عباس خنامانی؛ عنایت الله توحیدی نژاد؛ غلامرضا خواجویی نژاد؛ جلال قنبری
چکیده
این آزمایش مزرعه‌ای به‌صورت کرت‌های دوبار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در طول فصل رشد 1399 در دانشگاه شهید باهنر کرمان انجام شد. مقادیر کود نیتروژنه (عدم کاربرد، 50 و 100 درصد؛ به‌ترتیب صفر، 75 و 150 کیلوگرم اوره در هکتار) به‌عنوان عامل اصلی، تلقیح با باکتری محرک رشد (عدم تلقیح و تلقیح با Pantoea agglomerans) به‌عنوان عامل ...
بیشتر
این آزمایش مزرعه‌ای به‌صورت کرت‌های دوبار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در طول فصل رشد 1399 در دانشگاه شهید باهنر کرمان انجام شد. مقادیر کود نیتروژنه (عدم کاربرد، 50 و 100 درصد؛ به‌ترتیب صفر، 75 و 150 کیلوگرم اوره در هکتار) به‌عنوان عامل اصلی، تلقیح با باکتری محرک رشد (عدم تلقیح و تلقیح با Pantoea agglomerans) به‌عنوان عامل فرعی و سیستم‌های مختلف کشت مخلوط شنبلیله و سیاهدانه (100: 0، 75: 25، 50: 50 و 25: 75، 0: 100) به‌عنوان عامل فرعی فرعی موردبررسی قرار گرفتند. زیست‌توده، عملکرد، کارایی مصرف نیتروژن، کارایی زراعی کود و نسبت برابری زمین (LER) ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که بیش‌ترین زیست‌توده و کارایی مصرف نیتروژن گیاهان موردبررسی از کوددهی 100 درصد و تلقیح با باکتری در تک‌کشتی حاصل شد. هم‌چنین، LER کل با کوددهی (بین 51-28 درصد) و تلقیح (23 درصد) به‌طور معنی‌داری بهبود یافت و در الگوهای کشت 75:25 و 50:50 به‌ترتیب با مقادیر 732/1 و 688/1 مزیت بالاتری نشان داد. در مقابل، کاهش کوددهی به میزان 50 درصد در شرایط تلقیح باکتریایی، کارایی زراعی کود را به‌ویژه در تک‌کشتی شنبلیله افزایش داد. کوددهی، کارایی مصرف نیتروژن کل را افزایش داد و تلقیح در نسبت‌های بالای شنبلیله منجر به حصول بیش‌ترین کارایی شد. نسبت کشت 75:25 شنبلیله: سیاهدانه در شرایط کاربرد 150 کیلوگرم اوره و تلقیح با باکتری با LER حدود 2 بهترین ترکیب تیماری جهت حصول حداکثر بهره‌وری کلی بود. در موارد محدودیت در کاربرد کود نیز 50 درصد کوددهی و تلقیح با باکتری در همین نسبت کشت می‌تواند قابل توصیه باشد. پژوهش حاضر نشان می‌دهد که کاربرد تلفیقی باکتری و کوددهی می‌تواند کارایی کلی کشت مخلوط را افزایش دهد.