وجیهه امینی ماندی؛ علی نخزری مقدم؛ علی راحمی کاریزکی؛ معصومه نعیمی
چکیده
این مطالعه بهمنظور بررسی عوامل تأثیرگذار بر خلأ عملکرد برنج در منطقه جویبار واقع در استان مازندران با استفاده از دو روش آنالیز خط مرزی و نیز تحلیل مقایسه کارکرد در سالهای زراعی 97-1396 و 98-1397 بهصورت میدانی و مصاحبه حضوری با کشاورزان اجرا شد. در این راستا، بهصورت کلی 120 مزرعه برنج واقع در محدوده جغرافیایی موردمطالعه در هر سال زراعی ...
بیشتر
این مطالعه بهمنظور بررسی عوامل تأثیرگذار بر خلأ عملکرد برنج در منطقه جویبار واقع در استان مازندران با استفاده از دو روش آنالیز خط مرزی و نیز تحلیل مقایسه کارکرد در سالهای زراعی 97-1396 و 98-1397 بهصورت میدانی و مصاحبه حضوری با کشاورزان اجرا شد. در این راستا، بهصورت کلی 120 مزرعه برنج واقع در محدوده جغرافیایی موردمطالعه در هر سال زراعی بهگونهای تعیین شدند که از نظر مکانی و زمانی دارای تنوع کافی باشند. در روش تحلیل مقایسه عملکرد، رابطه موجود بین عملکرد با متغیرهای کمی و کیفی اندازهگیریشده، با استفاده از روش رگرسیون چندگانه موردبررسی قرار گرفت. در روش آنالیز خط مرزی، براساس پروتکل پیشنهاد شده، یک خط مرزی به دادهها در نمودار پراکنش دادهها برازش داده شد. نتایج نشان داد که براساس تحلیل مقایسه کارکرد، خلأ عملکرد مزارع برنج در منطقه جویبار 1842 کیلوگرم در هکتار و تاریخ برداشت مهمترین عامل خلأ عملکرد برنج بود. همچنین، براساس تجزیه و تحلیل خط مرزی، خلأ عملکرد مزارع برنج در این منطقه، به میزان 874 کیلوگرم در هکتار و مبارزه زیستی مهمترین عامل خلأ عملکرد برنج بود. بنابراین، نظارت و ارزیابی مداوم مدیریت محصولات زراعی در مزارع کشاورزان و شناسایی و از بینبردن یا کاهش خلأ عملکرد و عوامل مدیریتی ایجادکننده آن ضروری است.
عاطفه سادات موسوی؛ معصومه نعیمی؛ علی راحمی کاریزکی؛ عبدالطیف قلی زاده
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر کاربرد الیسیتورهای کیتوزان و اسیدسالیسیلیک بر تنظیم اسمزی و برخی صفات فیزیولوژیکی گیاه دارویی زوفا (Hyssopus officinalis L.) تحت شرایط خشکی، آزمایشی به صورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه گنبد کاووس در سال زراعی 97-1396 اجرا شد. عامل آبیاری در سه سطح شامل دور آبیاری ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر کاربرد الیسیتورهای کیتوزان و اسیدسالیسیلیک بر تنظیم اسمزی و برخی صفات فیزیولوژیکی گیاه دارویی زوفا (Hyssopus officinalis L.) تحت شرایط خشکی، آزمایشی به صورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه گنبد کاووس در سال زراعی 97-1396 اجرا شد. عامل آبیاری در سه سطح شامل دور آبیاری هفت، 14 و 21 روزه بهعنوان فاکتور اصلی و چهار سطح محلولپاشی شامل عدم مصرف الیسیتور (تیمار شاهد، محلولپاشی با آب خالص)، محلولپاشی اسیدسالیسیلیک (300 میلیگرم در لیتر)، محلولپاشی کیتوزان (پنج گرم در لیتر) و تلفیق اسیدسالیسیلیک و کیتوزان بهعنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد اثر متقابل محلولپاشی و آبیاری روی صفات میزان نشت یونی، محتوای کلروفیل a، قند محلول و میزان مالوندیآلدهید معنیدار اما بر میزان کاروتنوئید و عملکرد اسانس معنیدار نبود. محلولپاشی همزمان سالیسیلیک اسید و کیتوزان با کاهش 17 درصدی نشت یونی و کاهش 40 درصدی میزان مالوندیآلدهید گیاه نسبت به شاهد سبب افزایش پایداری غشای سلولی تحت تنش آبیاری 21 روزه شد، در همین تیمار (21 روزه) کیتوزان سبب افزایش 51 درصدی میزان رنگیزههای فتوسنتزی و کلروفیل کل نسبت به شاهد شد. بنابر نتایج بهدستآمده اسید سالیسیلیک و کیتوزان توانستند از طریق فعالنمودن مکانیسمهای مختلف تحمل، توانایی گیاه زوفا را در پاسخ به تنش کمآبی افزایش دهند.
