مریم منصوری؛ غلام عباس اکبری؛ الیاس سلطانی؛ فاطمه بناءکاشانی
چکیده
هدف: بررسی گیاه امیدبخش گیاه دان سیاه با هدف تأمین روغن در شهرستان پاکدشت.روش پژوهش: این پژوهش به‌صورت کرتهای دوبار خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی درسه تکرار در سال 1400 در مزرعه پژوهشی پردیس ابوریحان در پاکدشت اجرا شد. در این مطالعه دور آبیاری در سه سطح (هفت روز یک‌بار، 10 روز یک‌بار و 13 روز یک‌بار) به‌عنوان عامل اصلی و عامل ...
بیشتر
هدف: بررسی گیاه امیدبخش گیاه دان سیاه با هدف تأمین روغن در شهرستان پاکدشت.روش پژوهش: این پژوهش به‌صورت کرتهای دوبار خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی درسه تکرار در سال 1400 در مزرعه پژوهشی پردیس ابوریحان در پاکدشت اجرا شد. در این مطالعه دور آبیاری در سه سطح (هفت روز یک‌بار، 10 روز یک‌بار و 13 روز یک‌بار) به‌عنوان عامل اصلی و عامل فرعی تاریخ کاشت در دو سطح (15 خردادماه و یکم تیرماه) و عامل فرعی- فرعی کوددهی با کودهای زیستی در چهار سطح شاهد (بدون کود زیستی)، کود زیستی شیفت، کود زیستی کریس و تلفیق کودهای زیستی شیفت و کریس منظور شد.یافته‌ها: نتایج پژوهش نشان داد که گیاهان کشت‌شده در تاریخ یکم تیرماه در تمامی صفات موردبررسی (شامل اجزای عملکرد، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک) و در هر سه سطح آبیاری آزمایش‌شده، نسبت به گیاهان کشت‌شده در تاریخ 15 خردادماه برتر بودند. عملکرد دانه نیز رفتاری همراستا با تعداد و وزن دانه از خود نشان داده است، یعنی با افزایش سطوح تنش خشکی، عملکرد دانه به‌طور معنیداری در هر دو تاریخ کاشت موردبررسی کاهش یافته است. با این وجود، نسبت کاهش عملکرد دانه تحت تأثیر تنش خشکی، در گیاهان کشت‌شده در تاریخ یکم تیرماه به‌طور معنیداری کمتر از گیاهان کشت‌شده در تاریخ 15 خردادماه بود.نتیجه‌گیری: در مجموع کشت گیاه دان‌سیاه در تاریخ یکم تیرماه به‌عنوان گیاهی امیدبخش که هم از نظر زراعی عملکرد قابل‌قبولی داشته و هم محصول تولیدی از روغن بالایی برخوردار است، به‌همراه کاربرد کود زیستی کریس در شرایط آب‌وهوایی مشابه قابل‌توصیه است.
محسن کریمی موحدی؛ غلام عباس اکبری؛ غلام علی اکبری؛ فاطمه بناءکاشانی؛ محمدرضا اردکانی
چکیده
هدف: تنش‌های محیطی به‌ویژه تنش خشکی از مهمترین عوامل کاهش‌دهنده رشد و نمو گیاهان روغنی مانند کلزا در مناطق خشک و نیمه‌خشک می‌باشد. هدف از این پژوهش بررسی تأثیر بیوچار و بیوسولفور بر عملکرد دانه و برخی صفات اکوفیزیولوژیک کلزا در شرایط تنش خشکی در کشت زمستانه می باشد.روش پژوهش: این پژوهش به‌صورت کرت خردشده- فاکتوریل و در قالب طرح ...
بیشتر
هدف: تنش‌های محیطی به‌ویژه تنش خشکی از مهمترین عوامل کاهش‌دهنده رشد و نمو گیاهان روغنی مانند کلزا در مناطق خشک و نیمه‌خشک می‌باشد. هدف از این پژوهش بررسی تأثیر بیوچار و بیوسولفور بر عملکرد دانه و برخی صفات اکوفیزیولوژیک کلزا در شرایط تنش خشکی در کشت زمستانه می باشد.روش پژوهش: این پژوهش به‌صورت کرت خردشده- فاکتوریل و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال ۱۳۹۸ در کرج اجرا گردید. در این آزمایش تیمار آبیاری در سه سطح 30، 60 و 100 درصد ظرفیت زراعی به‌عنوان کرتهای اصلی و تیمار بیوچار در سه سطح عدم کاربرد و کاربرد سه و شش تن در هکتار و تیمار بیوسولفور در دو سطح کاربرد و عدم کاربرد به‌عنوان کرتهای فرعی در نظر گرفته شدند.یافته‌ها: مشخص شد که تنش خشکی تأثیر معنیداری بر عملکرد دانه و روغن گیاه کلزا دارد، به‌طوری‌که میزان این صفات در تنش شدید نسبت به شاهد به‌ترتیب 50 و 52 درصد کاهش را نشان می‌دهد. همچنین استفاده از شش تن در هکتار بیوچار موجب افزایش 49 و 36 درصدی در تعداد خورجین در بوته و تعداد دانه در خورجین شده است. همچنین اثر متقابل کاربرد بیوسولفور و استفاده از شش تن بیوچار بیشترین تأثیر را بر صفات تعداد خورجین در بوته و شاخص برداشت داشت.نتیجه‌گیری: نتایج در مجموع نشان داد که کاربرد کودهای زیستی می‌تواند به‌عنوان یک روش مناسب برای افزایش عملکرد گیاه کلزا به‌کار برده شود، به‌طوری‌که افزایش درصد روغن و عملکرد دانه در نهایت موجب افزایش عملکرد مزرعه‌ای و اقتصادی (روغن) گیاه کلزا می‌گردد.
