین مقدار خود مشاهده شد. به کارگیری پیش تیمار باکتریایی به ویژه تیمار باکتری سودوموناس و تیمارهای تلفیقی نقش مؤثری در تعدیل اثرات منفی شوری بر صفات مورد ارزیابی داشتند.