مهدیه امیری نژاد؛ غلامعلی اکبری؛ امین باقی زاده؛ ایرج اله دادی؛ مریم شهبازی؛ معصومه نعیمی
چکیده
بهمنظور بررسی اثر تنش خشکی و محلولپاشی آهن و روی بر برخی صفات بیوشیمیایی گیاه دارویی زیرۀ سبز، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار، در گلخانۀ پژوهشگاه علوم و تکنولوژی پیشرفته و علوم محیطی کرمان در سال 1391 اجرا شد. در این آزمایش، عامل تنش در سه سطح 70 درصد (شاهد)، 50 درصد (ملایم) و 30 درصد (شدید) ظرفیت ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر تنش خشکی و محلولپاشی آهن و روی بر برخی صفات بیوشیمیایی گیاه دارویی زیرۀ سبز، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار، در گلخانۀ پژوهشگاه علوم و تکنولوژی پیشرفته و علوم محیطی کرمان در سال 1391 اجرا شد. در این آزمایش، عامل تنش در سه سطح 70 درصد (شاهد)، 50 درصد (ملایم) و 30 درصد (شدید) ظرفیت زراعی و عامل محلولپاشی در چهار سطح آب (شاهد)، آهن، روی و مخلوط آهن و روی با غلظت 5 در 1000 بودند. محلولپاشی آهن و روی در شرایط تنش خشکی تأثیر معناداری بر برخی صفات داشت، بهطوری که بیشترین مقدار پروتئینهای محلول و پرولین بهترتیب 12/4 و 52/364 میلیگرم بر گرم وزن تر برگ و بیشترین مقدار قندهای محلول 62/5 میلیگرم بر گرم وزن خشک برگ، از کاربرد همزمان این دو عنصر تحت شرایط تنش شدید بهدست آمد. همچنین محلولپاشی در شرایط تنشملایم و شدید به کاهش معنادار مقدار مالوندیآلدئید بهترتیب 16/9 و 06/5 میکرومول بر گرم وزن تر برگ نسبت به تیمار شاهد منجر شد. تنش خشکی و محلولپاشی، فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدان را افزایش داد، بهطوری که بیشترین فعالیت آنزیمهای کاتالاز، گایاکولپراکسیداز و سوپراکسیددیسموتاز از تیمار تنش شدید و محلولپاشی مخلوط عناصر آهن و روی بهترتیب 51/28، 75/284 و 99/50 میلیگرم پروتئین در دقیقه بهدست آمد که نسبت به تیمار شاهد، افزایش چشمگیری داشت. ازاینرو، محلولپاشی عناصر کممصرف آهن و روی در مناطق در معرض تنش کمآبی، تأثیر مفیدی در افزایش صفات بیوشیمیایی و مقاومت به تنش خشکی در زیرة سبز دارد.
معصومه نعیمی؛ غلام علی اکبری؛ امیرحسین شیرانی راد؛ طاهره حسنلو؛ غلام عباس اکبری؛ مهدیه امیری نژاد
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر کاربرد زئولیت و محلولپاشی سلنیم در رژیمهای مختلف رطوبتی بر برخی صفات فیزیولوژیک و عملکرد دانۀ گیاه دارویی کدوی پوستکاغذی (Cucurbita pepo L.)، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار، در منطقۀ تاکستان واقع در استان قزوین طی سال 1389 به اجرا درآمد. عامل آبیاری در سه سطح شامل آبیاری ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر کاربرد زئولیت و محلولپاشی سلنیم در رژیمهای مختلف رطوبتی بر برخی صفات فیزیولوژیک و عملکرد دانۀ گیاه دارویی کدوی پوستکاغذی (Cucurbita pepo L.)، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار، در منطقۀ تاکستان واقع در استان قزوین طی سال 1389 به اجرا درآمد. عامل آبیاری در سه سطح شامل آبیاری معمول براساس 60 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A (شاهد)، قطع آبیاری در مرحلۀ گلدهی و قطع آبیاری در مرحلۀ میوهدهی، زئولیت در دو سطح (عدم کاربرد و کاربرد بهمقدار 10 تن در هکتار) و سلنیم نیز در دو سطح (عدم مصرف و مصرف 30 گرم در هکتار از منبع سلنات سدیم) بود. تنش کمآبی به کاهش صفات هدایت روزنهای، مقدار کاروتنوئید، محتوای کلروفیل a، عملکرد دانه و افزایش غلظت پرولین و محتوای کلروفیل b منجر شد. کاربرد زئولیت بهمقدار 10 تن در هکتار در شرایط تنش کمآبی، ضمن تأثیر مطلوب بر محتوای کلروفیلa و b و عملکرد دانه، موجب بهبود صفت هدایت روزنهای و کاهش غلظت پرولین شد. بیشترین عملکرد دانه از کاربرد همزمان زئولیت و سلنیم در شرایط آبیاری معمول (1329 کیلوگرم در هکتار) بهدست آمد. با توجه به نتایج، کاربرد زئولیت و سلنیم در مناطقی که در معرض تنش کمآبی هستند، از طریق بهبود شرایط فیزیولوژیک گیاه میتواند موجب بهبود شرایط رشد گیاه و حصول عملکرد دانۀ بیشتر شود.