فاطمه قبادی؛ ناصر مجنون حسینی؛ مصطفی اویسی؛ غلام عباس اکبری
چکیده
جهت بررسی اثر سطوح مختلف آبیاری و کود نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد برخی ارقام گلرنگ در استان البرز، آزمایشی به‌صورت کرتهای دوبار خرد شده با سه فاکتور در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 98-1397 و در مزرعه تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران واقع در کرج اجرا شد. فاکتور اصلی سطوح آبیاری (معمول، ...
بیشتر
جهت بررسی اثر سطوح مختلف آبیاری و کود نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد برخی ارقام گلرنگ در استان البرز، آزمایشی به‌صورت کرتهای دوبار خرد شده با سه فاکتور در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 98-1397 و در مزرعه تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران واقع در کرج اجرا شد. فاکتور اصلی سطوح آبیاری (معمول، تا نیمه گلدهی و آبیاری تا آغاز پر شدن دانه)، فاکتور فرعی کود نیتروژن (100 و 50 د صد نیاز گیاه) و فرعی فرعی ارقام پدیده، پرنیان، گلدشت و گلمهر بودند. اثر فاکتورهای آبیاری، نیتروژن و رقم در صفات تعداد طبق در بوته، تعداد دانه در طبق، وزن هزاردانه، عملکرد دانه و زیست توده معنی‌دار بود. قطع آبیاری در مرحله آغاز دانه‌بندی و 50 درصد گلدهی به ترتیب منجربه کاهش 2/16 و 1/68 درصدی عملکرد دانه نسبت به آبیاری معمول گردید. با کاهش 50درصدی نیتروژن نسبت به تأمین کامل آن، عملکرد دانه 5/8 درصد و زیست توده 12 درصد کاهش یافت. برهمکنش سه‌گانه آبیاری، کود و رقم در صفات قطر ساقه و طبق معنی‌دار شد. رقم گلمهر بیشترین و رقم گلدشت کم‌ترین قطر ساقه را در سطوح مختلف آبیاری و کود نشان دادند. برهمکنش سطوح آبیاری و نیتروژن نشان داد که با کاهش سطوح آبیاری، جذب نیتروژن نیز کاهش یافته و باعث کاهش تعداد دانه در طبق می‌شود با این وجود تأمین 100درصد نیاز نیتروژن درشرایط تنش خشکی مانع افت شدیدتر تعداد دانه در طبق می‌شود.
پیمان شریفی؛ فاطمه بناءکاشانی؛ ایرج اله دادی؛ غلام عباس اکبری
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر مالچ‌های زنده بر کنترل علف‌های‌هرز و عملکرد سیاه‌دانه (Nigella sativa L.)، آزمایشی به‌صورت اسپیلت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران در سال زراعی 98-97 اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل نوع بستر (معمول و کهنه)، نوع مالچ زنده (شبدر برسیم (Trifolium alexandrinum ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر مالچ‌های زنده بر کنترل علف‌های‌هرز و عملکرد سیاه‌دانه (Nigella sativa L.)، آزمایشی به‌صورت اسپیلت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران در سال زراعی 98-97 اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل نوع بستر (معمول و کهنه)، نوع مالچ زنده (شبدر برسیم (Trifolium alexandrinum L.)، شنبلیله (Trigonella foenum-graecum L.) و یونجه (Medicago sativa L.)) و زمان کاشت مالچ زنده (کاشت دو هفته زودتر و همزمان با کاشت سیاه‌دانه) بودند. فاکتور اول در کرتهای اصلی و ترکیب فاکتورهای دوم و سوم در کرتهای فرعی قرار گرفتند. نتایج آزمایش نشان داد شنبلیله و یونجه با کاهش 40 درصدی تراکم و زیست‌توده علف‌های هرز نسبت به شاهد بدون مالچ زنده و وجین، از نظر کنترل علف‌های هرز موفق‌تر از شبدر برسیم بودند. همچنین بهمنظور دستیابی به بالاترین درصد صفات عملکردی سیاه‌دانه (02/83، 44/93 و 30/50)، به‌ترتیب تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه در کپسول و وزن هزاردانه، نسبت به شاهد بدون مالچ زنده و وجین کامل، پیشنهاد می‌شود شنبلیله همزمان با سیاه‌دانه کشت شود. درخصوص یونجه نیز پیشنهاد کشت پیش از سیاه‌دانه می‌باشد. بستر کشت کهنه نقش مثبت و معنیداری در کنترل علف‌های هرز و افزایش صفات عملکردی سیاه‌دانه نداشت.
