فاطمه احمدی؛ علی مومن پور؛ مریم دهستانی اردکانی؛ جلال غلام نژاد
چکیده
به‌منظور ارزیابی اثر تنش شوری بر برخی از ویژگی‌های رشدی ژنوتیپ‌های انتخاب شده انار از مناطقی با آب و خاک شور، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملأ تصادفی با دو عامل ژنوتیپ در 4 سطح (’وحشی بابلسر‘، ’نرک لاسجرد سمنان‘، ’چاه افضل‘ و ’وشیک ترش سروان‘) و شوری آب آبیاری در پنج سطح (1، 3، 5، 7 و 9 دسی‌زیمنس‌برمتر)، ...
بیشتر
به‌منظور ارزیابی اثر تنش شوری بر برخی از ویژگی‌های رشدی ژنوتیپ‌های انتخاب شده انار از مناطقی با آب و خاک شور، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملأ تصادفی با دو عامل ژنوتیپ در 4 سطح (’وحشی بابلسر‘، ’نرک لاسجرد سمنان‘، ’چاه افضل‘ و ’وشیک ترش سروان‘) و شوری آب آبیاری در پنج سطح (1، 3، 5، 7 و 9 دسی‌زیمنس‌برمتر)، انجام شد. نتایج نشان داد که نوع ژنوتیپ و سطح شوری بر تغییرات صفات مورفولوژیک، فیزیولوژیک و غلظت عناصر غذایی موثر است. در تمامی ژنوتیپ‌های مطالعه شده با افزایش سطح شوری، شاخص‌های رشد شامل ارتفاع شاخه، قطر شاخه، تعداد برگ کل، درصد برگ‌های سبز، وزن تر و خشک اندام هوایی، محتوی رطوبت نسبی، شاخص کلروفیل، کلروفیل a، b و کل، کاهش و درصد برگ‌های نکروزه، درصد برگ‌های ریزش یافته، نسبت وزن تر ریشه به وزن تر اندام هوایی، درصد نشت یونی، درصد سدیم، درصد کلر، نسبت سدیم به پتاسیم برگ‌ها، افزایش یافتند ولی میزان کاهش و افزایش در صفات اندازه‌گیری شده در بین ژنوتیپ‌های مطالعه شده با یکدیگر اختلاف معنی‌داری داشتند. در این تحقیق در مجموع، ژنوتیپ‌های ’چاه افضل‘ و ’وشیک ترش سراوان‘ به‌ترتیب به عنوان متحمل‌ترین و حساس‌ترین ژنوتیپ‌ها به شوری انتخاب شدند. ژنوتیپ چاه افضل توانست از طریق حفظ خصوصیات رشدی خود و افزایش جذب پتاسیم در مقابل سدیم، به خوبی شوری تا 7 دسی‌زیمنس‌برمتر را تحمل نماید.
علی مومن پور؛ داود بخشی؛ علی ایمانی
چکیده
ترکیب پایه و پیوندک و سطح شوری می‌تواند واکنش‌های بیوشیمیایی بادام را در شرایط تنش شوری تحت تأثیر قرار دهد. به منظور ارزیابی اثر تنش شوری بر تغییرات بیوشیمیایی تعدادی از ژنوتیپ‌های بادام، آزمایشی با دو عامل ژنوتیپ در 4 سطح (’شاهرود 12‘، ’تونو‘ و ژنوتیپ’16-1‘ پیوند شده روی پایه GF677 و پایه GF677 (بدون پیوند)) و شوری آب آبیاری ...
بیشتر
ترکیب پایه و پیوندک و سطح شوری می‌تواند واکنش‌های بیوشیمیایی بادام را در شرایط تنش شوری تحت تأثیر قرار دهد. به منظور ارزیابی اثر تنش شوری بر تغییرات بیوشیمیایی تعدادی از ژنوتیپ‌های بادام، آزمایشی با دو عامل ژنوتیپ در 4 سطح (’شاهرود 12‘، ’تونو‘ و ژنوتیپ’16-1‘ پیوند شده روی پایه GF677 و پایه GF677 (بدون پیوند)) و شوری آب آبیاری در پنج سطح (غلظت‌های 0، 2/1، 4/2، 6/3 و 8/4 گرم در لیتر کلرید سدیم به ترتیب با هدایت الکتریکی 5/0، 5/2، 9/4، 3/7 و 8/9 دسی‌زیمنس بر متر)، انجام شد. نتایج نشان داد، محتوی پراکسید هیدروژن، مالون دی‌آلدئید و سایر آلدئیدها، با افزایش غلظت نمک تا سطح شوری 8/4 گرم در لیتر در تمامی ژنوتیپ‌های مطالعه شده، افزایش یافتند. محتوی فنل کل، ظرفیت آنتی اکسیدانی، قندهای محلول، پرولین، پروتئین محلول کل، فعالیت آنزیم‌های کاتالاز، گایاکول پراکسیداز و آسکوربات پراکسیداز در تمامی ژنوتیپ‌های مطالعه شده، ابتدا با افزایش غلظت نمک، افزایش و سپس با افزایش بیشتر سطح شوری، مقدار آن‌ها کاهش یافت. در مجموع، بیشترین محتوی پروتئین محلول کل، فعالیت آنزیم‌های کاتالاز، گایاکول پراکسیداز و آسکوربات پراکسیداز در سطح شوری 6/3 گرم در لیتر و بیشترین محتوی فنل کل، ظرفیت آنتی اکسیدانی، قندهای محلول و پرولین در سطح شوری 8/4 گرم در لیتر و کمترین محتوی پراکسید هیدروژن، مالون دی‌آلدئید، سایر آلدئیدها و قندهای نامحلول در دو سطوح شوری 6/3 و 8/4 گرم در لیتر در رقم ’شاهرود 12‘، مشاهده شد. از میان ژنوتیپ‌های مورد مطالعه، رقم ’شاهرود 12‘، به عنوان متحمل‌ترین رقم به شوری تشخیص داده شد.