معصومه نعیمی؛ غلام علی اکبری؛ امیر حسین شیرانی راد؛ طاهره حسنلو؛ غلام عباس اکبری
چکیده
به منظور بررسی اثر کاربرد زئولیت و محلول پاشی سلنیم در شرایط تنش کم آبی بر روابط آبی و آنزیم های آنتی اکسیدان در گیاه دارویی کدو پوست کاغذی (Cucurbita pepo L.)، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1389 در منطقه تاکستان واقع در استان قزوین به اجرا درآمد. در این آزمایش، عامل آبیاری در سه سطح شامل آبیاری ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر کاربرد زئولیت و محلول پاشی سلنیم در شرایط تنش کم آبی بر روابط آبی و آنزیم های آنتی اکسیدان در گیاه دارویی کدو پوست کاغذی (Cucurbita pepo L.)، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1389 در منطقه تاکستان واقع در استان قزوین به اجرا درآمد. در این آزمایش، عامل آبیاری در سه سطح شامل آبیاری معمول (شاهد)، قطع آبیاری در مرحله گل دهی و قطع آبیاری در مرحله میوه دهی و عامل زئولیت در دو سطح عدم کاربرد و مصرف 10 تن در هکتار و عامل محلول پاشی سلنیم نیز در دو سطح صفر (عدم کاربرد) و 30 گرم در لیتر در هکتار بودند. نتایج نشان داد که تنش کم آبی فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان را افزایش داد، به طوری که این افزایش فعالیت در تیمار تنش در مرحله گل دهی مشهودتر بود. محلول پاشی سلنیم موجب افزایش فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان در تمام سطوح آبیاری گردید. کاربرد زئولیت به میزان 10 تن در هکتار در شرایط تنش کم آبی موجب کاهش اثرات مخرب تنش و بهبود صفاتی همچون رطوبت نسبی برگ، کمبود اشباع آب، محتوای پروتئین محلول، تعداد دانه در میوه، وزن صد دانه و عملکرد روغن گردید. با توجه به نتایج به دست آمده، به نظر می رسد کاربرد زئولیت در مناطقی که در معرض تنش خشکی هستند به دلیل خاصیت حفظ و ذخیره سازی رطوبت طی دوره تنش می تواند در جهت بهبود رشد و تولید گیاه مفید واقع شود.
معصومه نعیمی؛ غلام علی اکبری؛ امیرحسین شیرانی راد؛ سید علی محمد مدرس ثانوی؛ سید احمد سادات نوری
دوره 12، شماره 2 ، آبان 1389، ، صفحه 63-71
چکیده
برای بررسی تاثیر تنش خشکی در مراحل پایانی رشد بر عملکرد ارقام کلزا در سال های زراعی 85-1384، یک آزمایش به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه پژوهشی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج اجرا شد. اثر آبیاری به عنوان عامل اصلی در دو سطح آبیاری معمول به عنوان شاهد (براساس ?? میلی متر تبخیر از ...
بیشتر
برای بررسی تاثیر تنش خشکی در مراحل پایانی رشد بر عملکرد ارقام کلزا در سال های زراعی 85-1384، یک آزمایش به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه پژوهشی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج اجرا شد. اثر آبیاری به عنوان عامل اصلی در دو سطح آبیاری معمول به عنوان شاهد (براساس ?? میلی متر تبخیر از تشتک کلاس A) و تنش خشکی (قطع آبیاری از مرحله خورجین دهی به بعد) و ?? رقم کلزا به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. تعداد خورجین در ساقه اصلی و شاخه های فرعی، نسبت باروری خورجین و عملکرد دانه در تیمار تنش خشکی کمتر بودند (05/0 P<). تفاوت ارقام مورد آزمون از نظر صفات مورد بررسی معنی دار بود. عملکرد دانه در تیمار تنش خشکی حدود 30 درصد کمتر بود که بیشتر ناشی از ریزش خورجین ها در شرایط تنش بود. در تیمار آبیاری مطلوب، عملکرد دانه در رقم Orient بیشترین مقدار (2817 کیلوگرم در هکتار) و در تیمار تنش خشکی بالاترین عملکرد دانه مربوط به رقم Opera (2058 کیلوگرم در هکتار) بود. کمترین درصد روغن (8/39) و بیشترین درصد پروتئین (3/23) مربوط به رقم Talaye بود، درحالی که بیشترین درصد روغن (6/42) مربوط به رقم Option500 بود.