سیاوش حشمتی؛ غلام عباس اکبری؛ الیاس سلطانی؛ مجید امینی دهقی؛ کیوان فتحی امیرخیز؛ کیوان ملکی
چکیده
به منظور بررسی تأثیر محلولپاشی ملاتونین بر گیاهان گلرنگ رشد یافته از بذور با کیفیت مختلف گلرنگ در شرایط تنش خشکی، دو آزمایش مزرعه‌ای طی سال‌های زراعی 96-1395 و 97-1396 در مزرعه پژوهشی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران انجام گرفت. طرح آزمایشی به‌صورت اسپلیت-فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار انجام گرفت. عامل اصلی ...
بیشتر
به منظور بررسی تأثیر محلولپاشی ملاتونین بر گیاهان گلرنگ رشد یافته از بذور با کیفیت مختلف گلرنگ در شرایط تنش خشکی، دو آزمایش مزرعه‌ای طی سال‌های زراعی 96-1395 و 97-1396 در مزرعه پژوهشی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران انجام گرفت. طرح آزمایشی به‌صورت اسپلیت-فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار انجام گرفت. عامل اصلی شامل دو سطح تنش خشکی 1- بدون تنش و 2- تنش (به‌ترتیب آبیاری پس از 50 و 85 درصد تخلیه رطوبت از ظرفیت زراعی خاک در مرحله گلدهی) بود که در کرتهای اصلی قرار گرفتند. کرتهای فرعی، شامل چهار تیمار بودند که عبارت بودند از از کیفیت بذر (بذور انبارشده و بذور تازه برداشت‌شده) و محلولپاشی (1- شاهد و 2- محلولپاشی ملاتونین). نتایج این آزمایش نشان داد محلولپاشی ملاتونین عملکر دانه در بذور انبارشده را به مقدار 589 کیلوگرم در هکتار نسبت به تیمار محلولپاشی با آب (شاهد) افزایش داد. نتایج نشان داد که فعالیت آنزیم‌های سوپراکسیددیسموتاز و کاتالاز در گیاهان حاصل از بذور تازه برداشت‌شده در پاسخ به محلولپاشی ملاتونین در شرایط تنش خشکی افزایش یافت. همچنین مشخص شد که در گیاهان حاصل از بذور تازه برداشت‌شده، محلولپاشی با ملاتونین، میزان پروتئینهای محلول برگ را تا 28 درصد کاهش داد. نتایج مشخص کرد که در گیاهان حاصل از بذور انبارشده، محلولپاشی ملاتونین، میزان مالون‌دی‌آلدهید را در شرایط تنش خشکی، به میزان 37 درصد کاهش داد. به‌نظر می‌رسد کیفیت بذر مورداستفاده در ویژگی‌های گیاهان حاصل از آن بذرها تأثیر داشته باشد و همچنین استفاده از ملاتونین در شرایط تنش خشکی، ممکن است نقش قابل‌توجهی در کاهش شدت آسیب حاصل از تنش روی گلرنگ داشته باشد.
مریم رحیمی جهانگیرلو؛ غلام عباس اکبری؛ ایرج اله دادی؛ سعید صوفی زاده؛ دیوید پارسنز
چکیده
مطالعات انجام شده برای ارزیابی کیفیت ذرت دانه‌ای به دلیل کاربردهای فراوان آن در صنایع غذایی، خوراک دام و تولید اتانول قابل توجه هستند. بنابراین، این مطالعه با هدف ارزیابی غلظت و ترکیبات نشاسته و روغن در دانه ذرت در پاسخ به ارقام مختلف (KSC704 و KSC260)، تاریخ کاشت (31 خردادماه و 31 تیرماه)، فواصل آبیاری (12 روزه و 6 روزه) و میزان کود نیتروژن (0 ...