علی مومن پور؛ داود بخشی؛ علی ایمانی؛ حامد رضایی
چکیده
به‌منظور ارزیابی اثر تنش شوری بر خصوصیات رویشی و غلظت عناصر غذایی در برگ و ریشه‌های تعدادی از ژنوتیپ‌های بادام، آزمایشی با دو عامل ژنوتیپ در چهار سطح شامل ‘شاهرود 12’، ‘تونو’ و ژنوتیپ ’16-1‘ پیوندشده روی پایۀ GF677و پایۀ GF677 و شوری آب آبیاری در پنج سطح شامل غلظت‌های صفر، 2/1، 4/2، 6/3 و 8/4 گرم در لیتر کلرید سدیم (به‌ترتیب با ...
بیشتر
به‌منظور ارزیابی اثر تنش شوری بر خصوصیات رویشی و غلظت عناصر غذایی در برگ و ریشه‌های تعدادی از ژنوتیپ‌های بادام، آزمایشی با دو عامل ژنوتیپ در چهار سطح شامل ‘شاهرود 12’، ‘تونو’ و ژنوتیپ ’16-1‘ پیوندشده روی پایۀ GF677و پایۀ GF677 و شوری آب آبیاری در پنج سطح شامل غلظت‌های صفر، 2/1، 4/2، 6/3 و 8/4 گرم در لیتر کلرید سدیم (به‌ترتیب با هدایت الکتریکی 5/0، 5/2، 9/4، 3/7 و 8/9 دسی‌زیمنس بر متر) در گلخانۀ تحقیقاتی مؤسسۀ اصلاح و تهیۀ نهال و بذر در سال 1392 انجام گرفت. با اعمال تنش شوری و افزایش غلظت آن، میزان قطر پیوندک، ارتفاع پیوندک، تعداد برگ تولیدی و درصد برگ‌های سبز، کاهش و درصد برگ‌های نکروزه و ریزش‌یافته افزایش یافتند. بررسی غلظت عناصر غذایی در برگ و ریشه نشان داد که در همة ژنوتیپ‌ها، بیشترین میزان کلر (94/4 درصد) و سدیم (12/2 درصد)، نسبت سدیم/پتاسیم (03/2)، سدیم/کلسیم (92/1)، سدیم/منیزیم (81/6)، سدیم/فسفر (07/14) و کمترین کلسیم (06/1 درصد)، منیزیم (33/0 درصد)، فسفر (146/0 درصد)، روی (7/32 قسمت در میلیون) و مس (33/9 قسمت در میلیون) برگ، در تیمار 8/9 دسی‌زیمنس بر متر کلرید سدیم مشاهده شد. نوع پیوندک در ممانعت از جذب سدیم و کلر توسط ریشه و انتقال آن به قسمت هوایی مؤثر است. ‘شاهرود 12’ در همة سطوح شوری، دارای کمترین مقدار کلر و سدیم و کمترین نسبت سدیم/پتاسیم، سدیم/کلسیم، سدیم/منیزیم و سدیم/ فسفر و نیز بیشترین نسبت کلر/سدیم بود. همچنین این رقم توانست در سطوح بالای شوری (3/7 دسی‌زیمنس بر متر)، از طریق افزایش پتاسیم (65/1 درصد)، مس (62/9 قسمت در میلیون)، آهن (30/22 قسمت در میلیون) و روی (45/50 قسمت در میلیون) بیشتر از دیگر ژنوتیپ‌های مورد بررسی، با تأثیرات مخرب سدیم مقابله کند. رقم ‘شاهرود 12’ متحمل‌ترین رقم به شوری در بین تیمارها بود.
عرفان سپهوند؛ علی مومن پور؛ علی ایمانی؛ محمود قاسم نژاد
چکیده
این آزمایش، به منظور بررسی برخی خصوصیات رویشی و زایشی درخت و صفات مربوط به کمیت و کیفیت میوه و مغز و همبستگی بین آن‌ها در 80 ژنوتیپ بادام انجام شد. صفات کیفی در این آزمایش براساس توصیف‌نامة بادام اندازه‌گیری و به آن‌ها کد داده شد. نتایج نشان داد که ژنوتیپ‌ها از نظر وزن میوه، خشک‌میوه و مغز و نسبت مغز به خشک‌میوه با یکدیگر دارای اختلاف ...