بیشتر
مطالعات انجام شده برای ارزیابی کیفیت ذرت دانه‌ای به دلیل کاربردهای فراوان آن در صنایع غذایی، خوراک دام و تولید اتانول قابل توجه هستند. بنابراین، این مطالعه با هدف ارزیابی غلظت و ترکیبات نشاسته و روغن در دانه ذرت در پاسخ به ارقام مختلف (KSC704 و KSC260)، تاریخ کاشت (31 خردادماه و 31 تیرماه)، فواصل آبیاری (12 روزه و 6 روزه) و میزان کود نیتروژن (0 و 184 کیلوگرم نیتروژن در هکتار) به صورت مدل آماری استریپ-پلات فاکتوریل در سال 1397 در منطقه پاکدشت انجام شد. نتایج پیشنهاد نمود کاربرد نیتروژن، عملکرد دانه را به میزان یک تن در هکتار افزایش داد. بعلاوه، عملکرد دانه در رقم KSC260 از رقم KSC704 به میزان 96/0 تن در هکتار بالاتر بود. از میان عوامل مورد بررسی، کلیه متغیرهای کیفی جز استئاریک‌اسید، تحت تأثیر اثر متقابل آبیاری و نیتروژن قرار گرفتند. کاربرد نیتروژن در شرایط آبیاری کمتر موجب کاهش میزان روغن و اسیدهای چرب پالمتیک‌اسید، اولئیک‌اسید، لینولئیک‌اسید و لینولنیک‌اسید گردید. در شرایط آبیاری کمتر، کاربرد نیتروژن تأثیری در افزایش غلظت نشاسته و آمیلوپکتین نداشت. میزان استئاریک‌اسید در تیمارهای حاوی نیتروژن به میزان 0.05 گرم در کیلوگرم کمتر بود. به نظر می‌رسد تعادل میان میزان آبیاری و نیتروژن در بهبود ویژگی‌های کیفی روغن و نشاسته دانه ذرت مهم است.
سحر بینش؛ غلام عباس اکبری؛ الیاس سلطانی؛ فاطمه امینی
چکیده
بهمنظور بررسی واکنش جوانه‌زنی بذور گیاه دارویی ریحان (.Ocimum basilicum L) به دما و تعیین دماهای کاردینال برای درصد و سرعت جوانه‌زنی، آزمایشی به‌صورت تجزیه‌ی مرکب در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار و شش سطح دمایی (8، 15، 20، 25، 30 و35 درجه‌ی سانتی‌گراد) در آزمایشگاه تکنولوژی بذر پردیس ابوریحان دانشگاه تهران به اجرا درآمد. در این تحقیق ...
بیشتر
بهمنظور بررسی واکنش جوانه‌زنی بذور گیاه دارویی ریحان (.Ocimum basilicum L) به دما و تعیین دماهای کاردینال برای درصد و سرعت جوانه‌زنی، آزمایشی به‌صورت تجزیه‌ی مرکب در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار و شش سطح دمایی (8، 15، 20، 25، 30 و35 درجه‌ی سانتی‌گراد) در آزمایشگاه تکنولوژی بذر پردیس ابوریحان دانشگاه تهران به اجرا درآمد. در این تحقیق 22 توده‌ی ریحان شامل تهران (سبز)، شهرری (سبز)، بیرجند (سبز)، بیرجند (بنفش)، شیراز (سبز)، زابل (سبز)، زاهدان1 (سبز)، زاهدان2 (سبز)، کرمانشاه (سبز)، پیشوا (سبز)، پیشوا (بنفش)، ملایر (سبز)، خاش (سبز)، تنکابن محلی (سبز)، اصفهان 2 (سبز)، اصفهان 2 (بنفش)، اصفهان 3 (سبز)، اصفهان 4 (سبز)، مشهد (سبز)، ناپولتا آمریکایی (سبز)، جینویس ایتالیایی (سبز) و سوئیس (سبز) مورد ارزیابی قرارگرفتند. بر اساس نتایج تجزیه واریانس اثر دما، ژنوتیپ و اثرات متقابل آن‌ها بر درصد و سرعت جوانه‌زنی در سطح 5 درصد معنی دار بود. بازه‌ی دمای بهینه برای درصد و سرعت جوانه‌زنی به‌ترتیب 78/27-10/19و 89/29-32/20 درجه‌ی سانتی‌گراد بهدست آمد. در اکثر توده‌ها بالاترین سرعت جوانه‌زنی در دمای 25 درجه‌ی سانتی‌گراد مشاهده شد. بین توده‌های مورد ارزیابی در این تحقیق، توده اصفهان 3 در همه‌ی دماها بالاترین سرعت جوانه‌زنی را به خود اختصاص داد. نتایج آزمایش نشان داد که واکنش درصد و سرعت جوانه‌زنی به دما به‌ترتیب با تابع بتا و دوتکه‌ای توصیف خوبی داشتند و با استفاده از این دو مدل می‌توان دماهای کاردینال را برای ریحان تعیین کرد.
رقیه عادلی؛ الیاس سلطانی؛ غلامعباس اکبری؛ حسین رامشینی
چکیده
شناسایی ارقام متحمل به خشکی از نظر تولید محصول در مناطق خشک و نیمه‌خشک اهمیت زیادی دارد. به همین دلیل، این آزمایش در قالب طرح آماری کاملاً تصادفی به‌صورت فاکتوریل با 20 ژنوتیپ کلزا و 5 سطح پتانسیل آب 0، 15/0-، 3/0-، 5/0- و 8/0- مگاپاسکال در 4 تکـرار درآزمایشگاه تکنولوژی بذر پردیس ابوریحان در سال1394-1395 اجرا شد. جوانه‌زنی بذر ژنوتیپ‌های مختلف ...
بیشتر
شناسایی ارقام متحمل به خشکی از نظر تولید محصول در مناطق خشک و نیمه‌خشک اهمیت زیادی دارد. به همین دلیل، این آزمایش در قالب طرح آماری کاملاً تصادفی به‌صورت فاکتوریل با 20 ژنوتیپ کلزا و 5 سطح پتانسیل آب 0، 15/0-، 3/0-، 5/0- و 8/0- مگاپاسکال در 4 تکـرار درآزمایشگاه تکنولوژی بذر پردیس ابوریحان در سال1394-1395 اجرا شد. جوانه‌زنی بذر ژنوتیپ‌های مختلف به‌صورت روزانه دوبار در هر پتانسیل آب و دمای 20 درجه سانتی‌گراد ثبت شد. سپس مدل هیدروتایم به دادههای جوانه‌زنی برازش داده شد. نتایج حاصل از پارامترهای مدل هیدروتایم برای هریک از ژنوتیپ‌ها نتایج نشان داد که لاین کرج1 و رقم اپرا به‌ترتیب با 23/1- و 2/1- مگاپاسکال کم‌ترین مقدار پتانسیل پایه و متحمل‌ترین ژنوتیپ‌ها به خشکی بودند. لاین 203 و رقم لیکورد به‌ترتیب 27/0- و 22/0- بیشترین مقدار پتانسیل پایه و حساس‌ترین ژنوتیپ‌ها به خشکی بودند. کم‌ترین ضریب هیدروتایم مربوط به ارقام زرفام و طلایه با 67/22 و73/23 مگاپاسکال بر ساعت و بیشترین مقدار این ضریب مربوط به لاین 389 و رقم اپرا به‌ترتیب با 93/50 و07/48 مگاپاسکال بر ساعت بود. پتانسیل پایه با حدود 95 درصد بیشترین توارث‌پذیری را داشت. با استفاده از مدل هیدروتایم ژنوتیپ‌های متحمل به خشکی شناسایی شد. همچنین، بررسی تنوع ژنتیکی و فنوتیپی و توارث‌پذیری پارامترهای مدل نشان داد تنوع مناسبی در مقاومت ژنوتیپ‌های مختلف به سطوح خشکی وجود داشت که از این تنوع می‌توان برای اصلاح ارقام جدید کلزا متحمل به خشکی استفاده کرد.
مریم منصوری؛ غلامعباس اکبری؛ سید محمد مهدی مرتضویان
چکیده
بهمنظور بررسی اثر محلولپاشی نانوذرات دیاکسیدتیتانیوم بر عملکرد و اجزای عملکرد تعدادی از اکوتیپهای زیرة سبز تحت شرایط تنش خشکی، آزمایشی به‌صورت کرتهای دوبارخردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعهی پژوهشی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران واقع در شهرستان پاکدشت در سال زراعی94-1393به اجرا درآمد. ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر محلولپاشی نانوذرات دیاکسیدتیتانیوم بر عملکرد و اجزای عملکرد تعدادی از اکوتیپهای زیرة سبز تحت شرایط تنش خشکی، آزمایشی به‌صورت کرتهای دوبارخردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعهی پژوهشی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران واقع در شهرستان پاکدشت در سال زراعی94-1393به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایشی شامل تنش آبی در سه سطح (آبیاری کامل درحد ظرفیت زراعی مزرعه در تمام فصل رشد، تنش درحد 40 درصد ظرفیت زراعی درمرحلهی رشد رویشی و تنش درحد 40درصد ظرفیت زراعی در مرحلهی رشد زایشی گیاه)، محلولپاشی نانوذرات دیاکسیدتیتانیوم در سه سطح (صفر، 015/0 درصد و 03/0 درصد) و اکوتیپهای منتخب زیرةسبز از نه منطقه بودند. بر اساس این نتایج بیشترین عملکرد دانه را اکوتیپ اردکان یزد در شرایط آبیاری کامل و محلولپاشی نانوذرات با غلظت 03/0 درصد با میانگین 05/194 گرم در مترمربع بهدست آورد. در تنش مرحله زایشی بالاترین عملکرد دانه مربوط به اکوتیپ مانه خراسان شمالی در تیمار محلولپاشی 015/0 درصد با میانگین 45/89 گرم در مترمربع بود که نسبت به تیمار شاهد (عدم محلولپاشی) در همین شرایط 16درصد افزایش داشت. بین اکوتیپها نیز از نظر نوع واکنش به شرایط تنش خشکی اختلاف معنیداری در سطح یک درصد مشاهده گردید. بر اساس نتایج بهدست آمده استفاده از محلولپاشی نانوذرات دیاکسیدتیتانیوم با غلظت03/0 درصد توانست از آثار منفی تنش خشکی بکاهد و از افت شدید عملکرد دانه جلوگیری کند.