بیشتر
این آزمایش، به منظور بررسی برخی خصوصیات رویشی و زایشی درخت و صفات مربوط به کمیت و کیفیت میوه و مغز و همبستگی بین آن‌ها در 80 ژنوتیپ بادام انجام شد. صفات کیفی در این آزمایش براساس توصیف‌نامة بادام اندازه‌گیری و به آن‌ها کد داده شد. نتایج نشان داد که ژنوتیپ‌ها از نظر وزن میوه، خشک‌میوه و مغز و نسبت مغز به خشک‌میوه با یکدیگر دارای اختلاف معنی‌داری بودند. ژنوتیپ شمارة 169 به‌عنوان ژنوتیپ بسیار دیرگل تشخیص داده شد. وزن میوه با پوست سبز، خشک‌میوه و مغز در ژنوتیپ شمارة 169 به‌ترتیب 50/12، 75/4 و 28/1 گرم بود. خشک‌میوه و مغز این ژنوتیپ از لحاظ کیفی دارای شرایط مطلوبی بود. مغز این ژنوتیپ، شیرین، دارای چروکیدگی و کرک کم بود که این صفات از نظر بازار‌پسندی و تجاری بسیار مهم هستند. نتایج حاصل از همبستگی بین صفات نشان داد که اندازه و وزن میوه دارای پوست سبز، اندازه و وزن خشک‌میوه، اندازه و وزن مغز به‌صورت دو طرفه با همدیگر در سطح 1 درصد همبستگی معنی‌دار مثبتی داشتند. همچنین، طعم مغز نیز با میزان کرک، چین و چروک و شدت رنگ مغز همبستگی منفی معنی‌داری نشان داد. نتایج حاصل از تجزیة کلاستر براساس تمام صفات اندازه‌گیری‌شده، ارقام را در فاصلة اقلیدسی 25، به 2 گروه اصلی تقسیم‌بندی کرد. با کاهش فاصلة اقلیدسی از 25 به 5 ژنوتیپ‌ها در 8 گروه اصلی تقسیم‌بندی شدند. از عوامل مهم تفکیک کلاسترهای اصلی در این تحقیق، صفاتی همچون ارتفاع، قدرت رشد رویشی و عادت رشد درختان، اندازة میوة سبز، خشک‌میوه و مغز، میزان نرمی و سختی پوست چوبی خشک‌میوه بودند.
علیرضا عبداله پور؛ محمود قاسم نژاد؛ علی مومن پور؛ علیرضا اشکوری
چکیده
اثر دور آبیاری بر غلظت برخی از عناصر پرمصرف و کم‌مصرف در برگ پرتقال تامسون ناول پیوندشده روی سه پایه به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار ارزیابی شد. فاکتورها شامل نوع پایه در سه سطح (پونسیروس (Poncitus trifoliata)، ترویر سیترنج (Citrus sinensis´Poncitus trifoliata ) و نارنج (Citrus aurantium)) و دور آبیاری در چهار سطح (دو، چهار، ...
بیشتر
اثر دور آبیاری بر غلظت برخی از عناصر پرمصرف و کم‌مصرف در برگ پرتقال تامسون ناول پیوندشده روی سه پایه به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار ارزیابی شد. فاکتورها شامل نوع پایه در سه سطح (پونسیروس (Poncitus trifoliata)، ترویر سیترنج (Citrus sinensis´Poncitus trifoliata ) و نارنج (Citrus aurantium)) و دور آبیاری در چهار سطح (دو، چهار، شش و هشت روز یک‌بار) بود. نتایج نشان داد که نوع پایه و دور آبیاری می‌تواند غلظت عناصر غذایی برگ پیوندک را به‌طور معنی‌داری تحت تأثیر قرار دهد. اختلاف بین پایه‌های مرکبات در جذب عناصر غذایی در فواصل آبیاری کوتاه‌مدت، یعنی هر دو روز یک‌بار، بیشتر دیده شد. در تیمار آبیاری با فاصلة دو روز، غلظت مس بالاتری با پایة نارنج، پتاسیم با پایة پونسیروس و نیتروژن، فسفر، آهن و روی با پایة ترویر سیترنج در برگ پیوندک پرتقال تامسون ناول دیده شد. در تیمار آبیاری با فاصلة هشت روز، غلظت روی و مس بالاتری با پایة نارنج، نیتروژن و پتاسیم با پایۀ پونسیروس و فسفر با پایة ترویر سیترنج در برگ پیوندک پرتقال تامسون ناول دیده شد. در مجموع، پایه‌های استفاده‌شده در این پژوهش که از پایه‌های رایج مرکبات در شمال ایران بودند، در شرایط تنش خشکی، برتری چندانی از لحاظ جذب عناصر غذایی نسبت به یکدیگر نشان ندادند.