حمید جباری؛ نیر اعظم خوش خلق سیما؛ غلام عباس اکبری؛ ایرج اله دادی؛ امیر حسین شیرانی راد؛ علی حامد
چکیده
به منظور بررسی رابطه سیستم ریشهای با روابط آبی گیاه کلزا در شرایط تنش خشکی، یک آزمایش گلدانی در گلخانه فیزیولوژی پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی ایران واقع در شهر کرج، در سال 1391 انجام شد. در این بررسی پنج رقم کلزای تجاری پاییزه در چهار تیمار آبیاری، به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی ارزیابی شدند. نتایج نشان داد ...
بیشتر
به منظور بررسی رابطه سیستم ریشهای با روابط آبی گیاه کلزا در شرایط تنش خشکی، یک آزمایش گلدانی در گلخانه فیزیولوژی پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی ایران واقع در شهر کرج، در سال 1391 انجام شد. در این بررسی پنج رقم کلزای تجاری پاییزه در چهار تیمار آبیاری، به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که واکنش ارقام از نظر تغییرات هدایت روزنهای، عدد اسپد، طول و قطر ریشه، صفات مورفولوژی، عملکرد و اجزای عملکرد به سطوح آبیاری متفاوت بود. در تیمار شاهد، بیشترین عملکرد دانه در رقم ‘کوپر’[1] و به واسطه تولید بالاترین تعداد خورجین در گیاه مشاهده شد، درحالیکه در تیمارهای تنش خشکی رقم ‘اپرا’[2] از بالاترین عملکرد دانه برخوردار بود. این موضوع با بالاتر بودن طول و قطر ریشه در رقم ‘اپرا’ مرتبط بود که به موجب آن دوام سطح برگ بالا، بیشترین میزان هدایت روزنهای، تعداد خورجین و تعداد دانه در خورجین نیز در همین رقم مشاهده شد. نتایج کلی پژوهش حاضر نشان داد که نقش خصوصیات مورفولوژی ریشه در افزایش تحمل به خشکی در گیاه کلزا بسیار پررنگ است و یک سیستم ریشهای کارآمد به همراه هدایت روزنهای بالا، دوام سطح برگ زیاد و تولید تعداد خورجین زیاد بیشترین نقش را در پایداری عملکرد دانه کلزا در شرایط تنش خشکی دارد. [1]. Cooper [2]. Opera
معصومه نعیمی؛ غلام علی اکبری؛ امیرحسین شیرانی راد؛ طاهره حسنلو؛ غلام عباس اکبری؛ مهدیه امیری نژاد
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر کاربرد زئولیت و محلولپاشی سلنیم در رژیمهای مختلف رطوبتی بر برخی صفات فیزیولوژیک و عملکرد دانۀ گیاه دارویی کدوی پوست‌کاغذی (Cucurbita pepo L.)، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار، در منطقۀ تاکستان واقع در استان قزوین طی سال 1389 به اجرا درآمد. عامل آبیاری در سه سطح شامل آبیاری ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر کاربرد زئولیت و محلولپاشی سلنیم در رژیمهای مختلف رطوبتی بر برخی صفات فیزیولوژیک و عملکرد دانۀ گیاه دارویی کدوی پوست‌کاغذی (Cucurbita pepo L.)، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار، در منطقۀ تاکستان واقع در استان قزوین طی سال 1389 به اجرا درآمد. عامل آبیاری در سه سطح شامل آبیاری معمول براساس 60 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A (شاهد)، قطع آبیاری در مرحلۀ گلدهی و قطع آبیاری در مرحلۀ میوهدهی، زئولیت در دو سطح (عدم کاربرد و کاربرد به‌مقدار 10 تن در هکتار) و سلنیم نیز در دو سطح (عدم مصرف و مصرف 30 گرم در هکتار از منبع سلنات سدیم) بود. تنش کمآبی به کاهش صفات هدایت روزنهای، مقدار کاروتنوئید، محتوای کلروفیل a، عملکرد دانه و افزایش غلظت پرولین و محتوای کلروفیل b منجر شد. کاربرد زئولیت به‌مقدار 10 تن در هکتار در شرایط تنش کمآبی، ضمن تأثیر مطلوب بر محتوای کلروفیلa و b و عملکرد دانه، موجب بهبود صفت هدایت روزنهای و کاهش غلظت پرولین شد. بیشترین عملکرد دانه از کاربرد همزمان زئولیت و سلنیم در شرایط آبیاری معمول (1329 کیلوگرم در هکتار) بهدست آمد. با توجه به نتایج، کاربرد زئولیت و سلنیم در مناطقی که در معرض تنش کمآبی هستند، از طریق بهبود شرایط فیزیولوژیک گیاه می‌تواند موجب بهبود شرایط رشد گیاه و حصول عملکرد دانۀ بیشتر شود.
لیلا متقی؛ ایرج اله دادی؛ امیرحسین شیرانی راد؛ غلامعباس اکبری؛ طاهره حسن لو
چکیده
تحقیق حاضر بهمنظور بررسی اثر زئولیت بر عملکرد و اجزای عملکرد کلزا در شرایط کمآبی به‌صورت فاکتوریل اسپلیت پلات در قالب بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار در سال زراعی 1390-91 در مزرعۀ تحقیقاتی مؤسسۀ اصلاح و تهیۀ نهال بذر واقع در شهر کرج انجام گرفت. تنش کمآبی (از زمان شروع مجدد رشد در پایان زمستان) در سه سطح (40، 60 و 80 درصد تخلیۀ رطوبتی ...
بیشتر
تحقیق حاضر بهمنظور بررسی اثر زئولیت بر عملکرد و اجزای عملکرد کلزا در شرایط کمآبی به‌صورت فاکتوریل اسپلیت پلات در قالب بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار در سال زراعی 1390-91 در مزرعۀ تحقیقاتی مؤسسۀ اصلاح و تهیۀ نهال بذر واقع در شهر کرج انجام گرفت. تنش کمآبی (از زمان شروع مجدد رشد در پایان زمستان) در سه سطح (40، 60 و 80 درصد تخلیۀ رطوبتی به‌ترتیب به‌عنوان عدم تنش، تنش خفیف و تنش شدید) و کاربرد زئولیت در دو سطح (صفر و 10 تن در هکتار زئولیت طبیعی) به‌صورت فاکتوریل در کرتهای اصلی و ژنوتیپ‌های کلزا (لاین ‘KR4’ و ‘Eldo’ و ارقام ‘GKH305’ و ‘Anatol’) در کرتهای فرعی قرار گرفتند. براساس نتایج، تنش رطوبتی با تأثیر منفی بر اجزای عملکرد به کاهش شدید عملکرد دانه و عملکرد روغن منجر شد. در بین اجزای عملکرد نیز تعداد دانه در خورجین بیشترین تأثیر منفی را از تنش رطوبتی دید. رقم ‘GKH305’ در شرایط عدم تنش و رقم ‘Anatol’ در دو سطح تنش رطوبتی خفیف و شدید, بیشترین عملکرد را تولید کردند. با توجه به نتایج تأثیر زئولیت، می‌توان از این ماده در شرایط کشت کلزا در تنش کمآبی استفاده کرد.
معصومه نعیمی؛ غلام علی اکبری؛ امیر حسین شیرانی راد؛ طاهره حسنلو؛ غلام عباس اکبری
چکیده
به منظور بررسی اثر کاربرد زئولیت و محلول پاشی سلنیم در شرایط تنش کم آبی بر روابط آبی و آنزیم های آنتی اکسیدان در گیاه دارویی کدو پوست کاغذی (Cucurbita pepo L.)، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1389 در منطقه تاکستان واقع در استان قزوین به اجرا درآمد. در این آزمایش، عامل آبیاری در سه سطح شامل آبیاری ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر کاربرد زئولیت و محلول پاشی سلنیم در شرایط تنش کم آبی بر روابط آبی و آنزیم های آنتی اکسیدان در گیاه دارویی کدو پوست کاغذی (Cucurbita pepo L.)، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1389 در منطقه تاکستان واقع در استان قزوین به اجرا درآمد. در این آزمایش، عامل آبیاری در سه سطح شامل آبیاری معمول (شاهد)، قطع آبیاری در مرحله گل دهی و قطع آبیاری در مرحله میوه دهی و عامل زئولیت در دو سطح عدم کاربرد و مصرف 10 تن در هکتار و عامل محلول پاشی سلنیم نیز در دو سطح صفر (عدم کاربرد) و 30 گرم در لیتر در هکتار بودند. نتایج نشان داد که تنش کم آبی فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان را افزایش داد، به طوری که این افزایش فعالیت در تیمار تنش در مرحله گل دهی مشهودتر بود. محلول پاشی سلنیم موجب افزایش فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان در تمام سطوح آبیاری گردید. کاربرد زئولیت به میزان 10 تن در هکتار در شرایط تنش کم آبی موجب کاهش اثرات مخرب تنش و بهبود صفاتی همچون رطوبت نسبی برگ، کمبود اشباع آب، محتوای پروتئین محلول، تعداد دانه در میوه، وزن صد دانه و عملکرد روغن گردید. با توجه به نتایج به دست آمده، به نظر می رسد کاربرد زئولیت در مناطقی که در معرض تنش خشکی هستند به دلیل خاصیت حفظ و ذخیره سازی رطوبت طی دوره تنش می تواند در جهت بهبود رشد و تولید گیاه مفید واقع شود.
مهدی ضرابی؛ ایرج اله دادی؛ غلام عباس اکبری؛ حمید ایران نژاد؛ غلام علی اکبری
دوره 12، شماره 2 ، آبان 1389، ، صفحه 37-50
چکیده
به منظور بررسی اثرات جداگانه و ترکیبی کودهای فسفاته، باکتری های حل کننده فسفات و قارچ مایکوریزا بر کاهش خسارات ناشی از تنش خشکی در مرحله رشد رویشی ذرت دانه ای هیبرید سینگل کراس 704 آزمایشی در سال 1388 در مزرعه تحقیقاتی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران به صورت کرت های خرد شده و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با دو فاکتور به اجرا در آمد. فاکتورهای ...
بیشتر
به منظور بررسی اثرات جداگانه و ترکیبی کودهای فسفاته، باکتری های حل کننده فسفات و قارچ مایکوریزا بر کاهش خسارات ناشی از تنش خشکی در مرحله رشد رویشی ذرت دانه ای هیبرید سینگل کراس 704 آزمایشی در سال 1388 در مزرعه تحقیقاتی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران به صورت کرت های خرد شده و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با دو فاکتور به اجرا در آمد. فاکتورهای آزمایش شامل تنش خشکی به عنوان فاکتور اصلی (50، 100 و 150 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A) و ترکیبات مختلف کودهای زیستی و شیمیایی به عنوان فاکتور فرعی بودند. نتایج نشان داد که تأثیر خشکی و همچنین تیمارهای مختلف کود بر صفات تعداد دانه در ردیف بلال، وزن بلال و عملکرد دانه بسیار معنی دار بود. همچنین تعداد ردیف دانه در بلال، تعداد دانه در ردیف بلال، وزن 1000 دانه و عملکرد دانه در تیمارهای تلقیح با ترکیب کودی باکتری های حل کننده فسفر، قارچ مایکوریزا و 50 درصد سوپرفسفات تریپل تحت شرایط کم آبیاری بالاتر از سایر تیمارها قرار گرفتند. عملکرد دانه ذرت در مورد تیمار کود شیمیایی سوپرفسفات تریپل تحت شرایط تنش شدید کم آبی (t/ha81/1) به طور معنی داری پایین تر از شرایط بدون تنش (t/ha 38/8) و شرایط تنش آبی خفیف (t/ha 98/4) بود. تیمار بذور با ترکیب کودی باکتری های حل کننده فسفر، قارچ مایکوریزا و 50 درصد سوپرفسفات تریپل توانست با تأثیر مثبت بر عملکرد دانه باعث افزایش شاخص برداشت در گیاه ذرت گردد.
زینت حاجی هاشمی؛ غلام عباس اکبری؛ امیرحسین شیرانی راد؛ رضا امیری؛ شهریار دشتی
دوره 11، شماره 2 ، آبان 1388، ، صفحه 29-39
چکیده
به منظور بررسی اثر تنش آبیاری در مرحله گل دهی بر شاخص های زراعی کلزا و نیز شناسایی ارقام مقاوم و حساس به خشکی، در سال 1385 یک آزمایش مزرعه ای در مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. آبیاری به عنوان عامل اصلی در دو سطح آبیاری معمولی یا شاهد (براساس 80 میلی متر ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر تنش آبیاری در مرحله گل دهی بر شاخص های زراعی کلزا و نیز شناسایی ارقام مقاوم و حساس به خشکی، در سال 1385 یک آزمایش مزرعه ای در مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. آبیاری به عنوان عامل اصلی در دو سطح آبیاری معمولی یا شاهد (براساس 80 میلی متر تبخیر از تشتک کلاس A) و تنش کم آبیاری (قطع آبیاری از مرحله گل دهی به بعد) و 12 رقم کلزا، به عنوان عامل فرعی درنظر گرفته شد. نتایج نشان داد که بیشترین میانگین های شاخص برداشت (9/29 درصد) و عملکرد (3228 کیلوگرم در هکتار) مربوط به رقم RG 4403 بود. در شرایط تنش، وزن هزار دانه و درصد روغن رقم 19-H بیشترین بود. همچنین با مقایسه شاخص های مقاومت به خشکی، رقم RG 4403 مقاوم ترین رقم بود. در شرایط تنش، عملکرد و اجزای عملکرد دو رقم Sarigol وHyola 330 کم‌ترین مقدار و ORS 3150-3006 حساس ترین رقم به تنش خشکی بود.